Inzetten op democratie en rechtstaat in kandidaat-lidstaten - Hoofdinhoud

Foto Flickr / PvdA

De komende vijf jaar treden er geen nieuwe lidstaten tot de Europese Unie toe. Van alle kandidaat-lidstaten is er geen een die in de nabije toekomst aan alle vereisten voldoet. De focus van de EU ligt daarom de komende vijf jaar op groei en banen in de huidige lidstaten. Dat is goed, maar tegelijkertijd moeten we wel de democratie en de rechtstaat in de kandidaat-lidstaten blijven stimuleren.

De Europese regeringsleiders gaan deze week vooral vergaderen over het broodnodige herstel van de economie en het stimuleren van werk, eerlijk werk en werk voor al die jongeren die zonder baan zitten. Het huis moet op orde, voordat we er weer kamers aan gaan toevoegen. Maar dat mag niet betekenen dat we de buren in de kou laten staan.

De komende vijf jaar gaan er geen nieuwe lidstaten tot de EU toetreden, zo heeft commissievoorzitter Juncker al aangegeven. Geen van de kandidaat- of aspirant-lidstaten zal de komende vijf jaar, of überhaupt dit decennium, voldoen aan de criteria om lid te mogen worden. Geen transparant economisch bestuur, onvoldoende democratisch politiek bestuur, corruptie, schendingen van mensenrechten en gebrek aan persvrijheid. Om zo maar een aantal thema’s te noemen waar echt nog veel verbetering op nodig is. Maar betekent dat dan dat we de handdoek in de ring moeten gooien?

Nee, juist niet. Iedere kandidaat-lidstaat die voldoet aan de criteria is in de toekomst welkom toe te treden tot de EU. Het is daarom juist van belang dat we ervoor zorgen dat in de kandidaat-lidstaten democratie en rechtstaat worden versterkt. Dat is goed voor die landen, maar ook goed voor de Unie. Een dergelijke transformatie komt niet uit de lucht vallen. Als Europese Unie moeten we eventuele stappen vooruit die (potentiële) kandidaat-lidstaten zetten blijven belonen. Dat vergt in ieder geval politieke wil en financiële commitment van zowel de zijde van de kandidaten als de zijde van EU-lidstaten. Meer politiek commitment dan loze beloftes.

Met de regels voor toetreding mag niet gemarchandeerd worden, maar we moeten alles op alles zetten om deze landen aan de regels te laten voldoen. Op die manier versterken we de waarden van Europa voor staat, ook in de kandidaat-lidstaten om Europa heen. Uiteindelijk wordt de gehele EU daar sterker van.