Antwoorden van de minister BuZa en BHOS over anti-homowet Oeganda

Met dank overgenomen van I.S.H. (Ingrid) de Caluwé i, gepubliceerd op dinsdag 4 februari 2014, 3:00.

Antwoord minister Timmermans ( Buitenlandse Zaken) en de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking op vragen van de leden De Caluwé en Van Ark (beiden VVD) over het bericht dat het parlement in Oeganda een anti-homowet heeft aangenomen.

Vraag 1) Heeft u kennis genomen van het bericht “Homo’s kunnen in Oeganda voortaan levenslang krijgen”?

Antwoord

Ja.

Vraag 2) Bent u van plan deze actie scherp te veroordelen en hierover tevens een gezamenlijke actie met mede-donoren en de Europese Unie te starten?

Antwoord

De wet is nog niet van kracht. President Museveni van Uganda heeft geweigerd de anti-homowet te ondertekenen. Hij heeft de wet teruggestuurd naar het parlement ter eventuele heroverweging. Neemt het parlement de wet opnieuw aan en weigert de president opnieuw, dan moet het parlement de wet met twee derde meerderheid aannemen en treedt deze alsnog in werking. Het parlement zal de wet wel telkens opnieuw moeten agenderen. Het is te vroeg om te besluiten over consequenties bij de invoering van de wet. EU Hoge Vertegenwoordiger Ashton heeft namens de lidstaten de Ugandese autoriteiten opgeroepen om het principe van non-discriminatie te respecteren en een klimaat van tolerantie voor minderheden in Uganda te waarborgen. Het Nederlandse kabinet heeft binnen de EU aangedrongen op gezamenlijke druk op de Ugandese regering om niet met deze wet in te stemmen. Tevens heeft de Nederlandse ambassadeur zijn zorgen overgebracht aan de premier van Uganda.

Vraag 3) Wordt er uit het Nederlandse budget voor rechtsstaatontwikkeling en democratische structuren in Oeganda voor 2014 van bijna 9,5 miljoen euro geld besteed aan de homobeweging, of moet geld daarvoor uit het verhoudingsgewijs kleine potje van 50.000 euro komen, dat voor gelijke rechten van vrouwen bedoeld is?

Antwoord

Nederland ondersteunt de volgende organisaties om discriminatie van de LHBT-gemeenschap in Uganda tegen te gaan.

  • 1. 
    Nederland steunt vanuit Ambassade Kampala het multi-donor fonds Democratic Governance Facility (DGF). Hieruit worden 75 organisaties en instanties gefinancierd die zich richten op democratisering, accountability en verbetering van mensenrechten, waaronder Ugandese organisaties die strijden voor LHBT-rechten. Nederland draagt 10 miljoen euro bij aan het fonds voor vijf jaar.
  • 2. 
    Sexual Minorities Uganda (SMUG) ontvangt een Frans/Nederlandse bijdrage van 60.000 euro voor ondersteuning van activiteiten t.b.v. de positie van LHBT’s.
  • 3. 
    HIVOS voert een project Rights, dignity and equality for LGBT people in East and Southern Africa uit met een bijdrage van 1,4 miljoen euro voor de periode 2012 tot 2015. In 2011 voerde HIVOS een programma uit om de capaciteit van LHBT organisaties in Oost Afrika te versterken, waaronder 11 Oegandese organisaties. Daarnaast steunde HIVOS het zogeheten veiligheidscomité, dat LHBT mensen in Uganda ondersteunt die behoefte hebben aan bescherming.
  • 4. 
    Het East and Horn of Africa Human Rights Defenders Project ontvangt jaarlijks een basisfinanciering van 1 miljoen euro om mensenrechten-verdedigers te beschermen, met speciale nadruk op LHBT-activisten.

Vraag 4) Bent u bereid het bestaande budget voor Oeganda te herverdelen, zodat de homobeweging daar nu extra steun krijgt?

Antwoord

Het Kabinet is bereid te bezien op welke wijze Nederland uit bestaande fondsen extra steun kan geven aan financiële verzoeken van Ugandese ngo’s om het wetsvoorstel te toetsen aan de Ugandese grondwet en internationale verdragen waaraan Uganda zich heeft verplicht.

Vraag 5) Bent u tevens bereid het budget voor Oeganda in 2014 aanzienlijk te korten, mocht de Oegandese regering doorgaan op de ingeslagen weg van homovervolging, en dat ook in Europa te bepleiten?

Antwoord

Nederland besteedt jaarlijks ca. 23 miljoen euro aan ontwikkelingshulp in Uganda. Ruim de helft wordt besteed aan programma’s op het gebied van voedselzekerheid. Het andere deel is gericht op het versterken van de rechtsstaat, democratisering en het respect voor mensenrechten. Dit gaat deels via een multi donor fonds (zie antwoord op vraag 3) en deels via de overheid. Aangezien de wet nog niet in werking is getreden is het te vroeg om hierop in te gaan. De Ugandese regering heeft in het verleden aangegeven geen voorstander te zijn van het aannemen van de wet. Het Ugandese parlement heeft dit echter naast zich neergelegd. Als President Museveni twee keer achter elkaar weigert met de wet in te stemmen ligt de eindbeslissing bij het Ugandese parlement. Het is van belang goed te overwegen welke acties van donoren het meest effectief zijn, ook richting het Ugandese parlement.

Zie tevens de gestelde schriftelijke vragen over het bericht dat in Oeganda een Belg vastzit vanwege homoseksualiteit.