Alles wat je wil weten over backloading en het Europese emissiehandelssysteem (ETS) - Hoofdinhoud

Dinsdag 16 April stemt het Europees Parlement over het uitstellen van de veiling van emissierechten, ook wel het ‘backloading’ voorstel genoemd. Hieronder beantwoord ik de meest gestelde vragen over het emissiehandelssysteem en leg ik uit waarom backloading zo belangrijk is.

1. Waarom hebben we een Europees emissiehandelssysteem?

Een wereldwijde oplossing voor het klimaatprobleem lijkt niet binnen handbereik te liggen. We kunnen het maar niet eens worden over de noodzakelijke mondiale aanpak. De Europese Unie heeft daarom een eigen system voor emissiehandel ontwikkeld waarin bedrijven marktconforme prijzen betalen voor de uitstoot van CO2.

2. Wat is er mis met het Europese emissiehandelssysteem?

De werking van het Europese ETS wordt bedreigd door een veel te lage CO2 prijs. Die is zo laag door de slechte economische omstandigheden, maar ook doordat er een te grote hoeveelheid rechten op de markt is gebracht. De lage prijs geeft onvoldoende stimulans om te investeren in schone technologieën. Die hebben we echter hard nodig om ook op de lange termijn onze Europese milieu en klimaatdoelstellingen te halen.

3. Wat is backloading en waarom wil de Europese Commissie dit invoeren?

Om het overschot aan emissierechten op de markt te verkleinen en een verdere prijsdaling te voorkomen, heeft de Europese Commissie voorgesteld om de geplande veiling van nieuwe emissierechten uit te stellen. Dit wordt backloading genoemd. Het idee is om tussen 2013 en 2015 900 miljoen minder emissierechten te veilen en die rechten pas een paar jaar later op de markt te brengen.

4. Moet we backloaden of juist de markt met rust laten?

Backloading is de enige maatregel die op korte termijn genomen kan worden om het vertrouwen in het ETS te herstellen. Ook in andere markten, zoals de financiële markt, wordt op dit moment ingegrepen om vertrouwen te herstellen. De CO2 markt is een door de politiek gecreëerde markt. Als we in een dergelijke markt de gemaakte fouten niet kunnen rechtzetten dan dreigen we onze klimaatdoelstellingen op de lange termijn niet (op de meest efficiënte manier) te halen.

5. Wie heeft er baat bij backloading?

Bedrijven die de afgelopen jaren veel hebben geïnvesteerd in het verminderen van hun CO2 uitstoot hebben nu veel last van de lage CO2 prijs. Als het backloading voorstel wordt afgewezen steunen we bedrijven die weinig of niets gedaan hebben aan het verminderen van hun uitstoot en bestraffen we juist die bedrijven die schoner willen produceren.

6. Belast backloading bedrijven niet extra in tijden van crisis?

Backloading zal er voor zorgen dat de CO2 prijs (die nu minder dan 5 euro is) niet nog verder daalt. Het uitstellen van de veiling van nieuwe rechten zal de CO2 prijs niet eens in de buurt brengen van de verwachte prijs van voor de crisis. De prijs zal mogelijk licht stijgen naar het niveau van de afgelopen twee jaar. De impact van de crisis zal dus nog steeds weerspiegeld zijn in de prijs. Bovendien zullen veel bedrijven zelfs als de prijs stijgt geen directe verhoging in hun kosten zien door de gratis rechten die ze hebben gekregen.

7. Als we ingrijpen in de markt nu toestaan zal het dan niet vaker gebeuren?

Nee, in het voorstel wat nu op tafel ligt wordt de Commissie de mogelijkheid gegeven om een keer de veiling van emissies uit te stellen. Het geeft de Commissie niet de mogelijkheid om het aantal emissierechten terug te dringen of andere maatregelen te treffen.

8. Moeten we niet focussen op structurele oplossingen?

Backloading is een tijdelijke maatregel en relatief kleine ingreep, maar wel van groot politiek belang. Backloading is een eerste stap die ons tijd geeft om daarna het systeem structureel te verbeteren.

9. Is het opstellen van nationale maatregelen een goede optie?

We moeten voorkomen dat we straks in de EU 27 verschillende systemen hebben om de klimaatdoelstellingen te halen. Dit zal zorgen voor meer onzekerheid en belemmeringen voor de Europese industrie. We moeten ons daarom inzetten voor een goed werkend Europees systeem.

10. Wat vindt D66?

D66 zal het backloading voorstel dinsdag 16 april steunen. Dit is nodig om een belangrijk signaal af te geven aan de markt en een eerste cruciale stap in het herstellen van het vertrouwen in het ETS-systeem.

11. Dinsdag wordt er ook gestemd over het ‘stop de klok’ voorstel, wat houdt dit in?

Het Europees Parlement en de EU-lidstaten hebben in 2008 besloten om de luchtvaart op te nemen in het emissiehandelssysteem zodat ook de luchtvaartsector meebetaalt aan de bestrijding van klimaatverandering. Om internationale onderhandelingen te steunen over een mondiale maatregel om CO2 uitstoot aan te pakken zal het Europese ETS tijdelijk niet van toepassingen zijn op intercontinentale vluchten. Dinsdag stemt het Europees Parlement over de zogenoemde ‘stop de klok’ procedure. D66 zal een tijdelijke opschorting van de toepassing van de ETS-regeling steunen. Als er niet binnen een jaar een internationale oplossing wordt gevonden zullen intercontinentale vluchten alsnog onder het Europese emissiehandelssysteem moeten vallen.