Wijziging van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) - Hoofdinhoud
Dinsdag 2april wordt gestemd over een wijziging van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Deze wetswijziging regelt 2 onderwerpen. Ten eerste dat legaal verblijvende EU-burgers (Polen en straks Bulgaren en Roemenen) geen toegang hebben tot de daklozenopvang. Hierover straks meer. Ten tweede dat er eigen bijdragen opgelegd kunnen worden aan mensen die in de maatschappelijke opvang verblijven. De maatschappelijke opvang (MO) is een combinatie van wonen en begeleiding. De bedoeling is om mensen die door een combinatie van allerlei redenen (schulden, problematische echtscheidingen, verslaving, psychische problemen) dakloos zijn geworden met een tijdelijke woning en begeleiding weer op weg te helpen. Een eigen bijdrage voor het wonen is logisch. Huur/hypotheek behoort immers ook tot het gewone leven.
Er zit alleen een foutje in de wet. Met deze wetswijziging treedt ook artikel 4.7 van het Besluit Maatschappelijke ondersteuning (Bmo) in werking. Dit artikel regelt dat gemeenten zelf de hoogte van de eigen bijdrage mogen vaststellen. Hier zit overigens wel een maximum aan. Mensen moeten genoeg zak- en kleedgeld overhouden en hun ziektekostenpremie kunnen betalen.
Hoe regelt artikel 4.7 Bmo dat? Door een aantal andere artikelen in het Bmo buiten werking te stellen. Hieronder zit artikel 4.1, 7e lid. Dit artikel regelt dat er geen sprake kan zijn van dubbele eigen bijdragen. Wat bedoel ik hier mee?
Als iemand in een GGZ-instelling woont of in een woonvorm woont omdat hij licht verstandelijk gehandicapt is, betaalt hij/zij hiervoor een eigen bijdrage. Deze kan aardig hoog zijn (in theorie maximaal 2100 euro). Als zo iemand vertrekt uit deze woonvorm, is hij nog steeds verplicht zolang dit vertrek als tijdelijk gezien wordt om die eigen bijdrage te betalen. Zo iemand belandt vervolgens op straat en komt in de maatschappelijke opvang terecht. Daar is hij straks ook wettelijk verplicht een eigen bijdrage te betalen. En deze kan ook hoog zijn omdat deze eigen bijdrage gezien wordt als vervanging van huur.
U ziet het vast al voor u. Zo'n persoon krijgt op een dag dubbele eigen bijdrage opgelegd. Waarom? De eerste zorginstelling was vergeten door te geven dat de persoon daar al een tijd niet woonde. Het CAK had de melding niet ontvangen. En probeer dan maar eens door te dringen. De eigen bijdrage van zowel de eerste woonvorm als van de maatschappelijke opvang zijn volgens de regels van de wet opgelegd.
Elke advocaat die bestuursrecht doet, kan u casussen vertellen dat een ambtenaar weigert kwijt te schelden terwijl het glashelder is, dat wat voorligt absoluut niet de bedoeling geweest kan zijn. Gevallen waarin mensen vermalen worden tussen ambtelijke molens. Verhalen waarvan ik mij altijd af vraag of de ambtenaar in kwestie ze durft te verdedigen op een verjaardagsfeestje op een zaterdagavond.
Tijdens het debat in de Tweede Kamer heb ik de staatssecretaris hierop gewezen. De staatssecretaris kan dit eenvoudig oplossen door het Besluit maatschappelijke ondersteuning zo te wijzigen dat artikel 4.1, zevende lid in werking blijft. Het mocht niet baten. Dit geval zal bijna niet voorkomen en daar waar het voorkomt, zal er een oplossing gevonden worden. Yeah, right.
Er zit niks anders op dan een amendement in te dienen waardoor artikel 4.1, zevende lid ingevoegd wordt in de Wet maatschappelijke ondersteuning.
Het wetsvoorstel regelt ook dat EU-burgers die korter dan 3 maanden in Nederland verblijven (of indien zij hier langer verblijven werkeloos zijn) geen toegang krijgen tot de daklozenopvang. In het verleden is gebleken dat malafide uitzendbureau's Polen naar Nederland haalden om te werken zonder dat er onderdak geregeld was. Zij dachten dan goedkoop onderdak te vinden in de daklozenopvang. Terecht wordt hier nu paal en perk aangesteld. Er is zit echter een maar aan. De wet verbiedt straks namelijk ook om moeders met kinderen op te nemen in de daklozenopvang. Dit kan bijvoorbeeld gaan om een Poolse vrouw die ingetrokken is bij een Nederlandse man, een kind krijgt en na een tijdje op straat gezet wordt door haar partner.
In het debat heb ik daar voor aandacht gevraagd. De staatssecretaris gaf aan dat gemeenten dan af kunnen wijken van de wet. Dit is alleen nergens geregeld. Namens de CDA-fractie zal ik een amendement indienen waardoor gemeenten in voorkomende gevallen wel onderdak kunnen bieden aan vrouw en kind.