Daklozenopvang, voor wie? En voor welke prijs? - Hoofdinhoud
Dinsdag a.s. gaat gestemd worden over een wijziging van de Wet maatschappelijke ondersteuning. Deze wetswijziging regelt 2 onderwerpen. Ten eerste dat legaal verblijvende EU-burgers (Polen en straks Bulgaren en Roemenen) geen toegang hebben tot de daklozenopvang. Hierover straks meer. Ten tweede dat er eigen bijdragen opgelegd kunnen worden aan mensen die in de maatschappelijke opvang verblijven. De maatschappelijke opvang (MO) is een combinatie van wonen en begeleiding. De bedoeling is om mensen die door een combinatie van allerlei redenen (schulden, problematische echtscheidingen, verslaving, psychische problemen) dakloos zijn geworden met een tijdelijke woning en begeleiding weer op weg te helpen. Een eigen bijdrage voor het wonen is logisch. Huur/hypotheek behoort immers ook tot het gewone leven.
Er zit alleen een foutje in de wet. Met deze wetswijziging treedt ook artikel 4.7 van het Besluit Maatschappelijke ondersteuning (Bmo) in werking. Dit artikel regelt dat gemeenten zelf de hoogte van de eigen bijdrage mogen vaststellen. Hier zit overigens wel een maximum aan. Mensen moeten genoeg zak- en kleedgeld overhouden en hun ziektekostenpremie kunnen betalen.
Door dat nieuwe artikel 4.7 verdwijnt het verbod op dubbele eigen bijdragen. Wat wordt hiermee bedoeld?
Als iemand met een psychiatrisch probleem in een instelling woont of in een woonvorm woont voor licht verstandelijk gehandicapten, betaalt hij/zij hiervoor een eigen bijdrage. Deze kan aardig hoog zijn (in theorie maximaal 2100 euro). Als zo iemand vertrekt uit deze woonvorm, is hij nog steeds verplicht zolang dit vertrek als tijdelijk gezien wordt om die eigen bijdrage te betalen. Zo iemand belandt vervolgens op straat en kan terecht komen in de maatschappelijke opvang. Daar is hij dan straks ook wettelijk verplicht een eigen bijdrage te betalen. En deze kan ook hoog zijn omdat deze eigen bijdrage gezien wordt als vervanging van huur.
U ziet het vast al voor u. Zo'n persoon krijgt op een dag dubbele eigen bijdrage opgelegd. Waarom? De eerste zorginstelling was vergeten door te geven dat de persoon daar al een tijd niet woonde. Of het CAK had de melding niet ontvangen. En probeer dan maar eens door te dringen tot de ambtelijke molens. De eigen bijdrage van zowel de eerste woonvorm als van de maatschappelijke opvang zijn immers volgens de letter van de wet opgelegd. Elke advocaat kan vertellen over situaties waarin een ambtenaar weigert kwijt te schelden terwijl het glashelder is, dat voorliggende situatie absoluut niet de bedoeling geweest kan zijn. Gevallen waarin mensen vermalen worden tussen ambtelijke molens.
Tijdens het debat in de Tweede Kamer heb ik de staatssecretaris hierop gewezen. De staatssecretaris kan dit juridisch eenvoudig oplossen. De reactie was echter, dat dit bijna niet zal voorkomen en daar waar het voorkomt, zal er een oplossing gevonden worden. Yeah, right.
Er zit dan ook niks anders op dan een amendement in te dienen waardoor dit juridisch geregeld wordt. Hierover zal dinsdag 10 april a.s. gestemd worden.
Het wetsvoorstel regelt ook dat EU-burgers die korting dan 3 maanden in Nederland verblijven (of indien zij hier langer verblijven werkeloos zijn) geen toegang krijgen tot de daklozenopvang. In het verleden is gebleken dat malafide uitzendbureau's Polen naar Nederland haalden om te werken zonder dat er onderdak geregeld was. Deze "uitzendbureau's" dachten dan goedkoop onderdak te vinden in de daklozenopvang. Terecht wordt hier nu een einde aan gemaakt. Er is zit echter een maar aan. De wet verbiedt straks namelijk ook om moeders met kinderen op te nemen in de daklozenopvang. Dit kan bijvoorbeeld gaan om een Poolse vrouw die ingetrokken is bij een Nederlandse man, een kind krijgt en na een tijdje op straat gezet wordt door haar partner.
In het debat heb ik daar voor aandacht gevraagd. De staatssecretaris gaf aan dat gemeenten dan af kunnen wijken van de wet. Dit is alleen nergens geregeld. Namens de CDA-fractie zal ik een amendement indienen waardoor gemeenten in voorkomende gevallen wel onderdak kunnen bieden aan vrouw en kind.
Ik hoop van harte dat de Tweede Kamer in zal stemmen met beide wijzigingsvoorstellen. Hiermee wordt namelijk in de wet geregeld wat de meerderheid van de politieke partijen in debat aangaf ook wenselijk te vinden.