Verslag werkbezoek aan Moldavië en Georgië - Hoofdinhoud
Vanaf 27 april tot en met 3 mei bezocht ik met de commissie Buitenland van de Tweede Kamer Moldavië en Georgië, ter vervanging van mijn collega Han ten Broeke. Beide landen staan op het punt om een associatieovereenkomst met de Europese Unie te tekenen en beide landen hebben regio’s, die onder invloed van Rusland staan.
Moldavië heeft twee autonome regio’s: Transnistrië en Gagaoezië. Transnistrië wil zich al tijden aansluiten bij Rusland en heeft in 1990 haar onafhankelijkheid van Moldavië aangekondigd. Sindsdien zijn er grensposten tussen Moldavië en de regio Transnistrië, terwijl deze regio deel uitmaakt van het land Moldavië. Het bleek lastig de grens met Transnistrië over te stekken, dus is de parlementaire delegatie doorgereden naar Gagaoezië. Gagaoezië ligt in het zuiden van Moldavië, is vrij toegankelijk en de gouverneur van Gagaoezië zit in het kabinet van Moldavië. De vice-gouverneur maakte ons duidelijk dat Moldavië zich volgens hem beter kon aansluiten bij de douane-unie van Rusland dan een associatieovereenkomst met de EU te tekenen. Mocht Moldavië de associatieovereenkomst met de EU tekenen, dan overweegt Gagaoezië zich af te scheiden van Moldavië, aldus de vice-gouverneur. Of Gagaoezië de daad bij het woord zal voegen is echter zeer de vraag.
Terug in de hoofdstad Chisinau benadrukte de premier van Moldavië dat hij zelfs verder wil gaan dan het associatieverdrag en binnen 5 jaar lid wil worden van de EU. Wat de VVD betreft gaat dat een stap te ver. Na ondertekening van het associatieverdrag volgt nog een lange weg van implementaties van tal van wet- en regelgeving. Bovendien is de VVD tegen verdere uitbreiding van de EU voor de komende tijd.
In Georgië was sprake van een soortgelijke situatie. Ook Georgië tekent binnenkort een associatieovereenkomst met de EU. Ook Georgië wil graag volwaardig lid worden van de EU. Bovendien hoopt Georgië op de kandidaat status van de NAVO. Ook hier vindt de VVD dat de associatieovereenkomst een mooie mijlpaal is voor de goede betrekkingen tussen Georgië en de EU en dat het geen opmaat is voor volwaardig lidmaatschap.
In Georgië hebben we de administratieve grens met Zuid-Ossetië bezocht, één van de twee gebieden die in 2008 door Rusland zijn bezet. De huidige regering zoekt -in tegenstelling tot de vorige- toenadering tot Rusland om tot oplossingen te komen. Vooralsnog gaat het om vooral praktische oplossingen, zoals het hervatten van een gedeelte van de handel en het verlenen van hulp aan bewoners in bezette gebieden in geval van noodsituaties.
Tegen de achtergrond van de gebeurtenissen in Oekraïne was de reis een goede gelegenheid om meer inzicht te krijgen in de problematiek in de regio en achtergronden van recente ontwikkelingen. Juist door niet alleen te praten met regeringsfunctionarissen, maar ook met mensenrechtenactivisten, oppositieleden en regionale vertegenwoordigers. Met dank aan de Nederlandse ambassades in Boekarest en in Tbilisi, die in korte tijd een geweldig programma in elkaar hebben weten te zetten.
Administratieve grens met Zuid-Ossetië Grens Transnistrië