Opiniestuk Guy Verhofstadt en Gerben-Jan Gerbrandy

Met dank overgenomen van G.J.M. (Gerben-Jan) Gerbrandy i, gepubliceerd op donderdag 6 november 2014.

Cameron’s protest hypocriet en puur voor de bühne

Dit opiniestuk van ALDE-fractievoorzitter Guy Verhofstadt en D66-Europarlementariër Gerben-Jan Gerbrandy verscheen vandaag in het Financieele Dagblad.

David Cameron heeft een Europese naheffing gekregen en maakt hier veel lawaai over. Hij heeft gelijk. Het Europese begrotingssysteem met jaarlijkse naheffingen is onhoudbaar. Het leidt elk jaar weer tot onbegrip en ondermijnt de Europese samenwerking. Maar tegelijkertijd is hij hypocriet, want in de Europese Raad blokt hij een eerlijker en transparanter systeem af. Als Cameron serieus is en de Europese begroting echt wil hervormen, moet hij voor een Europese begroting pleiten die is opgebouwd uit eigen middelen.

De Europese begroting behelst ongeveer 1% van het bruto nationaal product van alle EU-landen. In totaal is dit € 960 mrd voor de komende zeven jaar. Deze begroting is tot stand gekomen na harde onderhandelingen tussen de lidstaten. In dit zevenjarenplan is echter nauwelijks flexibiliteit ingebouwd. Net of de wereld zeven jaar lang stilstaat en de uitdagingen waar Europa tegen aan loopt niet veranderen. Deze veranderen natuurlijk wel en daarom moet de Europese Commissie steeds weer tussentijdse voorstellen doen om de begroting aan te passen aan de nieuwe prioriteiten. Dit is een erg chaotische procedure, waarbij de begroting voor één jaar vaak meerdere keren moet worden aangepast.

Dit extreem ingewikkelde bouwwerk, met als fundament economische voorspellingen enerzijds en handjeklap en politieke dealtjes anderzijds, leidt elk jaar weer tot ruzie, veel negatieve publiciteit en ondermijnt het draagvlak voor de Europese samenwerking. Want door de ingewikkelde regels is het voor nationale ambtenaren en politici, laat staan de belastingbetaler, niet te begrijpen hoe de Europese begroting tot stand komt.

Wij zijn het dan ook volledig met Cameron eens dat hier moet zo snel mogelijk verandering in moet komen. De nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, moet met een voorstel komen dat ervoor zorgt dat de Europese Unie ieder jaar op een duidelijke, heldere en eerlijke wijze gefinancierd wordt. Dit kan via een stelsel van eigen middelen. Deze eigen middelen zouden de nationale afdrachten vervangen door een transparante Europese heffing die de belastingbetaler geen eurocent extra zal kosten.

De meest voor de hand liggende optie is om een vast percentage van de btw-inkomsten in alle lidstaten te reserveren voor de Europese Unie. Zowel de lidstaten als de Europese instellingen weten dan precies waar zij aan toe zijn. De Unie draagt dan namelijk zelf budgettaire verantwoordelijkheid, zowel aan de inkomsten- als de uitgavenzijde. Het geeft bovendien de noodzakelijke flexibiliteit om in te spelen op de nieuwe uitdagingen en er wordt op deze wijze vermeden dat één of enkele lidstaten de financiering van de Unie kunnen blokkeren. Het lijkt ons de enige manier om te vermijden dat de discussies over de financiële perspectieven blijven ontaarden in een gevecht waarin lidstaten en de Commissie met getrokken messen tegenover elkaar staan.

We zijn dan eindelijk af van het jaarlijks rondpompen van Europees geld. Af van de huidige politieke koehandel achter gesloten deuren. Af van die onverwachte naheffingen. Wat overblijft is een heldere en eerlijke manier van betalen die voor iedereen begrijpelijk is.

Maar zolang Cameron en de zijnen dit systeem in de Raad blijven blokkeren zitten we opgescheept met het huidige systeem. Het wordt dus tijd dat Cameron een constructieve houding aan gaat nemen. In plaats van in eigen land te proberen stemmers terug te winnen van de populaire partij UKIP met haar onophoudelijke kritiek op de EU, moet Cameron zijn blokkade tegen eigen middelen opheffen. Anders blijft zijn boosheid puur voor de bühne.