Oorlogsmisdaden Jemen - Hoofdinhoud

Sinds maart dit jaar bombardeert de coalitie onder leiding van Saudi-Arabië Jemen. Daarbij zijn al duizenden doden gevallen, waaronder veel burgers. Het is overduidelijk dat op grote schaal ernstige schendingen van het oorlogsrecht worden begaan, door alle partijen in het conflict. Onlangs riep Human Rights Watch op dat de Mensenrechtenraad van de VN een resolutie zou moeten aannemen zodat een internationale commissie onderzoek kan doen naar alle vermeende schendingen van het oorlogsrecht sinds de uitbraak van het gewapende conflict. Ik heb minister Koenders van Buitenlandse Zaken opgeroepen steun te geven aan deze oproep, maar het antwoord is teleurstellend. In feite houdt het westen, waaronder Nederland, de coalitie onder leiding van Saudi-Arabië de hand boven het hoofd. Dat is een heel ernstige zaak. Hieronder lees je de vragen en antwoorden:

Vraag 1

Kent u het bericht ‘Yemen: Coalition strikes on residence apparent war crime’ 1), waarin Human Rights Watch verslag doet van oorlogsmisdaden sinds de uitbraak van het gewapende conflict in maart dit jaar in Jemen?

Antwoord

Ja.

Vraag 2

Deelt u de zorgen van deze mensenrechtenorganisatie over schendingen van het oorlogsrecht door de coalitie onder leiding van Saudi-Arabië en andere partijen in Jemen? Welk beeld heeft u van oorlogsmisdaden die tot op heden zijn begaan?

Antwoord

Het kabinet vindt de bevindingen in de rapportage van HRW bijzonder zorgelijk. Onderzoek van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten onderschrijft dat er steeds meer signalen zijn dat alle partijen in het conflict het humanitair oorlogsrecht schenden. Het zou hierbij onder andere gaan om het aanvallen van ziekenhuizen en scholen, het gebruik van kindsoldaten en het uitvoeren van bombardementen die niet aan het beginsel van proportionaliteit voldoen.

Vraag 3

Steunt u de oproep van Human Rights Watch dat de Mensenrechtenraad van de VN een resolutie zou moeten aannemen zodat een internationale commissie onderzoek kan doen naar alle vermeende schendingen van het oorlogsrecht sinds de uitbraak van het gewapende conflict? Indien neen, waarom niet? Indien ja, welke actie zal Nederland, als huidig lid van de Mensenrechtenraad, hiertoe nemen?

Antwoord

De verantwoordelijkheid voor het onderzoeken van vermeende schendingen van het humanitair oorlogsrecht ligt in eerste instantie bij de conflictpartijen zelf. Nederland steunt daarom de oproep van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN van 7 juli jl. aan alle partijen om burgers te beschermen en het humanitair oorlogsrecht te respecteren.

Op dit moment wordt er in Genève op initiatief van Nederland gewerkt aan een nieuwe mensenrechtenresolutie over Jemen die in september door de Mensenrechtenraad moet worden vastgesteld. Al vijf jaar schrijft Nederland, samen met Jemen, een consensus resolutie over de mensenrechtensituatie in Jemen. Deze resolutie bevat het mandaat voor een jaarlijks rapport van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten. Indien de conflictpartijen het nalaten om vermeende schendingen van het humanitair oorlogsrecht te onderzoeken, zal het Kabinet in deze context de mogelijkheid van een internationale onderzoekscommissie verkennen.

Bron 1

Yemen: Coalition strikes on residence apparent war crime, http://m.hrw.org/news/2015/07/27/yemen-coalition-strikes-residence-apparent-war-crime, 27 juli 2015.