Meer ambitie nodig voor ‘triple A status’ sociaal Europa - Hoofdinhoud

De zelfbenoemde ‘Commissie van de Laatste Kans’ wil het vertrouwen van Europeanen terugwinnen door groots en ambitieus te zijn in grote zaken, en klein en bescheiden in kleine zaken. Banen en groei, gestoeld op het principe van een sociale markteconomie, is het uitgangspunt van Voorzitter Juncker. Europa moet naast op financieel en economisch terrein, ook een ‘triple A’ status krijgen voor het sociale domein. Dit zijn mooie woorden, en nog mooiere beloftes, maar daar is te weinig van terug te zien in het werkprogramma van de Commissie voor 2015.

De Commissie Juncker lijkt helaas blind te zijn voor de lastige situatie waarin mensen zich bevinden. In het werkprogramma staat vrijwel geen enkel voorstel om bijvoorbeeld de rechten van werknemers of consumenten te verbeteren. Dat is niet de juiste manier om vertrouwen terug te winnen. De Commissie moet zich juist toeleggen op het stimuleren van vooral meer en goed werk, de aanpak van de enorm toegenomen armoede, slechte werkomstandigheden en sociale dumping. Daarom roepen de sociaaldemocraten in het Europees Parlement Juncker op om zijn takenlijst voor 2015 te voorzien van een sociale agenda.

Investeringen

Het investeringsplan van de Commissie is hiervoor een goed startpunt, maar we mogen niet vergeten dat investeringen niet automatisch leiden tot meer werk. En al helemaal niet tot kwalitatief goed werk voor een fatsoenlijk loon. Daarentegen zien we dat inkomensverschillen in en tussen lidstaten alsmaar toenemen en dat mensen steeds vaker niet meer rond kunnen komen ondanks een fulltime baan.

Het mag niet zo zijn dat in de grootste economie ter wereld, met een zorgvuldig opgebouwd systeem van werknemersrechten en plichten, je van de ene laagbetaalde baan naar de andere moet rennen om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen. Vooral mensen met een minimumloon lopen het risico te weinig te verdienen om rond te komen, omdat contracten worden uitgekleed en sociale rechten uitgehold. De Commissie moet hiervoor waken en ervoor zorgen dat er voldoende

investeringen worden gedaan, in een welvarend én sociaal Europa.

Het is daarom van belang dat de Europese minimumbescherming van werknemers niet ten prooi valt aan de ‘betere regelgeving-agenda’, die tot nog toe lijkt gebruikt te zullen worden voor minder regelgeving. Zoals de regels over veiligheid en gezondheid op het werk. Deze staan ook op de lijst van de Commissie om te kijken of ze nog wel relevant zijn. En dit terwijl in Europa jaarlijks meer dan 95.000 werknemers kanker krijgen door het werken met gevaarlijke stoffen, 3 miljoen het slachtoffer zijn van een ongeluk op de werkplek en om maar niet te spreken over hoeveel werknemers sterven aan ziektes die zijn gerelateerd aan het werk.

Inspraak

Ook de regels die zorgen voor inspraak van werknemers bij overnames en faillissementen staan op de tocht. Juist nu enorm veel bedrijven op de fles gaan, soms zelfs hele winkelketens zoals onlangs MEXX en Halfords, is het belangrijk is om ervoor te zorgen dat werknemers in een onzekere situatie beschermd worden en inspraak hebben in de toekomst van het bedrijf. Van onnodige regelgeving is hier geen sprake. Deze regels zijn juist broodnodig en vooral in deze tijden.

In plaats van het snijden in relevante regelgeving, zou de Commissie beter kunnen gaan kijken naar regels waarvan we weten dat ze op grote schaal misbruikt worden zoals de detacheringsrichtlijn. Er wordt bijna dagelijks melding gemaakt van sociale dumping en misbruik van werknemers door bedrijven die via slimme constructies de regels omzeilen. Zoals de Portugese en Poolse werknemers bij de aanleg van de tunnel aan de A2 bij Maastricht. De werkgever hield daar forse bedragen in op het loon van de bouwvakkers voor huisvesting. Of de Hongaarse truckers die afgelopen week nog een zaak hebben gewonnen tegen de werkgever die hen voor een Hongaars loon van soms wel minder dan 2 euro per uur liet rondrijden in en vanuit Nederland. De Commissie zou juist op zoek moeten naar hoe de kloof in arbeidsvoorwaarden tussen de lidstaten te dichten, in plaats van de huidige minimumbescherming nog verder terug te schroeven. Alleen zo is het creëren van een gelijk speelveld mogelijk, wat op z´n beurt ook weer gunstig is voor bedrijven in Europa.

Kortom, het beeld dat Europa een bureaucratisch regelmonster is strookt niet met de werkelijkheid. Het klopt dat er veel regelgeving vanuit Brussel komt, maar regels zijn er met een doel. En het doel op sociaal vlak is om mensen in een afhankelijke positie te beschermen tegen gevaarlijke of onwenselijke situaties. Wil de Commissie groots en ambitieus zijn in de grote dingen, dan moet zij de omvang en het belang van een sociale dimensie voor Europa onderkennen en ondersteunen. Alleen zo is het mogelijk om het vertrouwen in Europa terug te winnen.