Algemeen overleg stand van zaken vliegramp MH17

Met dank overgenomen van M. (Michiel) Servaes i, gepubliceerd op donderdag 5 februari 2015, 3:26.

Mijn spreektekst in eerste termijn:

Voorzitter, ‘Het is ruim een half jaar geleden, maar voor ons nog de realiteit van iedere dag.’ Zo hoorden wij gisteren in een gesprek met de Stichting Vliegramp MH17. Hoewel wij de diepte van hun leed natuurlijk niet kunnen voelen, begrijpen we denk ik wel wat het voor hen moet betekenen.

Er zijn twee punten die ik heb meegenomen uit het gesprek. Ten eerste de grote waardering die er bestaat voor al degenen die zich in blijven zetten. In het bijzonder de familierechercheurs en de ploeg die zich met de identificatie van slachtoffers bezig houdt. Waardering ook voor wijze waarop de Onderzoeksraad, het OM en de NCTV bereid zijn, binnen de kaders, informatie te geven over de voortgang van hun werk. Met de nabestaanden spreek ik opnieuw mijn waardering en respect uit voor deze inspanningen, veelal achter de schermen. Ik wil dat vandaag ook doen voor de mensen van de Stichting Vliegramp MH17 zelf - vaders, dochters, broers of zussen die niet alleen zelf verdriet te verwerken hebben, maar zich ook op hebben geworpen om zich namens de naasten van een grote groep slachtoffers in te zetten. Voor onderlinge contacten, voor allerlei praktische zaken en voor een nationaal monument en een herdenking.

Het tweede punt dat mij bij blijft is hoe belangrijk het is om te realiseren dat terwijl wij vandaag spreken over de voortgang van de activiteiten op de crashsite, het verloop van onderzoek en de veiligheid van het luchtruim, de meeste nabestaanden nog midden in hun rouwproces zitten. ‘Wij hebben behoefte aan rust’, ‘publicaties en uitlatingen zijn verwarrend, het voegt leed toe’, zo vertelden zij. Een duidelijk signaal. Uiteraard moet een ieder hierin, vanuit zijn of haar eigen verantwoordelijk, een eigen afweging maken. Waarbij het dilemma voor volksvertegenwoordigers, die immers aangesteld zijn om de regering te controleren, evident is. Het betekent voor ons, voor alles, een dure plicht om uiterst zorgvuldig, met respect en waardigheid om te gaan met de nasleep van deze vreselijke ramp.

Voorzitter, dit overleg is bedoeld om de stand van zaken op te nemen, op basis van de prioriteiten die het kabinet gesteld heeft: repatriëren slachtoffers, onderzoek toedracht en vervolgen schuldigen. Prioriteiten die wij steunden en steunen. Ik vraag het kabinet ons daarom te informeren over de laatste ontwikkelingen op crashsite. Welke activiteiten vinden thans precies plaats en welke nieuwe materialen kunnen nog verzameld worden? Hoe verloopt het proces van identificatie? Wanneer verwacht kabinet dat deze zware klus afgerond kan worden? Ook een vraag over de evaluatie van het optreden van het kabinet zelf: door wie wordt de door het WODC aanbestede evaluatie uitgevoerd? Wordt de evaluatie direct na oplevering ook met de Kamer gedeeld?

Bij de onderzoeken staat zorgvuldigheid voorop. Dat betekent vasthouden aan de aanpak dat onafhankelijk onderzoek moet leiden tot onweerlegbare conclusies. Essentieel is wat mijn fractie betreft dat de OvV en het OM over alle relevante informatie beschikken. Het is voor niemand eenvoudig om geduld op te brengen, ook voor politici, maar alleen zonder enige schijn van vooringenomenheid en op basis van een onbetwistbaar eindrapport kan straks de onderste steen boven komen. Wij wachten dus het rapport af, pas daarna is het tijd voor conclusies.

Wat wel belangrijk is dat de OvV en het OM kunnen beschikken over alle relevante informatie, ook uit derde landen. Vandaar een vraag over de rechtshulpverzoeken waarop volgens het kabinet van een aantal landen ‘een inhoudelijke reactie’ is ontvangen. Betekent dit dat ze de gevraagde informatie nu leveren of juist nog steeds niet?

Voorzitter, de gebeurtenissen van vorig jaar hebben pijnlijk blootgelegd dat het internationale systeem van informatie-uitwisseling over de luchtveiligheid hiaten vertoont. Dat is onacceptabel. Reizigers moeten kunnen vertrouwen dat luchtvaartmaatschappijen gelijkelijk geïnformeerd worden over potentieel gevaarlijke vliegroutes. Terecht heeft het kabinet bij ICAO stevig ingezet op een spoedige verbetering van het systeem. Dat juist de Russen dit tegen zouden houden is wrang en cynisch. Hoe zijn de Nederlandse voorstellen bij ICAO ontvangen? Klopt het dat Rusland spoedige besluitvorming blokkeert? Op welke termijn verwacht de staatssecretaris resultaten? En wat doet zij in de periode tot de lacunes in het informatie-uitwisselingssysteem gedicht zijn?

Tot slot, spreek ik de hoop uit dat bij alle informatie die tot ons komt en bij alle emoties die dit losmaakt, het kabinet oog op de bal houdt. Uiteindelijk gaat het erom dat degenen die schuld hebben aan het neerhalen van vlucht MH17 verantwoordelijk worden gehouden. De PvdA-fractie wil spoedig inzicht in de vervolgingsmogelijkheden. Is de minister van V&J bereid om de Kamer spoedig de eerder toegezegde notitie over vervolgingsopties toe te zenden?

Voorzitter, laat duidelijk zijn dat, wat de PvdA betreft, op stevige conclusies ook stevige consequenties moeten volgen. Stevige consequenties voor diegenen die militair en politiek de omstandigheden hebben geschapen waardoor deze vreselijke ramp kon plaatsvinden.

Zie ook:

Ga terug naar overzicht debatten & Kamervragen.

Meer over ...