Inkomensverdeling nog steeds niet evenwichtig - Hoofdinhoud

50PLUS is nog steeds zeer verbaasd, zelfs verontwaardigd, over hoe het kabinet invulling geeft aan de zogenaamde ‘evenwichtige inkomensverdeling’. Volgens staatssecretaris Wiebes ziet het mediane koopkrachtbeeld er ‘toch wel aardig uit’ voor ouderen. 50PLUS zit echter niet in de Tweede Kamer voor ‘medianen’, maar voor mensen.

Mijn inbreng bij het wetgevingsoverleg over het Belastingplan 2016, vandaag in de Tweede Kamer.

“De 50PLUS-fractie zet nog steeds grote vraagtekens bij de uitvoerbaarheid en en het terugdringen van regellast rond de belastingen. Wij zien die vereenvoudiging voor de burger niet. Kan de staatssecretaris nu eens echt hard maken dat hier géén sprake is van een gemiste kans? De staatsecretaris heeft wederom herhaald dat een ‘evenwichtige inkomensverdeling’ een belangrijke randvoorwaarde voor het beleid is. En wéér hoor ik verwijzingen naar het volgens hem, gemiddelde, mediane koopkrachtbeeld, dat er toch wel aardig uitziet voor ouderen.

50PLUS zit hier niet voor ‘medianen’, maar voor mensen. Wij zijn nog steeds zeer verbaasd, ja verontwaardigd als wij zien hoe het kabinet invulling geeft aan de zogenaamde ‘evenwichtige inkomensverdeling’. De inkomensverdeling is zeker voor gepensioneerden nog steeds verre van evenwichtig, óók na de gedeeltelijke laatste reparatie van de koopkracht, die écht niet meer is dan een magere pleister voor het jaar 2016. 39% van de gepensioneerden heeft de ‘nul’ of verliest koopkracht. Ik lees nergens dat 39% van de werkenden op de nul staan of koopkracht verliezen. Ik kan dat met de beste wil van de wereld niet zien als een ‘evenwichtig aandeel’ in de lastenverlichting van 5 miljard euro! Kan de staatssecretaris nog eens helder op papier voorrekenen dat gepensioneerden niet alleen incidenteel, en dan ook alle gepensioneerden, maar ook structureel evenredig delen in de lastenverlichting? Ouderen hebben daar - met de woorden van de staatssecretaris - ‘emotioneel’ ook recht op.

Ik ben het eens met mijn collega Pieter Omtzigt van het CDA (foto) die prachtig duidelijk maakte dat de koopkracht van ouderen door een salamitactiek sinds 2008 is uitgehold. Ook nu weer: eerst zet het Kabinet ze stevig op achterstand en als die achterstand iets minder wordt doet men net alsof ouderen erop vooruit zouden gaan. Onzin natuurlijk. De belastingdruk voor alleenverdieners is in veel gevallen relatief ongunstig, en wordt door dit belastingplan ongunstiger. Hier zien wij een tweede flinke onevenwichtigheid. De effecten van de Inkomens Afhankelijke Combinatiekorting (IACK) zijn onmiskenbaar en laten zich niet wegredeneren! Ook díe onevenwichtigheid wordt in het belastingplan niet geredresseerd. Wat 50PLUS betreft moet er voor beide groepen - ouderen en alleenverdieners - écht wat gebeuren! Wij vragen de staatssecretaris zich daar nog eens helder over uit te spreken! Wat gaat het Kabinet voor deze groepen doen?

Het kabinet is hoopvol dat een systeem van heffing van het werkelijke rendement ‘in de toekomst’, ‘ooit’ kan worden opgebouwd. Banken en financiële instellingen beschikken echter nu al keurig over de benodigde informatie! 50PLUS vindt dat zo snel mogelijk werk gemaakt moet worden van heffing over het gerealiseerde rendement. Wij stellen daarbij de vraag of het niet verstandiger is in afwachting van heffing over het gerealiseerde rendement, het heffingsvrije vermogen tijdelijk flink te verruimen. Het nu voorgestelde tamelijk ingewikkelde stelsel met een stapeling van forfaits is ingrijpend, niet heel erg transparant voor de belastingbetaler en zeker niet eenvoudiger. En dát was toch een doelstelling van het beleid. De nieuwe vorm van heffen is en blijft vooral ongunstig voor voorzichtig beleggende ouderen met enig vermogen, met een beperkte beleggingshorizon. Dat zijn mensen die vooral sparen voor het pensioen, voor zekerheid en enige inkomensaanvulling. 50PLUS vraagt van de staatssecretaris de toezegging dat er een heffing op het gerealiseerde rendement zal ingevoerd worden zodra dit technisch uitvoerbaar is.

Wat betreft de verhoogde schenkingsvrijstelling redeneert de staatssecretaris dat mensen tot de leeftijd van 40 jaar beschikken over kleine financiële buffers. Ook zou een ruimere leeftijdsgrens ‘vermogende particulieren’ de mogelijkheid geven erfbelasting te verminderen. Daarnaast zou een verruiming van de leeftijdsgrens leiden tot een aanzienlijke budgettaire derving. Al deze argumenten kunnen 50PLUS nog steeds niet overtuigen van de redelijkheid en billijkheid de leeftijdsgrens tot 40 jaar te beperken en de beperking van het doel van de schenking tot de eigen woning. Ik gaf in de eerste termijn een voorbeeld over een 65-plusser met twee kinderen, een van 38 en een van 42. In het voorstel van het Kabinet ontstaat dan een behoorlijk ongelijke situatie. Dat de staatssecretaris nu wel wil nadenken over gespreid schenken, maar niet over schenken aan mensen ouder dan 40 zou ik bizar willen noemen. Mensen die huren kunnen overigens evenzeer behoefte hebben om schulden te verkleinen en zeker niet alleen huurschulden. Woongerelateerde schulden zijn weliswaar de belangrijkste, maar zeker niet de enige schulden die verkleind moeten worden. Een breed scala aan particuliere schulden zet een rem op de consumptie. Een royalere schenkingsvrijstelling zou zeker goed zijn voor de economie en dus óók de fiscus.