Polen tart scheiding der machten - Hoofdinhoud

Sinds 16 november zetelt er een zeer rechtse regering in Polen. Het kabinet van premier Beata Szydło wordt vrijwel uitsluitend bevolkt door ministers van de nationalistische en aartsconservatieve partij Recht en Rechtvaardigheid. De primeur van deze regering was de aankondiging om de vrije media aan banden te leggen. Buitenlandse bedrijven worden geweerd van de markt, en de publieke radio en televisie zullen voortaan nog meer aangestuurd worden door de staat. Luttele dagen later vond er weer een uitbreiding van de staatsmacht plaats: gisteravond nam het door Recht en Rechtvaardigheid bevolkte parlement een amendement aan waardoor de benoeming van vijf rechters van het Constitutioneel Hof ongedaan wordt gemaakt. In plaats daarvan moeten er nieuwe rechters aangewezen worden. Het is zeer waarschijnlijk dat dit personen zullen zijn die gelieerd zijn aan de partij.

Andrzej Zoll, voormalig hoofd van het Hof, windt er geen doekjes om: “Vanaf vandaag is Polen niet langer een democratie die de wet respecteert.” Ook voormalig minister van Justitie Cezary Stanisław Grabarczyk, van het Burgerplatform (waar ook Raadsvoorzitter Donald Tusk toe behoort) heeft al laten weten dat hij de wet zal aanvechten. Helaas heeft ook hij boter op zijn hoofd: de benoeming van de vorige vijf rechters geschiedde in oktober in grote haast, nog onder het bewind van de vorige regering waar het Burgerplatform deel van uitmaakte.

Ik maak mij grote zorgen om deze brute schending van de de scheiding der machten in Polen. De recente ontwikkelingen illustreren opnieuw het belang van een Europees instrument om lidstaten die over de schreef gaan aan te pakken. Al geruime tijd pleit ik daarom voor periodieke toetsing van lidstaten als het gaat om de kwaliteit van de rechtstaat en het voldoen aan de fundamentele waarden van de EU. Tijdens de Staat van de Unie zal ik hier opnieuw een lans voor breken.