Maidenspeech Albert de Vries - Hoofdinhoud

Tijdens mijn Kamerlidmaatschap wil ik knokken voor een samenleving waarin niemand apart wordt gezet. Voor krimpregio’s waar de werkgelegenheid onder druk staat. En voor de binnenvaartsector, die een onmisbare schakel in het nationale en internationale goederenvervoer vormt. Dit zeg ik in mijn maidenspeech, die ik gisteren in de Tweede Kamer hield. Lees verder voor de integrale speech.

Gesproken woord geldt

Mevrouw de voorzitter,

In heel Zeeland hingen affiches met mijn hoofd erop. Van Sluis tot Hulst. Van Zierikzee tot Tholen. Van Vlissingen tot Goes. En van Terneuzen tot in mijn woonplaats Middelburg. De PvdA in Zeeland wilde na vele jaren weer graag een echte Zeeuwse kandidaat in de kamer. Ze hebben er hard voor gewerkt. Het leek moeilijk te worden. Maar… het is ruimschoots gelukt. Want hier sta ik. Voor mijn maidenspeech.

Geboren en getogen in Zeeland. Ik ben van plan om in Den Haag, waar dat nodig is, de bijzondere Zeeuwse omstandigheden onder de aandacht te brengen. Samengevat: Kleine aantallen en grote afstanden.

Zeeland heeft net zoveel inwoners als Rotterdam Zuid. Maar heeft een oppervlakte die net zo groot is als De Randstad. Samen met de grote demografische veranderingen vraagt dit soms om een andere aanpak en andere normen dan elders in Nederland.

De afgelopen tien en een half jaar was ik wethouder van Middelburg. Met de vernieuwing van de zorg in deze stad heb ik invulling kunnen geven aan wat mij het diepste motiveert in de politiek. Namelijk knokken dat mensen, ongeacht hun vermogens en capaciteiten, mee kunnen blijven doen.

Knokken voor een inclusieve samenleving, een samenleving waarin niemand apart wordt gezet.

Knokken dat mensen kansen krijgen om hun talenten te ontwikkelen, hun eigen kracht kunnen benutten en de regie over hun eigen leven kunnen blijven voeren, ook als ze ondersteuning nodig hebben.

In de afgelopen 10 jaar is het gelukt om de sociale infrastructuur in vrijwel alle wijken en dorpen aan te pakken en te vernieuwen, waardoor mensen die ondersteuning nodig hebben veel langer thuis kunnen blijven wonen.

En als dat niet meer kan dan kunnen ze verhuizen naar levensloopbestendige woningen of kleinschalige verpleeghuisjes in hun eigen wijk of dorp.

Al die ervaring die ik in Zeeland heb opgedaan mag ik nu namens de PvdA-fractie inzetten op de portefeuille Ruimtelijke Ordening, Krimpproblemen, Havens en Scheepvaart. Mijn studie sociale geografie zal daarbij zeker ook van pas komen

Ik hoop dat we bij de ruimtelijke ordening niet alleen gaan sturen op ‘makkelijker en sneller’ maar ook op ‘visie, samenhang en kwaliteit’.

Voorzitter,

Mijn collega Manon Fokke zal ingaan op een aantal milieuonderwerpen.

De inbreng over de grotere infrastructuurprojecten, en de discussies over spoor en water zal de PvdA leveren bij de ingeplande Algemene Overleggen.

Met dien verstande dat ik nu één opmerking over het spoor wil maken. Die gaat over de spoorverbindingen met de ons omringende landen. Dat gaat zeer moeizaam. Verder dan stoptreinen komen we vaak niet. Om daar een doorbraak in te bereiken roept de PvdA de nieuwe regering op om een internationale spoortop te organiseren. Graag vernemen wij van de minister of zij daartoe het initiatief wil nemen.

Mijn bijdrage spitst zich verder toe op drie punten.

Mijn eerste onderwerp is de opdracht voor het vinden van ruimte voor wind op land. Ik formuleer het bewust zo omdat dit naar de mening van de PvdA niet meer primair een vraagstuk van energievoorziening is maar vooral een vraagstuk van ruimtelijke ordening.

Het Planbureau voor de Leefomgeving is in zijn doorrekening van het regeerakkoord klip en klaar. De doelstelling van 16% hernieuwbare energie in 2020 is alleen haalbaar als de doelstelling voor wind op land wordt gerealiseerd. Die doelstelling is dat het opgesteld vermogen van nu ruim 2000 MW groeit tot 6000 MW in 2020.

Vlak voor het zomerreces is de motie-Dikkers aangenomen. Die vroeg om een moratorium voor de rijkscoördinatieregeling waarmee voor plannen van 100 MW en meer, buiten gemeente en provincie om vergunningen verleend kunnen worden. De motie vroeg verder om snel te komen met de structuurvisie Wind op Land. Die structuurvisie moet bewoners en overheden meer duidelijkheid en zekerheid geven.

