Tourdag Groningen - Hoofdinhoud

Hoe zorgen we er samen voor dat het mbo onderwijs ook in de toekomst goed beslagen ten ijs komt? Hierover gaat minister Bussemaker de komende maanden in gesprek met studenten, docenten, werkgevers, gemeenten en andere betrokkenen tijdens de MBO Tour. De derde etappe van de MBO-Tour bracht minister Bussemaker op maandag 18 november 2013 naar Groningen. Twee ROC’s, het Alfa College en het Noorderpoort College, werken hier op verschillende onderwerpen intensief samen en hebben zelfs opleidingen en studenten met elkaar uitgeruild. Bovendien ontwikkelen beide scholen initiatieven om hun onderwijs zodanig te organiseren dat studenten en docenten zich betrokken en gehoord voelen, ondanks de grootte van beide scholen. Genoeg reden voor de minister om in gesprek te gaan met studenten, docenten, plaatselijke bedrijven en schoolbestuurders over de kansen en uitdagingen die samenwerken met zich meebrengt.

Succesvol samenwerken

De dag begon met een ontbijt van de minister met studenten van het Alfa en Noorderpoort college. Hierna werd de aanwezigen een uitgebreid programma voorgeschoteld waarin verschillende voorbeelden van succesvol samenwerken tussen scholen en het regionaal bedrijfsleven werden gepresenteerd. Zo vertelde de voorzitter van het College van Bestuur van het Noorderpoort, Wim van de Pol, enthousiast over de samenwerking tussen zijn school en het Alfa College. Beide ’ROC’s besloten vorig jaar om een aantal van hun technische opleidingen uit te ruilen en op elkaar af te stemmen. Zo bleef het mogelijk om ook relatief minder populaire opleidingen in de regio te kunnen blijven aanbieden. Enkele honderden studenten die aan hun opleiding waren begonnen op het Noorderpoort College konden deze afmaken aan het Alfa College, en vice versa. Door samen te werken kon in de krimpregio Groningen zo een breed opleidingsaanbod behouden blijven.

In Friesland gaat de samenwerking tussen het Friesland College, AOC Nordwin en verschillende lokale werkgevers nog een stap verder, zo vertelde Peet Ferwerda, de directeur van het samenwerkingsinitiatief dat MBO Life Sciences wordt genoemd. Binnen MBO Life Sciences worden opleidingen aangeboden die nauw aansluiten bij de laatste ontwikkelingen in de voedingstechnologie, procestechniek, milieu, watermanagement en laboratoriumtechniek. Doordat het ROC en het AOC opleidingen met elkaar combineren, worden de grenzen tussen opleidingen verlegd en kunnen maatwerktrajecten worden aangeboden die goed aansluiten bij de behoefte van regionale werkgevers. Zowel de betrokken studenten als de minister toonden zich enthousiast over dit samenwerkingsinitiatief.

Studenten centraal

De studenten drukten de minister tijdens een rondleiding door het Alfa College wel op het hart dat er ook een aantal uitdagingen komen kijken bij samenwerking tussen scholen. Zo kan de reistijd voor studenten oplopen. Dit kan vooral in de eerste jaren van een mbo-opleiding, wanneer de studenten nog thuis wonen, een obstakel zijn. Inmiddels bieden sommige bedrijven waar studenten stage lopen, inwoning op een campus aan. Een interessante optie, volgens de studenten, maar niet voor iedereen weggelegd.

Zowel studenten als werkgevers gaven ook aan dat “persoonlijke groei” een expliciet leerdoel van een mbo-opleiding zou moeten zijn. Bij veel banen gaat het allang niet meer om uitsluitend vakinhoudelijke kennis, maar worden ook servicegerichtheid, representativiteit en basisvaardigheden taal,- en rekenen steeds belangrijker. Werkgevers zien voordelen in een bredere basisopleiding die met praktijkervaring op de werkvloer uitgebreid zou kunnen worden. Met een bredere basis zijn studenten namelijk beter inzetbaar op een flexibele arbeidsmarkt en kunnen zij makkelijker van functie of zelfs werkgever veranderen.

Keuzevrijheid en kleinschaligheid

Na de plenaire opening, waarin de minister de Groningers complimenten maakte voor de mooie voorbeelden van samenwerking, werd er aan vier verschillende tafels verder gepraat over de onderwerpen van de dag: samenwerking en schaalgrootte. Frank Broeders, projectleider Voortijdige Schooluitval van het Noorderpoort College deed de gevleugelde uitspraak “binden en boeien doet groeien en bloeien.” Daarmee vatte Broeders de essentie samen van de discussies over schaalgrootte en de menselijke maat. Want hoe houd je docenten en studenten betrokken? Hoe kunnen studenten worden begeleid in hun studiekeuze en bij het vinden van een kwalitatief goede stageplek? Communiceren, dat bleek al snel het sleutelwoord. Niet over elkaar, maar met elkaar. Met kleine vakspecifieke docententeams, met het regionale bedrijfsleven dat soms het overzicht op alle opleidingen verliest, met betrokken studieloopbaanbegeleiders en regels die niet in de weg staan maar nieuwe initiatieven ondersteunen. Met studenten, voor wie minder keuzevrijheid niet nadelig hoeft te zijn zolang de kwaliteit en bereikbaarheid van de opleiding gewaarborgd zijn.

Zolang aan een aantal randvoorwaarden wordt voldaan, bleek het goed mogelijk om ‘klein binnen groot’ te organiseren. Ebby Pelsma, directeur van de gezondheidsafdeling van ROC Midden Nederland, wees op de kansen om op facilitair gebied, kwaliteitszorg en personeelsbeleid samen te werken. “Samen doen, wat samen kan,” vatte Pelsma haar visie samen.

Inspiratie

In haar slotwoord bedankte minister Bussemaker alle deelnemers voor wat een inspirerende dag was geweest. Het laatste woord is bovendien nog niet gesproken over de vele samenwerkingsinitiatieven die ’ROC’s zoals het Alfa College en het Noorderpoort College ontplooien. Ook elders in het land zoeken ’ROC’s naar nieuwe mogelijkheden om efficiënt samen te werken, kennis te delen en betrokkenen te verbinden. Door aan te tonen dat kleinschaligheid en schaalvoordelen best samen kunnen gaan.

Komende donderdag, 28 november, vervolgt minister Bussemaker haar tour met een werkbezoek in Rotterdam. De minister gaat in gesprek met studenten, docenten en bestuurders van verschillende Rotterdamse vakinstellingen en de wethouder. Aan de hand van de thema’s samenwerken en menselijke maat word er gesproken over de zorg en techniek sectoren.

Wilt u meepraten over de toekomst van het mbo? Dat kan! Lees de Discussienotitie of stuur direct een reactie naar mbotour@minocw.nl Reageren via Twitter (gebruik dan #mbotour) of Facebook kan ook.