Kabinet moet doorpakken met hervormen financiële sector - Hoofdinhoud

De aanbevelingen van de Commissie Wijffels laten zien dat het kabinet moet doorpakken met de voornemens die zij opnam in het regeerakkoord: hogere buffers, de verdere vorming van een bankenunie en banken weer dienstbaar maken aan de samenleving. De Partij van de Arbeid onderschrijft de hoofdlijnen van het advies, dat is gericht op het gezond maken van het financiële stelsel, het zorgen voor hogere buffers en het weer dienstbaar worden aan de samenleving.

Banken vervullen een cruciale rol in onze economie. De bankkanalen lijken echter dichtgeslibd omdat banken teveel rommel op hun balans hebben staan. De gevolgen zijn duidelijk: minder krediet, meer werkloosheid, minder economische groei. Ook voelen klanten zich nog te vaak niet door de bank gewaardeerd, recentelijk zagen we nog schrijnende voorbeelden bij de Deutsche Bank. Hier komen we alleen uit als we de financiële sector opschonen en weer dienstbaar maken aan de economie en samenleving.

Om dit doel te bereiken heeft de Commissie Structuur Nederlandse Banken (de Commissie Wijffels) vandaag 12 aanbevelingen gepresenteerd. De aanbevelingen van de commissie laten zien dat het kabinet moet doorpakken met de voornemens die zij opnam in het regeerakkoord: hogere buffers, de verdere vorming van een bankenunie en banken weer dienstbaar maken aan de samenleving. Voor de PvdA staan hierbij drie zaken centraal:

• - 

  hogere buffers;
• - 

  risico’s terugleggen van belastingbetalers naar private partijen;
• - 

  handelen in het belang van de samenleving, niet van de bank.

Met de crisis hebben wij gezien dat de overheid omwille van de financiële stabiliteit private risico’s op de balans moest nemen. Een van de hoofdredenen was dat banken te weinig vet op de botten hadden om zelf klappen op te vangen: iedere euro aan eigen vermogen werd door Nederlandse banken 33 keer uitgeleend. Dat moet anders. Hogere buffers vergroten de capaciteit van een bank om verliezen op te vangen en verkleinen daarmee de mogelijkheid om grote verliezen af te wentelen op de belastingbetaler.

De PvdA benadrukt ook het belang van een hogere ongewogen kapitaalbuffer (leverage ratio), die ongevoelig is voor manipulaties met risicomodellen. Helaas heeft de commissie hiervoor geen helder streefgetal geformuleerd. Het kabinet moet daarmee in haar reactie wel snel komen.

Daarnaast moet als een bank omvalt en wanneer de hogere buffers toch onvoldoende blijken te zijn, niet de samenleving de verliezen dragen maar de investeerder. Daarvoor zijn binnen de Europese bankenunie afspraken nodig welke partij onder welke omstandigheden wordt aangeslagen. Europese belastingbetalers hebben sinds 2008 al 1,6 triljoen uitgetrokken voor banken in problemen. Om dit in de toekomst te voorkomen zijn deze afspraken essentieel, want alleen op die manier voorkomen we dat risico’s in de toekomst niet op de belastingbetaler worden afgewenteld.

En tot slot de cultuur: het wordt hoog tijd dat die definitief verandert. In het verleden stond te vaak niet de klant, maar de verkoop van het product centraal. De intrinsieke overtuiging van de bankier moet zijn dat hij of zij de ondernemer of consument ondersteunt bij financiële beslissingen en handelt in het belang van de klant en de samenleving. Excessieve bonussen passen daar niet bij. Daarom vindt de PvdA dat de beloningen bij banken moeten worden genormaliseerd en willen we bonussen wettelijk maximeren op 20 procent. Daarnaast steunen we de aanbeveling van de commissie om een einde maken te maken aan speculatieve niet-klantgebonden handel. Het kan niet zo zijn dat banken met het spaargeld van mensen (door de overheid gegarandeerd) riskante posities innemen in de financiële markten. De PvdA onderschrijft ook de aanbeveling voor banken om standaardversies van ingewikkelde producten als hypotheken aan te bieden, zodat consumenten deze beter kunnen vergelijken. Ook dat hoort bij dienend bankieren.

Het advies van de Commissie Wijffels toont aan dat er nog veel moet gebeuren om de bankensector weer gezond te maken. Vijf jaar na de val van Lehman Brothers is de sector nog verre van gezond. Laat de voorstellen van de Commissie Wijffels daarom het kantelpunt zijn om in de hervorming van de financiële sector niet langer aan te modderen maar door te pakken.