Weeklog Dennis de Jong: Europese Grondwet uit de kast? - Hoofdinhoud
Minister Rosenthal meldde het gisteren na overleg in Kopenhagen: ja, hij gaat in op de uitnodiging van zijn Duitse collega Westerwelle om deel te nemen aan een informele vergadering over het uit de mottenballen halen van de Europese Grondwet. Rosenthal voelt niet veel voor zo’n initiatief, maar evengoed gaat hij dus wel deelnemen. Het toont aan hoe groot de kloof is tussen de ‘top’ en de ‘gewone mensen’: die hadden in 2005 in Nederland duidelijk laten weten aan zo’n Grondwet geen behoefte te hebben. Met het Verdrag van Lissabon zijn de meeste bepalingen, zeer tegen de zin van alle nee-stemmers in alsnog ingevoerd, maar kennelijk moeten de vlag en het volkslied, de enige elementen die niet waren meegenomen in het Verdrag, alsnog worden ingevoerd.
Enkele weken geleden sprak Herman Wijffels, een van de CDA-kopstukken, wijze woorden ter gelegenheid van het 1-jarig bestaan van Huub Oosterhuis’ centrum De Nieuwe Liefde. Wijffels zei dat door de schaalvergroting de staat inmiddels zo ver van de mensen verwijderd is dat er vervreemding optreedt. Hij vervolgde dat mensen meer geëmancipeerd zijn, maar steeds meer het gevoel hebben niks te zeggen te hebben over de structuren waar ze deel van uitmaken.
Als dat al geldt voor de Nederlandse Staat, dan geldt dit nog vele malen sterker voor de Europese Unie. Nu wil Westerwelle proberen via directe verkiezingen voor een Europese President de betrokkenheid van de burger te vergroten. Dit klinkt aardig, maar in werkelijkheid haal je zo het Paard van Troje in huis: een gekozen President zal anders dan de nu benoemde Herman van Rompuy claimen dat zij of hij een mandaat van het volk heeft gekregen en daarom zullen er nog meer bevoegdheden komen te liggen bij die President. Kortom, het is alweer een stap richting superstaat Europa.
In deze steeds complexer wordende wereld is het belangrijk dat iedereen een ‘thuis’ heeft. En zo’n ‘thuis’ ligt per definitie dichtbij de plek waar je woont. In je eigen straat, je wijk, je dorp of stad. Doordat alles steeds grootschaliger wordt, hebben steeds meer mensen moeite met het vinden van zo’n ‘thuis’. Als alle sociale contacten in de eigen buurt opdrogen, doordat kleine winkels verdwenen zijn, de lokale school is opgegaan in een mega scholencomplex ver weg, het lokale ziekenhuis is gesloten, en de bibliotheek opgeheven, dan wordt het erg kil. De boodschap voor Europa zou dan ook moeten zijn: stop onmiddellijk met het denken aan een sterk Europa als wereldmacht, en stel de gewone mensen weer centraal. Ga niet bouwen aan zo’n superstaat, maar zorg ervoor dat Brussel dienstbaar wordt aan de wijk en aan kleinschalige initiatieven: geen bemoeizucht uit Brussel, maar een krachtig geluid tegen speculanten en ‘markten’ die per definitie alleen in termen van grootschaligheid kunnen opereren. Pas dan komt Brussel dichterbij de burger te staan, en daar zijn rechtstreekse verkiezingen van een ‘President’ niet bij nodig.