Positie arbeidsbeperkten wordt versterkt - Hoofdinhoud
De Eerste Kamer heeft ingestemd met een wet die de positie van arbeidsbeperkten op de arbeidsmarkt versterkt. Onderdeel daarvan is een banenafspraak met een quotumheffing als stok achter de deur.
De PvdA in de Eerste Kamer ziet in de banenafspraak uit het Sociaal Akkoord voor mensen met een arbeidshandicap vooral winst. 125.000 arbeidsplaatsen, terwijl een reguliere baan voorheen niet vanzelfsprekend was. Dat die banen er nu komen is goed nieuws. Maar ik heb nog wel een aantal vragen aan staatssecretaris Klijnsma voorgelegd over de uitvoering van de wet. Ook riep ik de staatssecretaris op kordaat op te treden tegen discriminatie op de arbeidsmarkt.
De waarde van werk
Werk zorgt voor zelfstandigheid, draagt bij aan het gevoel van eigenwaarde en levert een bijdrage aan de economie alsmede de sociale cohesie. Maar niet iedereen krijgt die kans om aan het werk te komen. Zo is de arbeidsdeelname van mensen met een arbeidsbeperking laag.
De Participatiewet was daarom voor mijn fractie een goede stap: die helpt mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt om mee te doen. En liever spreken we hier van het fundament van de arbeidsmarkt. Het Sociaal Akkoord plaatst dat op stevige pijlers met de afspraak minimaal 125.000 banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te realiseren.
Verantwoordelijkheid en bijzondere omstandigheden
Om ervoor te zorgen dat bedrijven de afspraken ook echt nakomen, is er een quotumheffing afgesproken: laat een werkgever van een bedrijf met minstens vijfentwintig werknemers het na om iemand met een arbeidshandicap in dienst te nemen, dan volgt een boete van €5000. Maar deze sanctie roept wel een aantal vragen op.
Hoe garandeer je bijvoorbeeld dat alle individuele bedrijven zich aangesproken voelen op hun verantwoordelijkheid tegenover deze collectieve afspraak en dat zij zich hiervoor ook inspannen? Staatssecretaris Klijnsma heeft tijdens het debat helder uiteengezet hoe dit gebeurt.
Stok achter de deur
Een andere vraag is of het voor alle bedrijven economisch rendabeler is om mensen uit de doelgroep aan te nemen dan de boete van €5000 te betalen. Want anders is de quotumheffing niet de stok achter de deur die ze zou moeten zijn.
Het liefst ziet de Eerste Kamerfractie van de PvdA dan ook dat de quotumheffing onnodig blijkt: door werkgevers actief te stimuleren om zelf hun verantwoordelijkheid te nemen. Blijkt die wel nodig, dan achten wij een evaluatie van de werking zoals verzocht in een mede door de PvdA ingediende motie van essentieel belang.
Kleine bedrijven en gelijke behandeling
Een andere vraag die we hadden ging over de samenhang met andere wetgeving. Zo is er in deze wet afgesproken dat de quotumheffing niet geldt voor kleine bedrijven. Dat zijn hier werkgevers met minder dan vijfentwintig werknemers, terwijl het bij wetgeving over de jaarrekening over organisaties gaat met maximaal vijftig werknemers gaat, met nog een aantal aanvullende criteria. Staatssecretaris Klijnsma zal echter ook kleine bedrijven stimuleren om arbeidsbeperkten aan te nemen.
Met de nieuwe wet komen er banen voor een specifieke doelgroep bij. Dit zou nog weleens kunnen schuren met bestaande discriminatiewetgeving. Voor ons is het vooral belangrijk dat deze wet in lijn is met de letter en geest van het VN-verdrag over personen met een beperking en dat het werkgevers ook mogelijk wordt gemaakt deze banen in lijn met gelijkebehandelingswetgeving aan de doelgroep aan te bieden. Dat kan door op maat gesneden banen aan te bieden voor arbeidsbeperkten.
Arbeidsmarktdiscriminatie
Meer in het algemeen vroeg de PvdA - ook met in het achterhoofd de uitspraken van premier Rutte hierover - de aandacht van de staatssecretaris voor discriminatie, uitsluiting en stigmatisering op de arbeidsmarkt. Met staatssecretaris Klijnsma zijn wij een warm voorstander van een meer inclusieve arbeidsmarkt en menen wij dat kordaat op dient te worden opgetreden tegen arbeidsmarktdiscriminatie.