EU: pijnlijk 21e keer geen goedkeurende verklaring

Met dank overgenomen van A. (Aukje) de Vries i, gepubliceerd op donderdag 3 december 2015, column.

De VVD vindt het telerustellend dat de Europese Rekenkamer voor de 21e keer een afkeurend oordeel heeft moeten gegeven over de wettigheid en de regelmatigheid van de betalingen van de Europese begroting 2014. Al meer dan 20 jaar wordt er te veel geld van de Nederlandse belastingbetaler uitgegeven in strijd met Europese regels. Het is pijnlijk dat het geschatte foutenpercentage voor de recht- en regelmatigheid

met EU regelgeving de afgelopen jaren nauwelijks is veranderd.

Inbreng schriftelijk overleg van het lid Aukje de Vries (VVD) inzake het Jaarverslag 2014 van de Europese Rekenkamer

De leden van de VVD-fractie hebben met grote teleurstelling vernomen dat de Europese Rekenkamer voor de 21e keer een afkeurend oordeel heeft gegeven over de wettigheid en de regelmatigheid van de betalingen van de Europese begroting 2014. Al meer dan 20 jaar wordt er te veel geld van de Nederlandse belastingbetaler uitgegeven in strijd met Europese regels. Dit is niet alleen een ondermijning van de legitimiteit van de EU, maar vooral ook een verspilling van belastinggeld.

Het is pijnlijk dat het geschatte foutenpercentage voor de recht- en regelmatigheid met EU regelgeving de afgelopen jaren nauwelijks is veranderd. Er is nauwelijks of geen verbetering meer zichtbaar in het verminderen van de fouten. De VVD vindt het zowel in Nederland als in internationaal verband belangrijk dat belastinggeld rechtmatig én doelmatig wordt besteed en blijft de minister oproepen om zich niet bij deze situatie neer te leggen en in Europees verband verbeteringen door te voeren. Naar aanleiding van het jaarverslag 2014 van de Europese Rekenkamer hebben de leden van de VVD-fractie daarom de volgende vragen:

Algemeen

Wat vindt het kabinet van de aanbevelingen van de Europese Rekenkamer en wat gaat ze daarmee doen?

De leden van de VVD-fractie nemen aan dat deze teleurstellende resultaten met betrekking tot de recht- en regelmatigheid van de Europese begroting ertoe leiden dat Nederland zich zal inzetten voor een negatief déchargeadvies van de Raad met betrekking tot de EU-begroting 2014, en dat het kabinet haar rol als EU-voorzitter juist zal aanwenden om met een zo groot mogelijke groep van lidstaten een krachtig signaal af te geven voor de verbetering van de verantwoording over EU-fondsen. Klopt dat?

De ERK wijst er ook op dat het dringend nodig is dat de Commissie en de lidstaten een aantal financiële achterstanden die zijn ontstaan aanpakt. Wat vindt het Kabinet daarvan? Wat zijn de financiële achterstanden in Nederland? En wat gaat het Kabinet daaraan doen?

De Europese Rekenkamer geeft aan dat lidstaten niet optimaal gebruik maken van de informatie die voorhanden is om foutieve betalingen te voorkomen. Nederland heeft zelf slechts 5 miljoen gecorrigeerd van de 289 miljoen die werd teruggevorderd. Kunt u inzicht geven in de oorzaken, waardoor Nederland niet in staat is om foutieve betalingen te voorkomen, terwijl de informatie wel voor handen is?

Wat is de stand van zaken van het programma “budget for results” (voorheen better spending)?

In hoeverre speelt het programma “better regulation” in op het verminderen van de ingewikkelde regelgeving die voor een aanzienlijk deelt zorgt voor het hoge percentage fouten in de besteding van EU-middelen? Is er in de onderhandelingen over dit programma al zicht op concrete en meetbare doelstellingen?

In hoeverre zorgt “goldplating” en/of scherpere eisen vanuit Nederland voor extra fouten, bijvoorbeeld als het gaat om aanbestedingen?

Wat kan er aan gedaan worden dat ook het MKB (weer) meer gebruik kan gaan maken van EU-middelen? Wat doet het Kabinet daaraan?

Wat zijn de kosten voor de controle van de besteding van de EU-middelen in EU-verband?

Inzet en rol van de ERK

De Europese Rekenkamer geeft in haar toelichting bij het jaarverslag aan dat de toegevoegde waarde van haar opmerkingen in de jaarverslagen afneemt. De Europese Rekenkamer geeft aan al te weten wat de belangrijkste ERK-bevindingen voor 2015 en 2016 zijn, als er geen verdere verbeteringen in regelgeving plaatsvindt. Hoe ziet het kabinet in het licht van deze opmerkingen de rol en het nut van de Europese Rekenkamer?

Hoe beoordeelt de minister de aankondiging van de Europese Rekenkamer om minder menskracht in te zetten voor rechtmatigheidsonderzoek om meer speciale rapporten te maken over resultaten en impact van EU-programma’s en projecten?

Nieuwe begrotingssystematiek en EU-voorzitterschap

De Europese Rekenkamer roept op tot een geheel nieuwe aanpak van het beheer van EU-investeringen en -uitgaven. Hierbij dienen prestaties en impact veel meer de leidraad te worden in de besluitvorming wie of wat in aanmerking komt voor EU-financiering in plaats van het huidige criteria of men wel aan de regels voldoet. In hoeverre past deze voorgestelde aanpak bij de ideeën van de minister over een andere Europese begrotingssystematiek? Kan de minister concreter aangeven hoe een dergelijke aanpak eruit kan zien? Hoe beoordeelt de minister de Europese haalbaarheid hiervan? Wat wordt de inzet van het kabinet hierbij?

Kan de minister in het kader van verbetering van de verantwoording over Europese middelen vooruitblikken op het Nederlandse EU-voorzitterschap in de eerste helft van 2016?

De minister heeft mede in het kader van het verminderen van het aantal fouten bij de besteding van Europese middelen aangegeven, dat Nederland in de aanloop naar het EU-voorzitterschap werkt aan voorstellen ter verbetering en vereenvoudiging van de Europese begroting en begrotingssystematiek. De leden van de VVD-fractie hebben hierover de volgende vragen:

  • Kunt u aangeven hoe de gesprekken hierover met de Europese Commissie, CBS, Eurostat vorderen en hierop een uitgebreide inhoudelijke toelichting geven?
  • Kunt u aangeven welke voorstellen voor vereenvoudiging besproken zijn met gelijkgestemde lidstaten en hoe deze besprekingen zijn verlopen?
  • Hoe is het krachtenveld rondom het verminderen van het aantal aanvullende begrotingen?
  • Hoe staan de instellingen en andere lidstaten tegenover het idee om met vastgestelde begrotingsmomenten te gaan werken?
  • Kunt u een update geven van het werk van de taskforce van Eurostat, die de mogelijkheden onderzoekt voor de harmonisatie van statistische revisies?