Zorgplicht financiële sector noodzakelijk - Hoofdinhoud

Foto Flickr / PvdA

Het regeerakkoord Rutte-Samsom is het eerste in zijn soort met speciale aandacht voor de financiële sector. Niet ten onrechte, zo hebben we met de nationalisatie van SNS weer kunnen zien. Een minder bekend onderdeel van de agenda voor de financiële sector is, zo zet ik dinsdag uiteen op de opiniepagina van Het Financieele Dagblad, de wettelijke verankering van de zorgplicht van banken en andere financiële instellingen. Lees verder voor het hele stuk.

Zonder voldoende kennis en begeleiding kan een klant vaak geen goede keuze maken. Het antwoord is een nieuwe wettelijke verankering van de zorgplicht voor consumenten van financiële instellingen. Binnenkort komt minister Dijsselbloem daartoe met een wetsvoorstel. Die versterkte zorgplicht gaat er komen, maar wat mij betreft gaan de voornemens in het regeerakkoord niet ver genoeg.

Want niet alleen consumenten, ook scholen, ziekenhuizen, woningcorporaties, ZZP'ers en het mkb zouden eronder moeten vallen. Nu worden zij nog geclassificeerd als een professionele partij, terwijl het ook hen vaak ontbreekt aan specialistische financiële kennis. Kan je van de bakker op de hoek verwachten dat hij voldoende verstand heeft van lijfrenteproducten?

Met het uitbreiden en versterken van de zorgplicht wordt de positie van de klant versterkt. De Autoriteit Financiële Markten pleitte daar al eerder voor. Deze toezichthoudende instantie zal wat de PvdA betreft ook extra bevoegdheden krijgen. Zo moet de AFM ook toezicht kunnen houden op naleving van de zorgplicht. Niet alleen voor consumenten, maar ook voor kleinere bedrijven waar de AFM nu geen toezicht houdt.

De zorgplicht is eigenlijk niet bijzonder, maar wel belangrijk. Hij verplicht financiële dienstverleners de belangen van de klant zorgvuldig in acht te nemen en ‘zich in ieder geval te onthouden van handelen of nalaten dat kennelijk nadelige gevolgen heeft voor de consument’.

Waarom is het met zulke open deuren dan toch noodzakelijk dat de zorgplicht wordt uitgebreid? Dat ligt in de aard van de financiële producten. Deze producten zijn complex met moeilijk in te schatten risico’s en kennen dikwijls een lange looptijd. Dit terwijl de financiële belangen groot zijn. Deze producteigenschappen leiden ertoe dat zelfs goed geïnformeerde klanten niet altijd in staat zijn het beste product te kiezen. Helaas werden en worden producten aangeboden die niet in het belang van de cliënt zijn, maar in het belang van de bank of verzekeraar: woekerpolissen, derivaten die de sociale woningbouw aan de rand van de afgrond brengen en overbodige verzekeringen.

Voorop staat dat de moraal in de sector wordt verbeterd. Handel alleen in het belang van de klant. Verkoop geen polissen met torenhoge kosten. Dek risico’s af als mensen erom vragen en zadel ze niet met extra risico’s op.

Kleine ondernemers of bijvoorbeeld schoolbesturen worden geacht professioneel te kunnen handelen. Maar begrijpen zij werkelijk alles? En waarom zou je überhaupt afspreken dat de verantwoordelijkheid van financiële instellingen bij een bepaald type klant ophoudt?

Is het werkelijk zo dat de gemiddelde ondernemer in staat is te oordelen of de pensioenregeling of arbeidsongeschiktheidsverzekering die hij afsluit voor het personeel een faire kostenstructuur heeft? Het is dan ook belangrijk dat ook zij bij klachten ergens terecht kunnen.

Het klachteninstituut Kifid staat alleen open voor consumenten. Een ZZP'er of groenteman met drie personeelsleden kan er niet terecht. De PvdA wil ook de toegang tot het Kifid verruimen.

Een brede, wettelijke verankering van de zorgplicht voor banken en verzekeraars is weer een stap vooruit. De tweede stap is de AFM de bevoegdheid geven toezicht te houden op de naleving van die zorgplicht, ook aan kleine ondernemers.

En met het breder openstellen van het Kifid zetten we een derde stap. Dit zijn allemaal broodnodige maatregelen op weg naar een financiële sector die dienstbaar is aan economie en samenleving.