Interview 8 november 2012 volvens.nl door Andrei - Hoofdinhoud
PvdA-Tweede Kamerlid Mohammed Mohandis, geboren op 28 juni 1985, heeft met zijn 27 jaar al een behoorlijke ervaring in de politiek. Eerst als voorzitter van de jongerenbeweging van de PvdA, de Jonge Socialisten, en later als Gemeenteraadslid in de gemeente Gouda. Ik sprak met hem over Den Haag, over wat hij wil bereiken en over wat hij nou eigenlijk vindt van de Haagse politiek.
Hoe is het met je?
Goed, druk! Sinds ik Kamerlid ben, ben ik vooral bezig met de PvdA-onderwijstour. Dat houdt niet meer in dan scholen bezoeken, met docenten en directies praten. Echt het werkveld in. Ik ben nu per week ongeveer drie dagen op werkbezoek. Daarnaast ontvang ik ook mensen uit het onderwijs, dan praten we over knelpunten in het onderwijs. Maar over het algemeen vind ik het gewoon heel leuk werk.
Toen ik je een tijdje geleden sprak vond je het ook al leuk, je was toen net beëdigd als Kamerlid.
Ja, het is natuurlijk ook wat je ervan maakt. Voor de rest verschilt dit niet met wat ik hiervoor deed als gemeenteraadslid in Gouda. Je bent nog steeds volksvertegenwoordiger, alleen dan wel op een ander niveau. En net als een gemeenteraad heeft ook de Kamer haar verplichte momenten van vergaderingen, commissies en vragenuurtjes. Het mooiste van het vak vind ik dan ook echt het vertegenwoordigen van het volk, het luisteren naar mensen en daar waar het kan veranderingen brengen.
Zoals je net al zei, je bent raadslid geweest in Gouda, voorzitter van de Jonge Socialisten (de jongerenorganisatie van de PvdA) en nu dus in de Kamer voor de PvdA, hoe voelt het nu eigenlijk in Den Haag rond te lopen?
Het is natuurlijk bijzonder, omdat ik al een tijd aan de zijlijn meekijk hoe het er aan toegaat, maar als je er eenmaal zit lijkt het allemaal wel mee te vallen. Het zijn allemaal mensen, ze vinden allemaal wel iets. Wat je wel ziet is dat er een aantal onderwerpen worden uitvergroot. Je ziet ook duidelijk wat journalisten belangrijk vinden, terwijl er andere zaken zijn die ook de nodige aandacht verdienen en die ik heel belangrijk vind.
Wat vind jij belangrijk, hoe zou jij je stempel willen drukken op Den Haag?
Het belangrijkste voor mij is het aanpakken van knelpunten die zichtbaar zijn, ik ben van de praktische politiek. Een voorbeeld: als er veel scholen zijn in Nederland die dreigen om te vallen omdat ze te weinig leerlingen krijgen, dan moet je alles in het werk stellen om scholen te laten samenwerken. Je komt dan bij de vrijheid van onderwijs; kan een christelijke school samen met een openbare school? Ik vind van wel, als zij samen kunnen werken en samen kunnen overleven dan vind ik dat je verder moet kijken dan de regels. Dat doe je echt in het veld. Neem bijvoorbeeld nu de stage-problematiek: we hebben nu allemaal jongeren nodig in de techniek. En ga dan eens kijken naar de jongeren in het VMBO en het MBO die geen stageplek kunnen krijgen. Zonder stage hebben ze geen diploma, zonder diploma hebben ze geen perspectief op een goede baan. Ze kunnen niet de arbeidsmarkt op. Waar ik ook trots op ben, dat staat in het regeerakkoord, is het TBO. Ter Beschikkingstelling aan het Onderwijs. Dat gaat inhouden dat jongeren door een rechter verplicht kunnen worden om na of tijdens een periode in de gevangenis een vak te leren, zodat ze na detentie iets nuttigs kunnen doen.
Op welk niveau zullen die opleidingen dan zijn? Moet ik denken aan MBO-1 en 2 of gaat het door tot en met Universitair?
Het ligt sowieso aan de leeftijd. Je kunt het misschien wel vergelijken met MBO-1, de bedoeling is dat ze niet zomaar ‘hun criminele CV’ uitwisselen met maatjes in de gevangenis, maar dat ze ook echt een vak kunnen leren. Iets waar ze wat aan hebben als ze vrijkomen.
Je bent voor het sociaal leenstelsel?
Het liefst had ik elke student duizend euro gegeven. Maar onderwijsbreed hebben wij gewoon knelpunten op te lossen. Het belangrijkste vind ik daarbij de kwaliteit van de docenten. Die kwaliteit speelt door in alle lagen van het onderwijs. En elke euro kun je maar één keer uitgeven. Ik vind het ook moeilijk, omdat er leenangsten zijn. Ik vind wel dat de basisbeurs een lening kan zijn. De aanvullende beurs blijft overeind; de toegankelijkheid van het onderwijs moeten we waarborgen. Het is wel netjes om van de studenten die uitzicht hebben op een baan waarin ze wat meer gaan verdienen dan anderen, te vragen de lening terug te betalen naar draagkracht. Verdien je niets, betaal je niet. Zo zie ik het sociaal leenstelsel.