Wij vragen de minister wanneer zij de structuurvisie aan de Kamer denkt aan te bieden.

Voorzitter,

Mijn tweede onderwerp gaat over de binnenvaart. In het regeerakkoord is de volgende passage opgenomen:

'We inventariseren belemmeringen voor duurzame binnenvaart die kan bijdragen aan de ontwikkeling van de kernfuncties van de haven Rotterdam en nemen die waar mogelijk weg.'

Het zal u bekend zijn dat de binnenvaartsector het buitengewoon zwaar heeft. De sector is zich ervan bewust dat zij de krachten moet zien te bundelen. Dat er geïnnoveerd en verduurzaamd moet worden. En dat er in de overcapaciteit gesaneerd moet worden.

Dat is niet alleen in het belang van de vele kleine ondernemingen in de binnenvaartsector, maar het is ook van nationaal belang. De binnenvaart is een onmisbare schakel in het nationale en internationale goederenvervoer. Vervoer over water is de meest duurzame wijze van transport.

Voorzitter,

In 2009 heeft staatssecretaris Huizinga de Europese Commissie gemeld dat de binnenvaart zich in een diepe crisis bevond en dat er ook volgens de daarvoor geldende richtlijn sprake was van een ernstige marktverstoring.

In 2010 is er gevraagd om hulp. Die is toen uitgebleven. Inmiddels is de situatie verder verslechterd. Ondernemingen in de binnenvaart zijn betrokken geraakt in een uitputtingsstrijd. Niemand is geneigd de eerste stap naar capaciteitsreductie te zetten.

De kapitaalvernietiging is groot en het risico dat schepen na faillissementen veel goedkoper terugkeren in de markt is enorm. Zo ontstaat een negatieve spiraal die inmiddels via normale marktwerking niet meer te stuiten lijkt. Zo’n spiraal is ook een belemmering naar verdere ontwikkeling op het pad van duurzaamheid.

De binnenvaart moet naar onze mening in staat zijn zelf de innovaties en investeringen ten behoeve van een duurzame ontwikkeling op te brengen.

Concreet hebben wij daarom de volgende vragen aan de minister.

Bent u het met ons eens dat een capaciteitsreductie in de huidige situatie noodzakelijk is?

Kunt u aangeven welke ruimte u daartoe ziet in de mededingingswetgeving ?

Bent u bereid om samen met de sector ook de optie van een crisiskartel te onderzoeken en daartoe richting EU en NMA stappen in te zetten?

Voorzitter,

Ik kom bij mijn derde en laatste onderwerp. Dat gaat over het feit dat de verschillen tussen regio’s in ons land snel toenemen.

In de I&M-begroting staat maar één zinnetje:

'De actieve ondersteuning van provincies en gemeenten in krimpregio's door middel van kennis en experimenten wordt voortgezet.'

Dat vindt onze fractie echt te weinig. Wij pleiten voor een concrete en integrale aanpak.

Met I&M vanuit Ruimtelijke Ordening als coördinerend ministerie. En met als inzet ‘van meer naar beter’. Eerlijker delen tussen regio's en meer maatwerk in regelgeving.

Veel regels zijn op groei gericht. Daar waar aantallen klein zijn, afstanden groot en groei tot stilstand is gekomen zijn soms andere regels nodig. En blijken sommige regels verkeerde prikkels te hebben. Bijvoorbeeld in onderwijs en ziekenhuiszorg.

Dat er grote regionale verschillen bestaan in de woningmarkt is vorige week aan de orde gesteld door mijn collega Jacques Monasch. De PvdA wil zoeken hoe corporaties in gebieden met een grote onrendabele opgave kunnen blijven investeren in het verduurzamen en herstructureren van de woningmarkt.

Verder is aandacht nodig voor werkgelegenheidseffecten in krimpregio's. De PvdA verwacht van de regering dat een deel van het topsectorenbeleid gericht wordt ingezet in krimpregio's. Het noorden als energyport. Limburg als Life-science & Health port. Zeeland als startpunt voor een biobased economy. Wij overwegen hiertoe bij de EZ-begroting met een amendement te komen.

Door het besluit om de decentrale rijksdienst te concentreren in 12 concentratiesteden neemt het verlies aan werkgelegenheid in andere regio’s nog verder toe. Onze oproep is: behoud vitale diensten zoals justitie en belastingen in de regio. Overweeg ook in krimpregio's compensatie te bieden. Met onderdelen die uit efficiency-overwegingen niet per se op een centrale plaats hoeven te zitten.

In Zeeland zeggen we: we zien tot nu toe alleen maar achterlichten. Het wordt tijd dat we koplampen gaan zien. En dat geldt voor alle krimpregio’s.

Voorzitter,

Tot zover mijn eerste termijn, ik dank u voor uw aandacht.