Commissie Meijer: investeer €1 miljard in NO-Groningen - Hoofdinhoud

Vanavond overhandigde Wim Meijer, voorzitter van de commissie duurzame toekomst Noord-Oost Groningen, aan de Tweede Kamer het advies over het flankerend beleid rond de gaswinning in Groningen. Meijer c.s. willen dat er méér gebeurt dan het ruimhartig herstellen van de aardbevingsschade aan woningen en gebouwen.

Sinds de ontdekking van de Slochterenbel heeft de Nederlandse bevolking ruim €250 miljard overgehouden aan de verkoop van het gas. In de nabije toekomst zal daar naar schatting nog eens €120 miljard bijkomen tot het gasveld over een jaar of 20-30 (afhankelijk van het winningstempo) leeg is. Al dat geld is jaar in, jaar uit, in de schatkist verdwenen en gebruikt voor mooie en minder mooie uitgaven in heel Nederland. In NO Groningen waren de effecten op de beperkte werkgelegenheid na vooral negatief: toenemende schade aan gebouwen (en daardoor ook toenemende problemen bij verkoop van woningen); bodemdaling waardoor het waterbeheer duurder wordt en de landbouw schade ondervindt.

In dat licht vallen de €1 miljard die Meijer cs willen investeren in de compensatie van de negatieve regionale effecten nogal mee. Dat geld, ongeveer €45 miljoen/jaar, moet opgebracht worden via de NAM. Een flink deel daarvan zal indirect wel ten koste gaan van de winstafdracht aan het Rijk.

De commissie stelt voor om de komende periode in drie compensatieprogramma’s te investeren.

Programma 1 (€290 miljoen bovenop de huidige uitgaven voor reparatie bouwkundige schaden) wordt gebruikt voor het aardbevingsbestendig maken van de woningen en gebouwen in het gebied, waardevermeerdering van woningen door energiebesparing en duurzame energie, het afhandelen van schades, garantiestelling bij woningverkoop en verbetering van de schadeafhandeling.

Programma 2 (€175 miljoen) wordt geïnvesteerd in de herstructurering van woningmarkt en winkelcentra tgv de krimp, investeringen in behoud van cultureel erfgoed en de aanleg van een glasvezelnetwerk in het landelijk gebied.

Programma 3 (€330 miljoen) wordt geïnvesteerd in het innovatieprogramma gas 2.0: een aantal initiatieven om na de uitputting van de Slochterenbel de industriële basis voor groen gas en synthetisch gas gelegd te hebben.

Tenslotte wordt nog €100 miljoen gereserveerd voor een toekomstige invulling.

Ik vind dat de commissie Meijer een verdienstelijke voorzet heeft gedaan voor een integralere aanpak van de compensatie voor de gaswinningschade in dit gebied. Het is goed om daarbij breder te kijken dan de directe schade. De combinatie van de programma’s 1+2 zorgt ervoor dat het vertrouwen van potentiële kopers in de toekomstige waarde van woningen en andere gebouwen in het gebied versterkt wordt. Daarvoor is méér nodig dan het bouwkundig herstel van gebreken.

Het is ook zaak dat de regionale economie van NO Groningen versterkt wordt voor de periode als het gas op is. Zie het programma dat het Rijk uitvoerde toen de Limburgse mijnen eind jaren zestig dicht gingen. Door daar wat eerder mee te beginnen zorg je ervoor dat de lusten en lasten van de aardgaswinning wat beter verdeeld worden en de kwetsbare regionale economie versterkt.

Iets minder zeker ben ik van de keuze die Meijer cs maken voor groen-/syngas als toekomstige motor voor de regionale economie. Al is het waar dat dit een logisch vervolg is gezien de gasrotonde die al in Noord-Nederland aanwezig is. Maar het zou denk ik goed zijn om wat meer flexibiliteit in te bouwen bij de investeringen in nieuwe agro/industriële activiteiten.