Blok stelt “modernisering” woningwaarderingsstelsel voor. Huurders: tel je vingers na - Hoofdinhoud

Minister Blok stuurde afgelopen vrijdag een voorstel naar de Tweede Kamer voor de modernisering van het woningwaarderingsstelsel. Gemiddeld 25% van de puntenwaardering wordt straks bepaald door de WOZ-waarde van een sociale huurwoning. De punten voor woonomgeving, woningtype en de zogenaamde Donner-punten vervallen. Wat gaat de huurder hiervan merken.

Het voorstel van Blok komt voort uit het aswoensdagakkoord van VVD, PvdA, D66, Christenunie en SGP. Het is ongetwijfeld met deze partijen voorgebakken. Dat betekent dat je van goede huize zal moeten komen om er nog iets aan te veranderen. Toch lijkt me dat voor hurend Nederland absoluut noodzakelijk.

Op het eerste gezicht lijkt er in de nieuwe situatie weinig verschil te zijn met het bestaande woningwaarderingssysteem. Dat is dan wel de bestaande situatie inclusief de gehate Donner-punten in de gebieden met een gespannen woningmarkt. Tegenover die extra punten staat geen enkele prestatie van de verhuurder. Dat blijft zo, want de “budgettair neutrale” operatie gaat uit van de status quo. De doorrekening laat zien dat het huurplafond in Groningen, Overijssel, Zuid Holland, Zeeland en Limburg nog iets hoger wordt dan nu, terwijl het plafond in Utrecht, Noord-Holland, Flevoland en Brabant juist daalt.

Toch schuilt hier een vette adder onder het gras. De WOZ-waarde is op dit moment 20% lager dan vijf jaar geleden, bevindt zich op of nabij een dieptepunt. Algemeen is de verwachting dat de WOZ-waarde zich de komende waarde weer gaat herstellen. Dat betekent een impliciete extra huurverhoging van het plafond met ca. 6%, bij een herstel van de WOZ-waarde tot het niveau van 2008.

Een keiharde randvoorwaarde vanuit de verhuurders was dat de huuropbrengsten in de nieuwe situatie niet lager mogen worden. Maar 6% extra huurruimte zal bij de commerciële verhuurders en een deel van de -steeds commerciëlere- sociale verhuurders met klaroengeschal verwelkomd worden. Wat mij betreft kan hier geen sprake van zijn.

Een ander groot nadeel van de nieuwe opzet van het WWS is het segregatie-effect. In de meest aantrekkelijke wijken kan het aantal WWS-punten met 40-50 omhoog gaan, dat is €200 tot €250 extra huurruimte. Die wijken gaan helemaal op slot voor de lagere inkomens.

Tenslotte is opvallend dat de PvdA helemaal niets voor elkaar gekregen heeft om bestaande gebreken in het WWS te verzachten of op te heffen. Zo vind ik het nog steeds buitengewoon onlogisch dat het huurplafond voor commerciële en niet-commerciële huurders gelijk is. Sociale verhuurders hebben toch als kerntaak om betaalbaarder te bouwen dan hun commerciële concurrenten? Het zou daarom voor de hand liggen om voor woningcorporaties het huurplafond te verlagen tot bv. 80 of 85% van het wettelijk maximum op basis van het WWS.