De beste zorg voor álle Ebola hulpverleners - Hoofdinhoud

Ebola. Meer dan 7.000 mensen raakten met het virus besmet, ruim 3.000 mensen vonden de dood. Wereldwijd werken duizenden hulpverleners, met het gevaar om zelf besmet te worden, aan de bestrijding van deze epidemie. Westerse hulpverleners worden zodra ze besmet (lijken te) zijn, teruggevlogen naar hun land van herkomst. Lokale hulpverleners krijgen niet de beste zorg denkbaar. Dat vind ik onverteerbaar. Dat zei ik vandaag in het Kamerdebat over de bestrijding van deze vreselijke ziekte.

Op dit moment is er in de door Ebola getroffen gebieden een groot tekort aan hulpverleners. Minister Schippers heeft een oproep gedaan aan ziekenhuizen om aan hun medewerkers te vragen of zij bereid zijn vrijwillig af te reizen naar Ebola-gebieden. Daar ben ik blij om, want juist geschoolde artsen en verpleegsters zijn volgens organisaties ter plaatse hard nodig.

Als hulpverleners vrijwillig afreizen naar Ebola-gebieden, moeten zij zo goed mogelijk beschermd worden. Ook moeten zij de garantie hebben dat, als zij besmet raken, zij de best mogelijke zorg krijgen. Deze garantie op de best mogelijke zorg geldt echter niet alleen voor Nederlandse hulpverleners. Lokale hulpverleners en hulpverleners uit armere landen doen net zulk belangrijk werk, waarbij ook zij een reëel risico op besmetting lopen. Ook deze hulpverleners hebben recht op de best mogelijke zorg, ongeacht waar die geleverd kan worden.

Helaas gebeurt dat nu nog niet. Twee mogelijk besmette Nederlandse artsen werden twee weken geleden terug naar Nederland gevlogen. Terecht. Gelukkig waren ze niet besmet met Ebola. Van de vijf verpleegkundigen waar zij mee werkten zijn er inmiddels wel vier overleden aan Ebola. Zij kregen geen zorg in Nederland maar stierven in Sierra Leone. Zij kregen niet de beste zorg, terwijl ze die wel verdienden.

Alle hulpverleners wereldwijd moeten de best mogelijke zorg krijgen, in de omringende landen of in het Westen. Het kan niet zo zijn dat je nationaliteit of huidskleur bepaalt welke zorg je krijgt als je hulpverlener bent en besmet raakt. We kunnen en mogen ook lokale hulpverleners niet aan hun lot overlaten. Juist voor deze mensen, die met het gevaar om zelf besmet te worden, voor anderen blijven zorgen, moeten wij zorgen.

Lees hieronder mijn bijdrage aan het kamerdebat over de bestrijding van Ebola::

Voorzitter,

Van de Ebola epidemie wordt de Partij van de Arbeid alleen maar verdrietig. Door een gebrekkig gezondheidssysteem, onwillige en onkundige overheden en een falende internationale gemeenschap hebben we te maken met een epidemie die duizenden het leven heeft gekost en nog gaat kosten, met nu al meer dan 4.000 wezen die vaak ook nog broertjes en zusjes moeten missen, kortom, met een onbeschrijflijk leed.

Voorzitter,

Als er geen extra maatregelen genomen worden zullen op 20 januari 2015 ongeveer 1,4 miljoen mensen besmet zijn met het Ebola-virus. Slaagt de hulpverlening er echter in om vóór het einde van het jaar 70 procent van de patiënten te isoleren, dan is de epidemie op 20 januari 2015 zo goed als voorbij. Dit simpele feit leert ons dat Nederland het maximale moet doen om Ebola te bestrijden, want we kunnen tienduizenden, misschien wel honderdduizenden enorm leed besparen als de internationale gemeenschap erin slaagt de epidemie tot staan te brengen.

Voorzitter,

De vraag is: Wat kan Nederland doen?

