Europees Parlement doet aanbevelingen aan de Raad over het beginsel Responsibility to Protect (R2P) - Hoofdinhoud

Donderdag 18 april jl. heeft het Europees Parlement een aanbeveling aan de Raad aangenomen over het VN-beginsel Responsibility to Protect (R2P) onder het internationale recht.

Namens de liberale fractie heb ik bijgedragen aan dit belangrijke rapport, dat een bijdrage vormt aan de doorlopende discussie over en de ontwikkeling van deze doctrine in de internationale gemeenschap.

Onze wereld verandert snel en de traditionele machtsbalans verandert mee. Het is essentieel dat de EU een uitgesproken en eensgezinde rol speelt bij het bevorderen van wereldwijde vrede, vrijheid en veiligheid.

Het zou een vanzelfsprekendheid moeten zijn dat de EU op het internationale toneel de hoofdrol speelt in het bestrijden van oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide. Daarom is de EU ook een aanvoerder in het ondersteunen van het Internationaal Strafhof in Den Haag, waar personen die worden beschuldigd van misdaden tegen de menselijkheid kunnen worden berecht. Naast het berechten van misdadigers dient het internationaal recht aangewend te worden om het gebruik van geweld door overheden tegen hun bevolking te voorkomen, of terughoudendheid in het bieden van noodzakelijke bescherming aan hun eigen burgers te adresseren.

R2P werd voor het eerst succesvol geïmplementeerd om de Libische bevolking te beschermen tegen het leger van Kolonel Gadaffi. De nasleep van deze interventie heeft het concept R2P negatief gekleurd. Nu is de Syrische bevolking het slachtoffer van grootschalig geweld en is er voor een mandaat om R2P toe te passen in Syrië geen steun vanuit de VN-Veiligheidsraad. Ondanks dat het onvermogen van de internationale gemeenschap om de Syrische crisis op te lossen beschamend is en uitermate teleurstellend, moeten we het concept van R2P niet laten varen.

Het is juist uitermate belangrijk om te benadrukken dat R2P veel meer is dan automatisch een militaire interventie; het gebruik van geweld is juist het ultimum remedium en onderworpen aan zware criteria.

Het Parlement geeft de Raad en de Hoge Vertegenwoordiger een aantal concrete aanbevelingen.

• - 

  Het R2P-principe moet worden opgenomen in het ontwikkelingshulpbeleid van de EU om de preventieve diplomatie, bemiddeling, crisispreventie en reactiecapaciteiten van de EU verder uit te bouwen;
• - 

  Een systematische beoordeling van de risicofactoren voor genocide, oorlogsmisdaden, etnische zuiveringen en misdaden tegen de menselijkheid moet worden opgenomen in de EU’s regionale en landenstrategiedocumenten;
• - 

  Het mandaat van de Speciale Vertegenwoordiger van de EU voor de Mensenrechten moet naar R2P-vraagstukken worden uitgebreid;
• - 

  Binnen de EU moet een debat worden gevoerd over de hervorming van de VN Veiligheidsraad;
• - 

  Er moet worden gezorgd voor de snelle ratificatie door alle EU-lidstaten van de wijzigingen van het Statuut inzake het Internationaal Strafhof waarin het misdrijf agressie wordt gedefinieerd en in overeenkomsten met derde landen moet worden aangedrongen op eerbiediging van de clausule betreffende het Internationaal Strafhof.

Het Parlement vraagt Catherine Ashton aan het eind van het rapport om een strategie te ontwikkelen over hoe zij tot een consensus tussen EU lidstaten wil komen over de toepassing van het concept R2P.