‘Het vluchtelingenprobleem is te groot en te complex om hippie te blijven.’ - Hoofdinhoud
Malik Azmani van de VVD wil het vluchtelingenvraagstuk écht oplossen. Ewout Klei schreef voor Jalta een verslag over een boeiende VVD-bijeenkomst met dit constructieve Tweede Kamerlid.
Veel journalisten, opiniemakers, politici en zelfs wetenschappers leven helaas in een hyperrealiteit. Ze hoppen van incident naar incident en zien het grote plaatje niet. VVD-parlementariër Malik Azmani, woordvoerder immigratie en asiel, kijkt daarentegen wel naar het grote geheel. In maart 2015 presenteerde hij een ambitieus plan om het vluchtelingenprobleem aan te pakken. Het moest gaan om opvang in de regio. Hoewel het plan aanvankelijk op veel weerstand stuitte, in de pers en bij de progressieve partijen, heeft de enorme vluchtelingenstroom in de tweede helft van 2015 hem eigenlijk gelijk gegeven. Alleen GroenLinks - wie anders? - verzet zich nog steeds fel tegen zijn realistische plannen.
Menselijkheid en realisme
Azmani gaat het land in om zijn vluchtelingenplan ‘Grenzen aan de opvang’aan de VVD-afdelingen uit te leggen. Op 15 januari deed hij Kampen (no pun intended) aan. Het was een boeiende bijeenkomst die mij weer een beetje optimistischer maakte over de Nederlandse politiek.
Azmani vertelde de zaal dat hij een zoon is van een Marokkaanse vader en een Nederlandse moeder. Hij is geboren in Heerenveen, Friesland, en woont nu in Dalfsen, Overijssel. Azmani kwam in 2010 in de Tweede Kamer en voerde toen namens de fractie het woord over sociale zaken en werkgelegenheid. Vanaf 2012 heeft hij de portefeuille immigratie en asiel. Het is een portefeuille die goed past bij zijn CV, want Azmani werkte van 2003 tot 2006 als jurist bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) in Zwolle.
Toen Azmani woordvoerder sociale zaken en werkgelegenheid was had hij te maken met het poldermodel. Werkgeversorganisaties en vakbonden hielden elkaar in balans. Kamerleden hadden met beide partijen te maken en moesten de verschillende belangen goed afwegen, om zo met elkaar tot een consensus te komen. Bij het vraagstuk immigratie en asiel is consensus daarentegen ver te zoeken. De organisaties van het maatschappelijk middenveld waar Den Haag mee te maken heeft zijn alleen maar linkse organisaties, die voor de opname van meer vluchtelingen zijn. Organisaties als Vluchtelingenwerk en Stichting Vluchteling doen zich weliswaar neutraal en onafhankelijk voor, maar zijn dat uiteraard niet. Ze kijken alleen naar het belang van vluchtelingen. Met de andere belanghebbenden, de Nederlandse buren van een asielzoekerscentrum bijvoorbeeld, wordt totaal geen rekening gehouden. Volgens Azmani is deze onbalans kwalijk en niet geheel zonder risico.
Het VVD-vluchtelingenplan van maart 2015 werd in de pers geframed als ‘keihard’ (Algemeen Dagblad, 23 mei 2015). Toch is Azmani zeker niet gevoelloos als het om vluchtelingen gaat. Het gaat hem het algemeen belang én om de humaniteit. Als voorbeeld noemt hij een Somalische vluchtelinge, die in 2008 voor haar land meedeed aan de Olympische Spelen in Beijing, en in 2013 verdronk in de Middellandse Zee. Dit is natuurlijk supertragisch. Maar linkse leuzen als ‘Refugees Welcome’ en ‘Wir schaffen das’ zijn de oplossing niet. Er moet een plan voor de langere termijn komen. En het beste is toch om vluchtelingen in hun eigen regio op te vangen.
Over de samenwerking met Turkije, die van de EU drie miljard euro krijgt om de enorme vluchtelingenstroom in te dammen, is Azmani uiterst kritisch. Het Turkije van Erdogan is onbetrouwbaar, chanteert ons en mag daarom onder geen beding lid van de EU worden. Azmani had liever dat de EU afspraken had gemaakt met betrouwbaardere partners in het Midden-Oosten, zoals Jordanië en Libanon.
Azmani heeft kritiek op de Oost-Europese landen die weigeren om vluchtelingen op te nemen en dus geen verantwoordelijkheid nemen, maar snapt ze wel. Angela Merkel had met haar ‘Wir schaffen das’ en met haar deal met Turkije de EU voor een fait accompli geplaatst. Oost-Europese landen hebben niet om de vluchtelingen gevraagd en voelen zich hierdoor overvallen.
Ook voor de ‘boze burgers’, gedemoniseerd door de progressieve pers en politiek, heeft Azmani begrip. Natuurlijk keurt hij extreemrechtse leuzen en geweld af, vanzelfsprekend, maar de Nederlandse burger heeft niet om al deze nieuwkomers gevraagd. Het wordt ze in de maag gesplitst. Er zijn grenzen aan de opvang. Ons draagvlak brokkelt af. De opmerking van PvdA-leider Diederik Samsom dat Nederland er best 200.000 extra vluchtelingen per jaar bij kan hebben omdat we rijk zat zouden zijn, wordt door Azmani dan ook niet onderschreven.
Azmani vindt dat er snel gewerkt moet worden aan een constructieve oplossing. Vanwege het winterweer is de vluchtelingenstroom nu een beetje afgenomen, maar straks als het lente wordt zullen er weer honderdduizenden naar West-Europa trekken. Dat mag niet gebeuren. Er moeten echt maatregelen worden genomen.
