Moet na Nederland ook Europa netneutraal worden? - Hoofdinhoud
Door Jasper Sluijs, Ars Aequi, 30-05-2012
Netwerkneutraliteit houdt deze weken de gemoederen bezig. Nadat onlangs de Nederlandse netneutraliteitswet door de Eerste Kamer werd goedgekeurd, veroorzaakt de discussie omtrent netneutraliteit deze week reuring in het Europees Parlement. Of op Europees niveau het Nederlandse voorbeeld gevolg moet worden, valt nog te bezien.
Netneutraliteit betreft het idee dat internetproviders zich niet excessief zouden mogen bemoeien met het verkeer op hun netwerk. Het probleem van de discussie omtrent netneutraliteit is echter dat het vaak aan concrete voorbeelden ontbreekt: het is voor consumenten onduidelijk of—bijvoorbeeld—een slechte Skype verbinding op je smartphone het resultaat van drukte op het netwerk is, of dat je provider Skype bewust afknijpt om te zorgen dat je meer gaat bellen.
BEREC, de Europese reguleringsautoriteit voor telecommunicatie, heeft langdurig onderzoek gedaan naar wat voor soort netwerkmanagement providers precies toepassen, en presenteerde haar resultaten deze week. Wat blijkt: een groot gedeelte van vaste internetproviders belemmert P2P verkeer—een protocol om snel te kunnen downloaden—terwijl een groot gedeelte van mobiele providers restricties oplegt voor het gebruik van Skype en Whatsapp.
Dit zijn geen misselijke conclusies. Hoewel totaal onbelemmerde toegang tot het Internet geen optie is—immers, bandbreedte is schaars—is het ook niet acceptabel dat legitieme online diensten door providers uit de markt gepest worden.
Volgens Europarlementariër Marietje Schaake (D66) is dit alles reden om op Europees niveau in te grijpen en netneutraliteit in de hele EU te garanderen. Europese harmonisatie is inderdaad opportuun, maar niet zo zeer vanwege argumenten die Schaake noemt. Nederland (met België en Frankrijk in de slipstream) heeft besloten verder te gaan dan wat Europees telecommunicatierecht voorschrijft, en netneutraliteit vast te leggen. Hierdoor ontstaan er een meersporenbeleid binnen de EU, van lidstaten die een verschillend beleid voeren ten opzichte van netneutraliteit. Immers: de meerderheid van de EU lidstaten volgen de aanpak vanuit Brussel zonder het ex ante vastleggen van netneutraliteit.
Dit meersporenbeleid is ongewenst voor alle betrokkenen, aangezien het internet hierdoor versnippert. Om deze tendens van versnippering tegen te gaan, dienen de Europese instanties in te grijpen en te harmoniseren. Neelie Kroes, de verantwoordelijke Eurocommissaris, kwam met een beter overdachte reactie dan mevrouw Schaake: in plaats van netneutraliteit op EU niveau ex ante vast te leggen, is het verstandiger om eerst te bekijken of de bestaande Europese aanpak sterker te coördineren valt.
Het oorspronkelijke Europese plan was om transparantie in breedband te vergroten, en het voor consumenten inzichtelijker te maken wat hun providers precies uitspoken. Hier draagt het BEREC-rapport aan bij, en bovendien wordt er zo niet hardhandig ingegrepen in de dynamische markt voor internetaanbod. Het probleem was echter dat transparantieverplichtingen niet voldoende uitgekristalliseerd waren, waardoor versnippering van regulering op de loer lag. Nu blijkt dat deze versnippering daadwerkelijk plaatsvindt, moet Brussel de teugels in handen nemen, en duidelijker voorschrijven hoe transparantie in breedband ingevuld moet worden. En als dit alles niet blijkt te werken, kan er altijd nog worden ingegrepen door netneutraliteit in de EU vast te leggen.