Jetta Klijnsma, stop en keer de pensioenval! - Hoofdinhoud

Voor de pensioenen is het vijf voor twaalf! Niemand kan nog uitleggen dat de pensioenvermogens groter zijn dan ooit, maar dat kans op pensioenindexatie al jaren uit beeld is en dat volgend jaar zelfs pensioenkortingen dreigen tot 10 procent.

Mijn inbreng bij het algemeen overleg Herziening Pensioenstelsel met Jetta Klijnsma, staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid:

“‘Generaal Klijnsma’ presenteert in de stukken die wij vandaag bespreken een soort marsroute die moet gaan leiden tot een grotendeels of geheel ‘nieuw pensioenstelsel’. De trein dendert voort, mogelijkheden tot bijsturen lijken beperkt. Kan staatssecretaris Klijnsma ons geruststellen en aangeven op welke momenten - afgezien van dit overleg - de Kamer nog keuzes kan maken? Kan zij bevestigen dat er nog geen onomkeerbare stappen zijn gezet? Zo niet, dan heeft overleg weinig zin.

Wij praten vandaag over het ‘pensioenstelsel van de toekomst’. Dat stelsel kan er over 5 jaar misschien zijn. Maar gepensioneerden zitten al jaren - en juist nu - met de gebakken peren, en het wordt nog erger met kortingen in het vooruitzicht. Het is vijf voor twaalf!

Niemand kan mensen op straat nog uitleggen dat de pensioenvermogens groter zijn dan ooit, maar dat kans op pensioenindexatie al jaren uit beeld is en dat volgend jaar zelfs pensioenkortingen dreigen die kunnen oplopen tot 10 procent. Wij verwachten van staatssecretaris Klijnsma spoedige, concrete voorstellen om de ‘pensioenval’ te stoppen en te keren. Het kabinet heeft ‘begrip voor de moeilijke situatie’, maar met begrip kunnen gepensioneerden geen rekeningen betalen.

50PLUS zegt: wacht niet langer dan nodig. Laat het niet aankomen op eenmalige maatregelen vlak voor de verkiezingen!

De pensioensituatie zal de komende tijd door het kabinet worden besproken met sociale partners, de toezichthouder, het Centraal Planbureau, en de pensioensector. 50PLUS vraagt ook ouderenbonden bij dit overleg te betrekken. Kan dat worden toegezegd?

Terug naar de bredere herziening. Nederland heeft een fantastisch pensioenstelsel. Het heeft meerdere economische crises glansrijk doorstaan. 50PLUS vindt dat wij het huidige pensioenstelsel op onderdelen moeten aanpassen om maatschappelijke uitdagingen te kunnen aangaan.

50PLUS stelt vast dat de Kamer belangrijke puzzelstukken mist. Wij missen ‘tools’ voor een grondige afweging over de herziening van het pensioenstelsel. Ik noem er vijf.

• 1. 

  De definitieve keuze voor afschaffing van de doorsneepremie is inmiddels gemaakt door het kabinet, het alternatief - degressieve opbouw bij gelijke premie - lijkt gekozen, maar een grondige wetenschappelijke weging van voor- en nadelen en een heldere visie op een begaanbaar, evenwichtig en zorgvuldig transitietraject ontbreken. De SER moet nog adviseren.

50PLUS is voorstander van een ‘actuarieel correcte pensioenopbouw’. Daarover geen misverstand. Maar alles afwegend zeggen wij: handhaaf de doorsneesystematiek zolang er geen oplossing is voor mogelijke juridische en Europeesrechtelijke problemen. Er moet vooraf volstrekte duidelijkheid komen over de omvang van de financieringsproblematiek en de mogelijkheid van een strikt rechtvaardige en evenwichtige versleuteling. Dát is voor 50PLUS de absolute voorwaarde.

• 2. 

  De pensioenvariant Individueel pensioenvermogen met collectieve risicodeling kan volgens 50PLUS mogelijk een goed alternatief worden naast de gebruikelijke uitkeringsovereenkomst. Deze variant is nog steeds in onderzoek bij de SER.

• 3. 

  Er lopen nog diverse onderzoeken van NETSPAR.

• 4. 

  Er komt nog een analyse van technische, juridische, fiscale en governancevraagstukken.

• 5. 

  Wat de Kamer ook nog mist is een richtinggevende, gezamenlijke en coherente visie van de pensioensector op de pensioenstelselherziening. Peter Borgdorff van het Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) heeft daar onlangs terecht op gewezen. Mag ik vandaag vanuit deze Kamer de sector daartoe oproepen?

De hiervoor genoemde ‘ontbrekende puzzelstukken’ zijn voor 50PLUS reden vandaag geen definitieve keuzes te maken. Alle aangekondigde stukken en onderzoeksresultaten zijn daarvoor nodig. Aanpassingen van het stelsel moeten ook voor ouderen en gepensioneerden evenwichtig en rechtvaardig uitpakken. Daar staat 50PLUS voor!

Kijkend naar de strakke tijdsplanning en aanbieding van de Uitwerkingsnota aan de Kamer in juni 2016 - dus binnen drie maanden - vraagt 50PLUS: is dit een zorgvuldig traject, is dit haalbaar? Of zitten wij hier voor spek en bonen?

Samenvattend zegt 50PLUS: lenig eerst de directe en dreigende pensioennood. Hou vast aan de sterke basis van ons pensioenstelsel en laat het stelsel door het nieuwe kabinet op onderdelen aanpassen, met goede waarborgen voor de gepensioneerden van nu en de gepensioneerden van de toekomst!"