Dus toch op een soort rechtvaardige manier om die toegankelijkheid te waarborgen?
Ik probeer te knokken voor de toegankelijkheid van het onderwijs. We moeten als Kamerleden natuurlijk wel kritisch blijven als we zien dat er minder instroom komt. Ik denk dat het wel zal meevallen. Natuurlijk zullen er mensen zijn die in het eerste jaar zullen schrikken van een lening. Deze studenten moet je het leenstelsel goed uitleggen. Ikzelf heb bijvoorbeeld ook een lening voor mijn studie en als je kijkt naar hoe dat terugbetalen nu gaat: afhankelijk van je inkomen. Ga je meer verdienen: betaal je meer terug. Ga je minder verdienen: betaal je minder terug. Ga je niets verdienen: dan wordt het na 15 jaar automatisch kwijtgescholden, wanneer je het niet kan aflossen in die 15 jaar. Het is misschien pijnlijk voor studenten, maar ik wil nu echt investeren in de kwaliteit van docenten en dus onderwijsbreed.
Hoe zie jij dat investeren voor je? De SP had in haar programma bijvoorbeeld een bezuiniging staan van 1 miljard euro op het onderwijs, dat bedrag zouden ze weghalen bij ‘overbodig’ management. Hoe kijk jij naar dat soort bezuinigingen in het onderwijs, vind je dat er op die manier gesaneerd mag worden?
Je moet sowieso onnodige bureaucratie weghalen. Het is mooie taal voor de campagne, maar als je gaat kijken naar hoe je op korte termijn kan werken aan de kwaliteit, is het leuk om te roepen, maar levert het alleen niets op. En natuurlijk, dat ben ik eens met de SP, maar wie niet in de Kamer? Onnodige bureaucratie moet je ook aanpakken. Als je kijkt naar de doorberekening van het CPB zul je grotere klassen krijgen en dat moet je niet willen, dat komt de kwaliteit niet ten goede.
Heel andere vraag, vandaag is het Kabinet Rutte-2 beëdigd door de Koningin, een kabinet waar jouw partij coalitiepartner van is. De beëdiging is in openbaarheid gebeurd, wat vind jij van deze ontwikkeling? Een gebrek aan symboliek?
Ik ben niet zo van symboliek. Voor Kamerleden was dit natuurlijk al langer openbaar, dat ligt ook iets anders. De bevolking kiest de Kamerleden en niet het kabinet. Desalniettemin, omdat alles wel is begonnen in het stemhokje en dit de eerste keer is dat er formatierondes zijn geweest zonder Koningin, vind ik het ook wel passen dat dit in het openbaar is gedaan. Het was wel een sobere bedoening; het was staren in een hal en de eed afleggen. Het was mooi om te zien, mar aan de andere kant denk ik: ‘Heb ik dit nou al die jaren gemist?’ De beëdiging in de Tweede Kamer vind ik persoonlijk bijzonderder.
Via Facebook kregen we ook nog een vraag: “Heeft u het idee dat de VVD meer heeft moeten inleveren dan de PvdA?”
Nee, die vraag heb ik vaker gekregen. Ik denk oprecht dat het niet zo is. Als je kijkt naar elk thema, naar elk hoofdstuk, dan kun je met de verkiezingsprogramma’s zien waar het bij de VVD pijn doet en waar het bij de PvdA pijn doet. Bijvoorbeeld de inkomensafhankelijke zorgpremie, die voel je direct in de portemonnee. Dat is een pijnlijk punt voor de VVD. Voor ons is dat bijvoorbeeld de 1 miljard bezuiniging op ontwikkelingssamenwerking. Die voel je niet in de portemonnee, maar je ziet wel wat de consequenties daarvan kunnen zijn. Je moet ook kijken naar de beleving van de bezuinigingen. Als je goed gaat kijken is dit een gewogen akkoord met punten van beide partijen. Het is ook niet een akkoord uit liefde, maar een akkoord uit noodzaak.
Links, midden of rechts kabinet?
Idealiter zeg ik centrumlinks. Maar met de afgelopen verkiezingen is het links en rechts geworden en zo in het midden, we moeten nu gewoon zaken doen. Maar mijn hart zegt links van het midden.
Zorg, economie of onderwijs?
Ja. Alle drie belangrijk, op dit moment gaat mijn hart naar de toekomst van jongeren en dat is onderwijs.
Lokaal actief of landelijk actief?
Je kunt niet landelijk actief zijn zonder lokale binding te hebben. Er gaat volgens mij niets boven de lokale politiek. Daar sta je heel dichtbij mensen. Dat mis ik nu wel, al praat je als Kamerlid over vraagstukken die alle inwoners in Nederland aangaan.