Op de langere termijn is Azmani echter het bezorgdst over Afrika. Er wonen nu 1,1 miljard mensen in Afrika. Volgens demografische voorspellingen zijn dat er in 2040 2,4 miljard en aan het einde van de eeuw meer dan 4 miljard. Omdat er in Afrika nauwelijks perspectieven zijn voor een fijne toekomst zullen er miljoenen naar Europa willen emigreren. ‘We staan op dit moment nog maar aan het begin van de crisis.’
Spookverhalen en struisvogelpolitiek
De humanistisch verantwoorde Realpolitik van Azmani heeft, en dat zal u niet verbazen, ten volle mijn sympathie. Hij kijkt naar het grote plaatje, zoekt naar een constructieve oplossing en houdt de belangen van de verschillende belanghebbenden goed in het oog. Waar progressieve opiniemakers en politici alleen geïnteresseerd zijn in de belangen van de vluchtelingen en daarom neerkijken op het ‘witte’ klootjesvolk dat ten onrechte bezorgd en boos zou zijn, zo framen Geert Wilders en andere handelaren in angst alle vluchtelingen als terroristen en testosteronbommen die klaar staan om Nederland met geweld in bezit te nemen. Azmani houdt zijn hoofd koel en probeert een verstandige koers uit te stippelen, waardoor we veilig langs Scylla en Charybdis kunnen varen. Saevis tranquillus in undis.
Ook tijdens de discussieronde bleef Azmani koersvast, genuanceerd en verstandig. Hij had begrip voor de bezorgde burgers maar onderschreef hun - nogal radicale en daarom onmogelijke - oplossingen niet. Een oud-militair die de vluchtelingen ‘kwartiermeesters’ noemde die een ‘invasie’ zouden voorbereiden en als antwoord daarop een ‘militaire operatie’ voorstelde werd stevig van repliek gediend. Een militaire operatie zou niet werken, want democratie kun je niet van boven opleggen. De Amerikaanse invasie in Irak in 2003 was immers totaal mislukt en bovendien een van de achterliggende oorzaken waarom het er nu zo’n grote puinzooi is. Wel vond Azmani dat er meer politieke druk moest worden uitgeoefend op de rijke oliestaten, die nu weigeren vluchtelingen op te nemen. Azmani: ‘Europa is veel te soft. We mogen wel wat harder zijn.’
In de zaal zaten ook twee GroenLinks-dames, die vonden dat Nederland als voorzitter van de Europese Unie nu het goede voorbeeld moest geven en daarom zo veel mogelijk vluchtelingen moest toelaten. Dit zou, zo was de redenering, als positief gevolg hebben dat de andere EU-landen deze moralistische daad allemaal enthousiast zouden volgen. ‘Op 1 januari veeg ik mijn eigen stoepje schoon en verwijder ik al het vuurwerk, ook al heb ik natuurlijk zelf geen enkele vuurpijl afgestoken’, zei een van de dames trots. ‘Ik verwacht dan dat iedereen in mijn straat dit goede voorbeeld volgt.’ Behalve ongerijmd vond ik deze vergelijking ook een beetje ongepast. Vergeleek een GroenLinks-mevrouw vluchtelingen nu echt met vuurwerk? O my God, ja dus. Hoe ironisch. Ik krabbelde dit citaat daarom meteen op, om dit later in mijn column voor Jalta te kunnen verwerken. Bij dezen dus.
Gelukkig drukte Azmani ook de linkse luchtkasteelbouwers met de neus op de feiten. Hij vroeg de andere GroenLinks-dame wat zij van de bevolkingsexplosie in Afrika vond. Zij antwoordde - heel eerlijk - dat ze zich hierover zorgen maakte, maar voegde hier gelijk aan toe dat wij hier niets over mochten zeggen. Dat zou namelijk kolonialisme zijn. Dat al die vluchtelingen uit het Midden-Oosten en Afrika hierheen trokken was bovendien natuurlijk onze eigen schuld, want we hadden deze landen honderd jaar geleden gekoloniseerd. Azmani negeerde - heel verstandig - dit typische GroenLinkse schuld-en-boete-argument en antwoordde dat hij voor geboortebeperking was. Hij was tevens van mening dat wij - de Westerse landen - geboortebeperking mogen eisen van Afrikaanse landen als wij ontwikkelingshulp geven. Ik was ontzettend blij met dit realistische geluid, wat ook Afrika zelf ten goede zal komen, maar ik vrees dat het nog lang zal duren voordat deze realistische plannen in daden zullen worden omgezet.
Ten slotte maakte Azmani ook enkele woorden vuil aan migratiewetenschapper Leo Lucassen. Dat deed hij omdat ik hem hier expliciet naar vroeg. Zoals u lezers misschien weet zijn Azmani en Lucassen in november 2015 samen geïnterviewd door Vrij Nederland. Ze ontmoetten elkaar toen trouwens ook voor het eerst. Ik vroeg Azmani wat hij vond van ‘die linkse wetenschapper die altijd van die aardige grafiekjes maakt, de feiten bewust zo geselecteerd dat ze zijn van te voren uitgedachte stellingen altijd onderbouwen.’ Azmani sprak mijn enigszins onaardige duiding van Lucassen niet tegen, integendeel. De VVD-parlementariër is erg kritisch over de dogmatische benadering van Lucasen. Hij noemt hem ‘de laatste der Mohikanen’ en verwijt hem een ‘Grachtengordelmentaliteit’. ‘Hier zit de gemiddelde Nederlander niet op te wachten.’ Lucassen zou naïeve linkse hippie zijn: ‘Het vluchtelingenprobleem is te groot en te complex om hippie te blijven.’ Azmani vertelde die avond nog wel meer interessante dingen, maar deze rake uitspraak zal ik koesteren als een pareltje.
Klik hier voor het originele artikel.