Dier geen lap vlees - Hoofdinhoud

Vandaag mocht ik debatteren over de komst van een megastal in Grubbenvorst, 10 km noordelijk van Venlo. Daar dreigt een megastal te verschijnen van 1,1 miljoen kippen, 35.000 varkens en een grootschalige mestvergister. Een dergelijke industriële gigastal past niet in Nederland. De kippen en die varkens die er worden gehuisvest, krijgen een dieronwaardig bestaan. Buitenspelen is er voor deze beesten niet bij. Maar volgens de SP is een dier meer dan een lap vlees. Staatssecretaris Dijksma (PvdA) zei die opvatting te delen maar legt de megastal in Grubbenvorst geen strobreed in de weg. Lees hieronder de rest van mijn inbreng:

Een snelle rekensom leert dat deze industriële megastal de plaats inneemt van 30 boeren. Kan de minister die rekensom bevestigen? Welke visie spreekt daaruit over de toekomst van de Nederlandse veehouderij? Welke rol spelen megastallen daarin?

Kiest de staatssecretaris liever voor 1 boer met een megastal die laagwaardige en onderbetaalde werkgelegenheid biedt aan een aantal Polen of Roemenen? Of kiest zij voor de 30 boeren gezinsbedrijven? Kiest zij voor een leefbaar, platteland met regionale economische activiteit, waar sowieso nog boeren wonen en toerisme floreert, of wordt het een leeg platteland met her en der een megastal? Luistert zij naar de bezwaren van omwonenden of naar de gigastal eigenaren?

Voorzitter vandaag heb ik mijn hoop gevestigd op voortschrijdend inzicht bij de PvdA. Op het afgelopen PvdA congres zijn 2 moties aangenomen waarin expliciet wordt gevraagd

“Grootschalige mestverwerking te beperken tot industriegebieden en niet in het buitengebied plaats te laten vinden;” en “zich in te zetten om de veestapel in Nederland te doen afnemen”. Bij een dergelijke uitspraak horen geen megastallen. Ik kijk verlangend uit naar de bijdrage van de PvdA in dit debat.

De staatssecretaris vraag ik het volgende:

• 1) 

  stop de bouw van de gigastal Grubbenvorst; beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald
• 2) 

  voorkom dat er nieuwe Grubbenvorsten ontstaan. Maak een wet die deze ontwikkeling tegenhoudt
• 3) 

  stop met subsidies voor megastallen!

Want subsidies zijn er. Megastal Grubbenvorst heeft de afgelopen jaren miljoenen subsidie gekregen. Waarom 30 boeren gesubsidieerd weg laten concurreren?

Hoeveel is er sinds het aantreden van de staatssecretaris aan subsidies naar megastallen in zijn algemeenheid, en specifiek naar Grubbenvorst gegaan? Waarom is de mestvergistingsinstallatie van megastal Grubbenvorst door de regering aangewezen als 1 van de 60 Green Deals? Hoeveel geld is hiermee gemoeid? Is de staatssecretaris bereid hier en nu uit te spreken dat zij megastallen met geen cent meer zal subsidiëren?

De voorganger van deze staatssecretaris, meneer Bleker, noemde de gigastal in Grubbenvorst een exces. Hij maakte een wet om deze excessen te stoppen maar liet i.v.m. de val van het kabinet de besluitvorming aan het volgende kabinet. Er ligt dus op het ministerie een kant en klare wet om megastallen tegen te houden. Kan de Kamer dat wetsvoorstel ter kennisname ontvangen? Dat zou voor de SP een mooie basis kunnen zijn om een eigen initiatiefwet te behandelen.

De wet die deze staatssecretaris naar de Kamer wil sturen lijkt een wassen neus. In een vroegtijdig stadium kwamen de provincies en de gemeenten al naar de Kamer om zich te beklagen over de conceptwet, die enkel tot bureaucratisering en juridisering zal leiden. Het is hoogst onwaarschijnlijk dat de concept wet volgens voorliggend voorstel ooit een enkele megastal zal tegenhouden.