D66: Pers- en mediavrijheid centraal in Europees buitenlandbeleid - Hoofdinhoud

Het bevorderen van vrije pers en onafhankelijke media moet centraal staan in het buitenland beleid van de Europese Unie. Betere samenwerking binnen de Europese Commissie en samen met het bedrijfsleven is hard nodig als de EU wereldwijd deze pijlers van de democratie wil stimuleren en beschermen. “Vrijheid van meningsuiting is een universeel recht en essentieel voor de ontwikkeling en ontplooiing van ieder mens. Vrije pers is essentieel voor democratie en controle op de macht. We zagen afgelopen week nog hoe in Turkije tv-stations documentaires over pinguïns uitzonden en de protesten negeerden. Allemaal onder invloed van de regering van premier Erdogan. Via sociale media kwamen wel ooggetuigen verslagen naar buiten. Digitalisering kan mensenrechten bevorderen, geeft protesten een gezicht en geeft mensen toegang tot informatie. Maar we zien ook nieuwe vormen van intimidatie en censuur door zowel overheden als bedrijven. Daar moet een antwoord op komen”, aldus D66-Europarlementariër Marietje Schaake.

Wereldwijde trends

Vanmiddag nam het Europees Parlement met grote meerderheid een rapport aan waarin de D66-er een strategische basis legt voor een nieuw pers- en media vrijheid beleid voor de EU. Schaake: “Ik heb me bewust niet gefocust op specifieke landen maar op wereldwijde trends, zoals het toenemende geweld tegen journalisten, de straffeloosheid van daders, misbruik van wetgeving om boetes of gevangenisstraffen op te leggen of censuur van het internet. Maar ook de macht van enkele bedrijven die, mede door de financiële crisis, steeds meer media bezitten; zowel offline als online. Edward Snowden laat zien hoe belangrijk bescherming is van klokkenluiders en bronnen, juist in onze gedigitaliseerde wereld. Het enkel trainen van journalisten is niet meer voldoende, we hebben een brede benadering nodig.”

Concrete suggesties

Schaake doet in het rapport een groot aantal concrete suggesties. Zo moet EU zich richten op lange termijnprojecten in plaats van ad hoc steun. In periodes van transitie naar democratie kan Europa beleidsmakers bijstaan met advies voor nieuwe media wet- en regelgeving; die ook de kansen van de digitalisering benutten. Geld en expertise om vervolgde journalisten juridisch bij te staan, straffeloosheid te stoppen, moet hun rechtspositie versterken en zelfcensuur beperken. Schaake: “We moeten op heel veel plaatsen kleine prikjes geven om succesvol te zijn, ook het bedrijfsleven heeft bijvoorbeeld een belangrijke rol en belang. In een open samenleving is het veiliger om te investeren want vrije media controleren de macht en leggen corruptie bloot.”

Samenwerken

Bij het opstellen van het rapport heeft Schaake input gekregen van bloggers, journalisten, mediaorganisaties en bedrijven. Op haar website konden geïnteresseerden commentaar en suggesties geven op basis van discussiestukken. Schaake: “Ik wilde het werk van organisaties als Freedom House of Reporters Without Borders niet overdoen, maar door crowd sourcing horen van mensen uit het veld waar de EU het verschil kan maken. Door de vele reacties is dit een beter en relevanter rapport geworden.”