Nu wil iedereen de Beneluxtrein terug - Hoofdinhoud
Het Beneluxparlement. Het Beneluxparlement?? Ik moet bekennen dat ik voor gisteren ook slechts een vaag begrip had over de samenstelling en taken van de Beneluxraad, zoals hij officieel heet. Door de hoorzitting over de Fyra kwam daar verandering in.
de Fyra op de plek waar hij zich het beste thuis voelt naast zijn voorganger: de Beneluxtrein
Op initiatief van mijn Belgische collega Sabien Lahaye-Battheu, voorzitter van de commissie Infrastructuur van de Belgische Kamer van volksvertegenwoordigers, werd voor het eerst in de historie een gezamelijke hoorzitting van het Belgische en Nederlandse parlement gehouden. Het werd in de Brusselse senaatzaal dan ook een mediaevemenet van de eerste orde. Met name directeur Bert Meerstadt (NS) en zijn Belgische collega Marc Descheemaecker (NMBS) kregen het zwaar voor de kiezen.
Belangrijkste winstpunt vond ik dat de Belgische en Nederlandse volksvertegenwoordigingen samen willen optrekken om het Fyra fiasco zo snel mogelijk achter ons te laten. Na het uit de dienst nemen van de Ansaldo-Breda treinstellen door de vele gebreken moet de reiziger twee of meer keer extra overstappen, waarbij met name tussen Antwerpen en Roosendaal de treinen uitpuilen.
Na het ingebruiknemen van de Fyra op 9 december vorig jaar werd de Beneluxtrein (een grensoverschrijdende intercity tussen Amsterdam en Brussel) afgedankt, in flagrante strijd met de motie Roemer (29984-197) waarin op 2 juli 2009 bijna kamerbreed (minus VVD) werd uitgesproken “… verzoekt de regering om ook met de komst van de HSL zich tot het uiterste in te zetten om de dienstverlening mbt de Beneluxtrein minimaal op het huidige peil te houden.” De ministers Eurlings en Schultz lieten zich behalve wat lippendienst niet veel gelegen liggen aan de motie en de Beneluxtrein werd toch geschrapt.
Dat heeft de reiziger geweten. De Fyra is peperduur, je moet vooraf reserveren, en hij stopt niet in tussenliggende plaatsen als Dordrecht, Roosendaal en Mechelen. En hij rijdt op dit moment niet. Daarmee heeft de reiziger nu nog slechts de keuze tussen de nóg duurdere Thalys of het boemeltje tussen Roosendaal en Antwerpen.
Waarom rijdt de Beneluxtrein nog steeds niet? Descheemaecker legde uit waar de schoen wringt: in het verdrag tussen Nederland en België is afgesproken dat er 32 hogesnelheidstreinen per dag tussen Nederland en België gaan rijden, twee per uur. Dat is een verdriedubbeling van de capaciteit aan snelle treinen. Eigenlijk is daar nog geen vraag voor. Als er parallel met de Thalys en Fyra nog een gewone intercity blijft rijden zuigt die de hogesnelheidstreinen leeg en ontstaan er extra verliezen.
Daarmee lijkt me de oplossingsrichting ook duidelijk: verlaag voorlopig het aantal snelle treinen per dag tot 16-20, nog steeds een flinke groei ten opzichte van de oude situatie. Ter vergelijking: Tussen Brussel en Londen rijden momenteel slechts 9 snelle treinen. Hierdoor ontstaat er weer ruimte voor een grensoverschrijdende intercity, zonder reservering en tegen normale prijzen. De Fyra’s die NS dan over houdt -als ze niet retour afzender gaan- kunnen worden ingezet voor de uitbreiding van de binnenlandse diensten via het HSL-tracé, bv. Schiphol-Rotterdam-Breda-Eindhoven. Nu ook Nederland besloten heeft om over te gaan op het nieuwe beveiligingssysteem ERTMS (waar treinen als de Fyra gebruik van maken) ligt het voor de hand om bij de ombouw prioriteit te geven aan trajecten die aansluiten bij bestaande ERTMS-lijnen.
Naar verwachting eind van de week komen NS/NMBS met een voorstel voor een tijdelijke oplossing voor het wegvallen van de Fyra. Waarschijnlijk wordt dat een intercity Brussel-Roosendaal of Brussel-Den Haag. Het traject tussen Den Haag en Amsterdam is lastiger weer vrij te maken, omdat in de nieuwe NS-dienstregeling de capaciteit gebruikt is om de nieuwe Hanzelijn door te trekken naar Schiphol.