Openheid leidt tot betere zorg - Hoofdinhoud

De zorg draait om patiënten, maar zij weten vaak nog te weinig over kwaliteit van zorg. Wel weten we dat de zorg in Nederland hoog in de EU-zorgranglijsten staat. Er is dus wel informatie, maar deze is helaas niet of lastig te vinden. En als er informatie is, is deze vaak niet begrijpelijk voor de patiënt. Dat kan en moet beter. Niet alleen door het af te dwingen met regels of wetten, maar door te werken aan een andere cultuur. Van een gesloten naar een open en luisterende cultuur. Waarbij de dialoog tussen patiënt en zorgverlener het uitgangspunt is. Dit komt de kwaliteit, veiligheid en betrokkenheid ten goede.

Of het nu gaat om publicatie van betekenisvolle informatie over sterftecijfers, het inzien van een eigen medisch dossier of de zorgatlas van patiëntenfederatie NPCF waar te lezen is waar de beste zorg wordt verleend. Steeds slaat de angst toe en worden barricades opgeworpen om openbaarheid tegen te gaan. Of er ontstaat weer een discussie over de meetmethode en betrouwbaarheid van gegevens. Helaas leidt dit niet tot een betere manier van meten, maar wel tot het niet openbaar maken van essentiële gegevens over de kwaliteit van zorg. Uit onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam blijkt ook dat meetbaarheid het grootste obstakel is voor betere zorg.

Op deze manier wordt er nooit iets openbaar. Op deze manier weten alleen zorgverleners, zorgverzekeraars en instanties waar goede en minder goede zorg wordt verleend, maar degene om wie het gaat, de patiënt, niet.

Een belangrijke reden om gegevens niet te publiceren is angst. Angst voor leegloop van een zorgafdeling, angst voor veroordeling en onterechte conclusies en angst om vergeleken te worden. Maar door een gesloten cultuur wordt deze angst juist gevoed. En winnen de, soms onterechte, angstbeelden.

Ik pleit voor een open cultuur waarbij gegevens over kwaliteit in context worden geplaatst. Geen kale en nietszeggende lijstjes, maar betekenisvolle informatie. Zodat er een inhoudelijk gesprek kan worden gevoerd.

Openheid over resultaten van zorg vergroot de kwaliteit, men kan van elkaar leren. Het vergroot de veiligheid omdat door openheid fouten eerder aan het licht kunnen komen, waardoor eerder ingegrepen kan worden. En tot slot vergroot het de betrokkenheid; begrijpelijke en betekenisvolle informatie helpt een patiënt om een goed gesprek te hebben met een zorgverlener. Op basis van gelijkwaardige informatie. Een goede zaak voor arts én patiënt.

Dat brengt mij op de voordelen van een luisterende cultuur. Als meer wordt geluisterd, wordt een patiënt beter geholpen. Dit draagt bij aan tevredenheid van patiënt en zorgverlener. Maar bovenal aan betere zorg. Dat is winst voor iedereen.