We kunnen geld toezeggen om de epidemie te bestrijden. Dat heeft de regering gedaan, na aandringen van onder andere de PvdA. 1 euro per Nederlander ongeveer. Is dat genoeg? Teveel? Te weinig? Geld lijkt in ieder geval niet de belangrijkste drempel te zijn die nu geslecht moet worden. Veel belangrijker is: wie kan er praktisch iets betekenen voor de mensen in Sierra Leone, Guinee en Liberia.

Voorzitter,

Welke praktische bijdragen kan Nederland leveren? Wij weten dat er overleg is geweest tussen de ministers van Ontwikkelingssamenwerking, VWS en Defensie. Welke opties zijn overwogen? Welke zijn nog in de race? Welke zijn afgevallen, en waarom?

We zijn blij dat de regering is begonnen met het werven van medisch personeel dat uitgezonden wil worden naar West-Afrika. Zij verdienen ongelooflijk veel waardering en ondersteuning. Zij riskeren hun leven om ver weg een epidemie te bedwingen. Zij verdienen de beste hulpmiddelen om mee te werken en de beste zorg als zij toch besmet raken. Het is dan ook terecht dat artsen worden teruggevlogen naar Nederland en de best mogelijke zorg krijgen. Ook al bleken zij niet besmet. Het steekt de PvdA wel dat er honderden lokale verpleegsters zijn, ook van dezelfde organisaties die mensen terug laten vliegen, die niet de beste zorg krijgen. Zij worden tussen de andere zieken gelegd en moeten hopen dat zij het wel overleven. De twee Nederlandse artsen waarover ik sprak hadden vijf lokale collega’s, van wie er vier zijn overleden. Minister, daar moeten we wat aan doen. Het kan niet zo zijn dat je nationaliteit bepaald welke zorg je krijgt als je hulpverlener bent en besmet raakt met Ebola. Of je huidskleur. Wat kan Nederland doen, bijvoorbeeld in een land in de regio, om hulpverleners de zorg te bieden die zij nodig hebben? Hoe kan de minister de internationale gemeenschap en de hulporganisaties ervan overtuigen dat zij al hun medewerkers de best mogelijke zorg moeten bieden?

Voorzitter,

Nederland kan nog meer bijdragen. Defensie heeft noodhospitalen, logistieke capaciteit en mensen die bergen kunnen verzetten. Welke bijdrage door Defensie wordt overwogen? Waarom is er nog geen praktische bijdrage toegezegd? Wij willen de regering echt tot spoed manen. Langer wachten is dodelijk.

Voorzitter,

Het WFP verzorgt vluchten voor hulpverleners, zodat zij zich kunnen verplaatsen. Ondertussen kunnen gewone mensen dat nauwelijks nog. Er zijn nauwelijks vluchten. De economie komt tot stilstand. Een krimp van meer dan 10% van de economie, alleen al dit jaar. Voedseltekorten dreigen. Minister, wat kunnen we daar aan doen?

Voorzitter,

De minister heeft ook bedrijven gevraagd wat zij bij kunnen dragen. We horen graag concrete en aansprekende voorbeelden hiervan.

Voorzitter,

De internationale gemeenschap heeft gefaald. Al in december vorig jaar was het eerste Ebola geval een feit. Pas in maart zagen we dat het echt Ebola was. Nog pas zes maanden later verklaarde de WHO het tot een ramp, maar zelfs toen deed de internationale gemeenschap niets. De landen moesten het zelf oplossen. Een roadmap werd gemaakt, en er werd niets mee gedaan. De overheden in de getroffen landen zijn niet bij machte om deze epidemie te beteugelen. Pas de laatste maand dringt dat besef goed door. De minister zegde bijdragen toe, de Amerikanen bouwen zelf klinieken, er is eindelijk een VN missie, 10 maanden na het begin van de uitbraak. Het is te weinig en te laat, voorzitter. Ik hoor graag van de minister hoe hier zo snel mogelijk lessen uit geleerd worden. Dit mag niet weer gebeuren. Epidemieën als deze moeten veel eerder tot staan worden gebracht. Dat kost niets extra, dat bespaart geld. Belangrijker nog, het bespaard tienduizenden mensen een onbeschrijflijk leed.