“Analyse” - Hoofdinhoud

Tsjonge, zelden zo’n beroerde analyse gelezen als die van Sander Heijne in de Volkskrant van vanmorgen: “Duivels dilemma met Fyra.” De NS krijgt van alle kanten met het zweepje. Maar wie draaide er eigenlijk aan de knoppen bij alle belangrijke besluiten in de aanloop naar het Fyra-drama?

de Fyra met zijn voorganger Beneluxtrein op een vertrouwde locatie: de onderhoudswerkplaats

Het aanlegbesluit van de HSL-Zuid; de splitsing van NS en ProRail; het opknippen van het spoornet in concessies; de verplichte Europese aanbesteding voor staatsbedrijven; de verplichting om 32 snelle treinen tussen Amsterdam en Brussel te gaan rijden, terwijl er op dit moment misschien een markt is voor 12. Het waren allemaal politieke besluiten die in Brussel of Den Haag genomen werden. Je kan zeggen dat de directie van NS vervolgens weinig ruggengraat toonde. Maar die stond aan de andere kant voor een “duivels dilemma”, om met Sander Heijne te spreken. Want als ze de concessie op de HSL-Zuid zou verliezen werd de deur wijd opengezet voor de concurrentie, waarna het Nederlands spoorwegnet nóg verder versnipperd zou worden.

Misschien moet Heijne nog eens het rapport van de commissie Kuiken lezen. Die liet een internationale benchmark uitvoeren naar de vervoerprestaties in zes toonaangevende spoor-landen. Nederland scoorde daarin zeer hoog. Dat wil niet zeggen dat er niet met enige regelmaat geblunderd wordt bij NS en ProRail. Volgens mijn analyse speelt in dat soort situaties pervers overheidsbeleid, zoals het opknippen van en concurrentie op het spoor, bijna altijd een rol.

Het is wrang om te constateren dat juist D66, dat nu op hoge toon een parlementaire enquête eist, aan de wieg gestaan heeft van deze liberaliseringsagenda.