Stofvrij werken op de bouwplaats - Hoofdinhoud
De bouw is een sector waar personeel (en omwonenden) aan relatief grote risico’s worden blootgesteld. Deels acute risico’s (vallen, iets op je kop krijgen), maar ook veel chronische risico’s. Stofbelasting staat daarbij in de top-3. Ik bezocht vanmiddag een bouwplaats van gevelrenovatiebedrijf De Groene Gevelwerker in Voorhout. Eigenaar Mark Veenstra wil de stofbelasting van personeel en bewoners terugdringen, en toont dit aan met een innovatief meetsysteem.
mechanisch hakwerk om gevelvoegen open te hakken veroorzaakt veel fijnstof; alleen een krachtige (hier: 7,5kW) industriële stofzuiger met filters die regelmatig vervangen worden is in staat om de omgeving stofvrij te houden en de bouwvakker te beschermen.
Veenstra is al twintig jaar actief in de gevelrenovatie, en altijd bezig geweest met beperking van het fijnstof. Op grond van de ARBO-regels moeten apparaten die veel stof produceren voorzien zijn van een afzuiging. Dat is echter geen garantie voor stofvrij werken. In de praktijk worden vaak te lichte stofzuigers met te lange slangen gebruikt. Die lopen snel vol waardoor de afzuigcapaciteit onvoldoende is. Hetzelfde gebeurt als je teveel apparaten op één stofzuiger aansluit.
Er zijn overigens ook nog steeds bedrijven die zonder enige vorm van afzuiging staan te boren, hakken of frezen op de bouwplaats. Dat is mogelijk omdat de Arbeidsinspectie daar bepaald niet de deur platloopt. Volgens Mark Veenstra doet de Arbeidsinspectie ook alleen maar visuele inspecties, ze meten niets.
Bij de bouwplaats in Voorhout gebruikt De Groene Gevelwerker een innovatief continu-meetsysteem voor PM10 fijnstof, dat staat opgesteld in de directe nabijheid van de bouwvakkers die mechanisch hakwerk uitvoeren. De meetdata worden realtime doorgestuurd naar een datacenter, waar ze voor de opdrachtgever en Arbeidsinspectie ter inzage staan. Ook de locatie van het meetpunt wordt via GPS afgebeeld op een kaart. De mobiele meetinstallatie kost ongeveer €6.000.
Tijdens ons bezoek wordt het verschil gedemonstreerd tussen de situatie met en zonder afzuiging. Met afzuiging blijven de piekwaarden ruim onder 40 microgram/m3, zonder afzuiging lopen de concentraties op tot het gevaarlijke niveau van bijna 1000 microgram/m3. Handig is de optie van het meetsysteem om bij overschrijding van veiligheidsnorm een sms te versturen naar een contactpersoon, bijvoorbeeld de opzichter van het werk.
Ik heb veel waardering voor het initiatief van Veenstra. Het zou goed zijn als de Arbeidsinspectie zijn handhavingsstrategie voor fijnstof op bouwplaatsen nog wat aanscherpt, waardoor investeren in ARBO-voorzieningen als sterke stofzuigers gaat lonen. Ook een steekproefgewijze meting van stofconcentraties op verdachte bouwplaatsen kan helpen om het nalevingsgedrag te verbeteren. Samen met mijn collega Paul Ulenbelt zal ik daar schriftelijke vragen over stellen aan minister Asscher.