Voorkom vrijblijvendheid in ziekenhuis - Hoofdinhoud
Reformatorisch Dagblad
vrijdag 21 december 2012
Het vergroten van de patiëntveiligheid en het verminderen van het aantal medische missers verdragen zich slecht met vrijblijvendheid, stellen Anne Mulder en Michiel van Veen.
In het RD van 13 december keren Dirk de Korne en Sidney Dekker zich tegen het plan van de VVD om zorg veiliger te maken en medische missers tegen te gaan. Zij hekelen met name ons voorstel om artsen naar wie een onderzoek loopt vanwege disfunctioneren of een vermeende medische misser, gedurende dat onder-zoek op non-actief te stellen. De Korne en Dekker stellen dat dat de zorg juist onveiliger zal maken. Want, zo menen zij, het publiek maken van fouten draagt niet bij aan een open cultuur waarin geleerd wordt van fouten.
De kritiek zou hout snijden als er op dit moment een open cultuur zou heersen in de zorg. Het tegendeel is echter het geval. Ondanks vele goede voornemens en initiatieven is er in te veel ziekenhuizen nog steeds een cultuur van geslotenheid. De medisch specialist staat nog te vaak op een voetstuk en maatschappen staan nog op tamelijk grote afstand van het ziekenhuisbestuur. We hebben dat recent nog gezien bij het VUmc, waar een longafdeling sloot omdat artsen niet bereid waren met elkaar samen te werken.
Het belang van de patiënt moet altijd voorop staan. Het is onacceptabel als fouten moedwillig onder de pet worden gehouden of als procedures nodeloos lang worden gerekt. Maar zelfs bij een horrorscenario als bij Jansen Steur duurde het vele jaren voor er een einde aan zijn praktijken werd gemaakt. Om nog maar te zwijgen van het feit dat hij na zijn ontslag in Twente elders jarenlang zijn gang kon gaan.
Patiënten hebben er recht op dat zij worden geïnformeerd als er een onderzoek loopt naar hun behandelend arts. En dat ze erop kunnen vertrouwen dat het belang van hun gezondheid altijd boven de angst voor mogelijke imagoschade gaat. Bovendien zal een schorsing echt niet zo veel imagoschade veroorzaken als de critici beweren. Zeker niet wanneer zo’n schorsing de gewoonste zaak van de wereld is.
Het instrument van de tijdelijke schorsing zal, en dat is nog veel belangrijker, leiden tot snellere procedures. Want een geschorste arts is duur en voert geen operaties uit. Bestuurders van ziekenhuizen worden zo ge-prikkeld veel scherper dan nu te letten op patiëntveiligheid. De besturen van ziekenhuizen in Groningen en Venlo hebben hier met succes veel werk van gemaakt.
De Korne en Dekker stellen terecht dat de basisoorzaken van fouten te maken hebben met de infrastructuur van zorg. Zij noemen onvoldoende inzicht in risico’s van medicatietoediening, ontbrekend teamdenken bij medisch specialisten en het ontbreken van een cultuur van melden en leren van (bijna) fouten.
Wij hebben hier echter geen voorstellen voor gedaan. Als Kamerleden willen we niet op de stoel van een arts of ziekenhuisbestuurder gaan zitten. Wij doen voorstellen op terreinen waar we als Tweede Kamer wél over gaan, omdat er bijvoorbeeld wetswijzingen voor vereist zijn.
Een open cultuur waarin men continu bereid is van de eigen, en andermans, fouten te leren daar valt voor de sector echt nog een wereld te winnen. Zo schiet het wassen van handen er te vaak bij in, ook vooraf-gaand aan een operatie. En dat terwijl het infecties voorkomt.
Wij willen fouten voorkomen daar gaat het gros van onze voorstellen over. Daarom pleiten we er bijvoor-beeld voor dat alle ziekenhuizen gaan werken met checklists om fouten te voorkomen. En, precies zoals Dekker en De Korne betogen, dat je meer veiligheidschecks inbouwt bij de toekenning van medicatie. In het UMC Maastricht is het aantal medicatiefouten dankzij een checklist met 97 procent teruggebracht. Waarom wordt dat goede voorbeeld niet veel breder opgepakt?
Naast het voorkomen van fouten, is ook het zeker stellen van de rechten van (gedupeerde) patiënten be-langrijk. Enerzijds om slachtoffers genoegdoening en de zekerheid van een goede rechtsgang te bieden, en anderzijds om de beroepsgroep waar nodig te disciplineren.
Die disciplinering is een uiterste redmiddel, en zeker niet ons uitgangspunt. Maar het is wel een voorstel waar we vierkant achter staan. Het vergroten van de patiëntveiligheid en het verminderen van het aantal medische missers verdragen zich immers slecht met vrijblijvendheid.
De auteurs zijn Kamerlid voor de VVD. Hun plan voor een betere patiëntveiligheid is te lezen op http://vvd.nl/patientveiligheid.
Copyright 2012 Reformatorisch Dagblad
All Rights Reserved