Regentesk optreden parlementsvoorzitter Schulz schaadt vertrouwen in Europese politiek - Hoofdinhoud

De Europese Unie doet hard haar best om democratischer te worden. Het aanwijzen van topkandidaten voor de functie van voorzitter van de Europese Commissie door de Europese politieke partijen is daarbij een belangrijke stap. Regeringsleiders reageren niet allemaal enthousiast: ineens wordt hun achterkamertjes-benoeming een stuk lastiger. Dat verklaart ook een uiterst zuinige Rutte bij deze ontwikkeling. Maar of ook binnen het Europees Parlement iedereen klaar is voor een Europese democratie, blijkt deze week.

Parlementsvoorzitter Martin Schulz

Decennialang verdeelden de christendemocraten en de sociaaldemocraten onderling de baantjes. Ook dat staat nu gelukkig steeds meer onder druk. Martin Schulz, nu voorzitter van het Europees Parlement, maar tegelijkertijd ook topkandidaat voor de Europese sociaaldemocraten, handelt echter nog klassiek regentesk. Zijn manier van handelen door persoonlijke benoemingen, het laten schrappen van onwelgevallige teksten en het verhinderen van een strafrechtelijk onderzoek, zorgt ervoor dat juist steeds meer burgers het vertrouwen in de Europese Unie verliezen. En als overtuigd Europeaan doet mij dat veel pijn.

De drie belangrijkste voorbeelden van het handelen van Schulz die me erg tegen de borst stuiten:

• 1. 

  Twittergate

Als parlementsvoorzitter had Schulz op twitter iets meer dan zestigduizend volgers (ja, daar steekt mijn aantal volgers wat schril tegenaf). Op de dag van zijn 'verkiezing' tot topkandidaat door de Europese sociaaldemocraten verklaart Schulz echter dat zijn account vanaf dat moment gebruikt gaat worden voor zijn persoonlijke campagne. Al de volgers die hij als parlementsvoorzitter verzamelde, zijn ineens volgers van zijn campagne voor de sociaaldemocraten. Als excuus wordt snel een nieuwe account opgezet voor alle officiële taken van de parlementsvoorzitter. Denk je de voorzitter van het Europees Parlement te volgen, krijg je ineens Schulz-spam in je twitter-tijdlijn. Dit was voor de Europese Groenen de aanleiding om Schulz te vragen zijn voorzitterschap neer te leggen in campagnetijd om zo die twee rollen van hem te scheiden. Helaas steunde geen enkele andere partij ons verzoek.

• 2. 

  Dalligate

De Maltese eurocommissaris John Dalli moest in 2012 aftreden nadat werd verklaard dat hij te nauwe banden had met de tabakslobby. Maar sindsdien rijst de vraag of zijn ontslag door Commissievoorzitter Barroso niet juist is gedaan om de aandacht af te leiden van de discutabele rol die het kantoor van Barroso zelf lijkt te hebben gespeeld bij de herziening van de tabaksrichtlijn. Dat kwam onder andere uit door werk van onze Vlaamse Groene Europarlementariër Bart Staes. Onlangs bleek echter dat een dagvaarding van een Belgische rechtbank om Staes als getuige op te roepen drie maanden bleef liggen in een la van parlementsvoorzitter Schulz. Hetzelfde gebeurde met een rapport over het functioneren van de antifraudedienst OLAF. Toen op 3 april het Europees Parlement wilde stemmen over de goedkeuren van de jaarrekening van 2012, bleek een kritische passage over het handelen van de parlementsvoorzitter in Dalligate opeens door de Schulz persoonlijk geschrapt. Het Europarlement besloot daarop om de stemming uit te stellen tot deze week.

• 3. 

  Politieke benoemingen

Zes parlementaire medewerkers van Schulz (als Europarlementariër en parlementsvoorzitter) zijn onlangs voorgedragen voor de hoogste (directeur-generaal) en een na hoogste (directeur) administratieve functies in het Europees Parlement. Daarmee worden zij de ambtelijk leidinggevenden over afdelingen als het presidium, personeelszaken, juridische dienst, financiën, begrotingszaken en externe aangelegenheden. Voor een persvoorlichter die al twee jaar vanuit Berlijn werkt, is zelf een nieuwe post als 'head of media intelligence' gecreëerd. Al deze medewerkers ontvangen een salaris in de hoogste schalen; sommigen zonder enige substantiële werkervaring. Het huidige hoofd van de juridische dienst is gevraagd of dit allemaal juridisch door de beugel kan. Maar ja; hij kwam zelf op die positie door een politieke benoeming van de christendemocraten. Deze maandag beslist het Bureau van het Europees Parlement over de benoemingen. In het Bureau zitten de vicevoorzitters van het EP; Europarlementariërs dus. Eens zien of deze politici een keer durven dwars te liggen. De enige Groene EP-er in het Bureau zal tegenstemmen.

De komende week is dus cruciaal voor de geloofwaardigheid van Schulz en die van het Europees Parlement. De kans is echter groot dat de christendemocraten het op een akkoordje gooien met de sociaaldemocraten. Ze hebben immers vijf jaar geleden onderling afgesproken dat ze de post van voorzitter van het Europees Parlement onderling zouden verdelen. En dat willen ze vast na de verkiezingen weer doen.

En het is precies dat, wat zo schadelijk is voor de geloofwaardigheid van de Europese politiek. Burgers hebben genoeg van de schimmige deals in achterkamertjes. Ze eisen een echte transparante Europese democratie. Daarom is GroenLinks voor een rechtstreeks gekozen voorzitter van de Europese Commissie. Die heeft dan een sterk mandaat en is geen verantwoording schuldig aan een grote coalitie van christen- en sociaaldemocratische regeringsleiders, onder leiding van mevrouw Merkel.

Ik hoop dat Martin Schulz deze week zelf verantwoording aflegt in het Europees Parlement en dat hij besluit om zijn functie van parlementsvoorzitter voor de rest van de campagne neer te leggen, zoals de Groenen ook al eerder eisten. Verder wens ik PvdA alle sterkte met het campagnevoeren voor hun sociaaldemocratische leider. Strijden voor een democratischer Europa is immers niet alleen iets wat we in woorden doen, maar ook in daden.