Spijtig. Een pleidooi voor risico-taxatie door de politie en een wet tijdelijk contactverbod - Hoofdinhoud

Spijtig, dat woord gebruikte de woordvoerder van de politie gisteren meermalen toen hij het had over het feit dat de politie niets had gedaan met de aangiften en meldingen van de vrouw die in Waalwijk door haar ex-partner is vermoord.

Spijtig. Een woord wat medeleven lijkt te tonen, maar verantwoordelijkheid schuwt.

Spijtig. Een woord dat absoluut geen recht doet aan de ernst van wat er gebeurd is.

Het is te hopen dat de politie na het interne onderzoek met wat steviger woorden komt. Woorden die wel recht doen aan de ernst van de situatie; woorden die laten zien dat de politie zijn verantwoordelijkheid neemt. Voor wat er mis gegaan is, en opdat het in de toekomst niet nog eens zo mis zal gaan.

Je kunt je afvragen of de politie een weloverwogen, geplande partnerdoding had kunnen voorkomen als er wel iets met de aangifte was gedaan; als er wel een huiszoeking had plaatsgevonden; als er wel met de man was gesproken. Maar dat betekent niet dat er geen zinvolle maatregelen genomen kunnen worden; genomen moeten worden.

Ik hoop dat het onderzoek van de politie zich niet alleen richt op de vraag wat er in deze zaak niet goed is gegaan, maar ook kijkt naar hoe de politie in zijn algemeenheid omgaat met meldingen en aangiften van bedreiging en stalking door ex-partners.

Want dat deze meldingen en aangiften niet leiden tot actie van de politie is eerder regel dan uitzondering, als ik afga op de ervaringen van de clienten van ons advocatenkantoor.

Soms is er een betrokken wijkagent die er wel werk van maakt, maar bij meldingen op het bureau gaat een aangifte vaak 'het systeem' in, en ontvangt de aangever op zijn beste na een aantal maanden een bericht dat de zaak wordt geseponeerd.

Wat zou er anders kunnen, anders moeten?

Het allerbelangrijkste is naar mijn idee dat er een andere focus moet komen van de politie bij aangiften van stalking en bedreiging door ex-partners. Een focus die niet primair gericht is op de vraag of er een strafzaak rond gemaakt kan worden, maar een focus op de veiligheid van de aangever, en eventuele kinderen.

Dat betekent in de eerste plaats dat er een risico-taxatie gemaakt moet worden door de politie. Iets dat overigens ook wordt voorgeschreven door het verdrag van Istanbul, het verdrag tegen geweld tegen vrouwen en huiseljk geweld dat onlangs door Nederland is geratificeerd. De instrumenten voor het maken van een dergelijke risico-analyse zijn er. De vrouwenopvang werkt al enkele jaren met een risico-analyse-instrument, en dit jaar is er een zogenaamd triage instrument beschikbaar gekomen binnen de Veilig Thuis aanpak.

Het betekent ook dat de politie na een risico-analyse moet handelen. De aangever adviseert, doorverwijst naar Veilig Thuis of de vrouwenopvang voor een veilige opvangplek of andere hulp; bekijkt of het gebruik van het meldsysteem AWARE aangewezen is, en zo mogelijk stappen zet richting de ex-partner. En als er naast dit alles voldoende aanleiding is voor het inzetten van een strafrechtelijk traject moet dat natuurlijk ook gebeuren.

Hoewel de politie dus al een behorlijk instrumentarium tot zijn beschikking heeft, mist er naar mijn idee wel een instrument. De politie heeft niet de mogelijkheid om snel een straat- of contactverbod op te leggen.

Waar bij dreigend huiselijk geweld tussen partners die samen in een huis wonen wel een tijdelijk huisverbod kan worden opgelegd, is er geen wettelijke mogelijkheid om bij stalking of bedreiging door een ex-partner snel een tijdelijk straat- of contactverbod op te leggen.

Aangevers krijgen nu vaak het bericht dat ze voor een straat- of contactverbod zelf naar een advocaat moeten. En ja, wij kunnen een straat- en contactverbod vragen in een kort geding, maar dat kost tijd, en geld.

Een tijdelijk straat- of contactverbod bij bedreiging en stalking door ex-partners wat door de politie snel kan worden opgelegd -analoog aan het huisverbod bij huiselijk geweld- zou volgens mij een goede aanvulling zijn op de mogelijkheden die er nu al zijn.

Dus als de politie vanaf nu veiligheid voorop zet en echt werk gaat maken van risico-taxaties bij stalking en bedreiging, en de wetgever de wettelijke regeling van het huisverbod uitbreidt naar een straat- en contactverbod bij stalking en bedreiging, kunnen we mogelijk een stap verder zetten in het beschermen van vrouwen -en mannen- die bedreigd en gestalkt worden door hun ex-partner.

Want het zou toch bijzonder spijtig zijn als zelfs nadat het kalf verdronken is de punt niet wordt gedempt.