EP evalueert Troika aanpak probleemlanden Eurozone - Hoofdinhoud
In de eerste Straatsburg week van 2014 werd met een drietal hoorzittingen een onderzoek naar het functioneren van de Troika (Europese Commissie, ECB, IMF) afgetrapt. Deze hoorzittingen en een initiatief rapport van het Europees parlement moeten leiden tot een beter inzicht in het functioneren van de Troika binnen de hupprogramma's aan Griekenland, Cyprus, Ierland, Spanja en Portugal. Een belangrijk moment omdat de besluitvorming tot nu toe achter gesloten deuren plaatsvond. De hoorzittingen in het Europees Parlement brengen deze in de openbaarheid en stellen het functioneren van de Troika bloot aan het publieke debat. Dat de spelers binnen de Troika door het Europees Parlement ter verantwoording worden geroepen is ook voor het Parlement een belangrijke stap en laat zien dat het Parlement aan invloed wint.
Voor de hoorzittingen had het Parlement Olli Rehn, Jean Claude Trichet en Klaus Regling uitgenodigd te verschijnen voor de Commissie Economisch en Monetaire Zaken.
Een aantal zaken vielen op aan de drie hoorzittingen. Door alledrie werd benadrukt dat het van groot belang was dat er door het Parlement aandacht werd besteed aan de programma's. Maar wat betreft democratische verantwoording verschilden de ondervraagden van mening. Volgens Rehn en Regling lag de verantwoordelijkheid en dus ook de verantwoording bij de nationale lidstaten die aan de hulpprogramma's meededen. De verantwoording moest dus worden afgelegd aan de nationale parlementen en via de betrokken ministers van Financiën. Dat vind ik terecht omdat er belastinggeld uit de lidstaten mee gemoeid was. Volgens Regling was dit ook te verklaren uit de intergouvernementele aard van de afspraken. Rehn benadrukte dat het 'ownership' van de door te voeren hervormingen bij de nationale regeringen lag. Wel zagen beiden de noodzaak in van de crisismechanismen in de toekomst een meer communautaire karakter te geven om zo tot verdere (fiscale) integratie te komen. Jean Claude Trichet ging verder in zijn visie op democratische verantwoording. Volgens hem was het van belang dat het Parlement in het vervolg bij belangrijke besluiten medebesluitende bevoegdheden moest krijgen om zo het democratisch gehalte van deze besluiten te verhogen.
De crisis en de problemen die in de programmalanden zich voordeden waren verergerd wanneer de Troika niet had ingegrepen. Gevolg hiervan was wel dat de Troika misschien met imperfecte middelen te werk moest gaan. Maar met de ontwikkelingen van de laatste tijd heeft de EU betere instrumenten in handen (6pack, 2 pack, nieuwe economisch bestuur en onafhankelijke begrotingsautoriteit).
Wat onduidelijk bleef was wat de precieze verhouding tussen de verschillende instituties binnen de Troika was. De ECB was in nauwer contact met de Commissie, de Commissie benadrukte het onafhankelijke opereren van het IMF en ook Regling stelde dat, hoewel besluiten op basis van unanimiteit werden genomen, de afzonderlijke instituties niet altijd helemaal op de hoogte waren van de impact van besluiten.
Het Parlement gaat nog voor de Europese Verkiezingen een rapport hierover aannemen.