Teken tegen Kernwapens - Hoofdinhoud
Vandaag is het debat over het burgerinitiatief Teken tegen kernwapens. Hieronder lees je mijn bijdrage:
Voorzitter,
Zeventig jaar geleden, in 1946, nam de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties haar allereerste resolutie aan. Daarin worden staten opgeroepen om de wereld kernwapenvrij te maken. Jaren later, in 1970, trad het Non-Proliferatie Verdrag in werking, dat een wereldwijd geaccepteerde verplichting bevat om een kernwapenvrije wereld te bewerkstelligen - de Global Zero.
Alhoewel in de afgelopen decennia met name Rusland en de Verenigde Staten hun kernwapenarsenalen hebben afgebouwd, komt er weinig terecht van een kernwapenvrije wereld. Er zijn nog altijd zo’n 16.000 kernwapens in de wereld, in negen landen. Tezamen kunnen die de wereld vele malen vernietigen. Veel van de kernwapens, ook de Amerikaanse wapens die in Nederland en andere landen in Europa zijn gestationeerd, worden gemoderniseerd. Dat kost klauwen met geld en zorgt er bovendien voor dat ze makkelijker inzetbaar worden. Dit tegen de achtergrond van hoog oplopende spanningen tussen Oost en West, waarin nucleaire retoriek niet wordt geschuwd.
De SP is zeer verheugd met de handtekeningenactie van PAX, het Rode Kruis en de ASN Bank, waardoor dit debat, over het burgerinitiatief Teken tegen Kernwapens, mogelijk is geworden. De drie organisaties hebben meer dan 45.000 handtekeningen opgehaald. Al deze mensen, waaronder meerdere burgermeesters, tekenden voor een nationaal verbod op kernwapens - het ergst denkbare massavernietigingswapen. Dat is een alomvattend verbod op gebruik, bezit, ontwikkeling, productie, financiering, stationering en overdracht van kernwapens onder alle omstandigheden.
Met deze oproep geven de ondertekenaars gehoor aan de opvattingen die leven onder de bevolking, die al geruime tijd in ruime meerderheid van kernwapens af wil. De oproep sluit ook aan bij de opvatting van een grote meerderheid van staten, bijna 140, die pleiten voor een verbod.
In reactie op het burgerinitiatief schrijft de minister dat Nederland zich inzet voor complete nucleaire ontwapening. Dat is niet geloofwaardig. De afgelopen jaren zijn namelijk geen serieuze stappen gezet in deze richting.
De minister blijft bijvoorbeeld vasthouden aan de kernwapentaak die ons land in NAVO-verband heeft en in de Verenigde Naties treedt Nederland vaak remmend op bij resoluties die echt iets willen veranderen. Ook weigert het kabinet moties van de Kamer uit te voeren, bijvoorbeeld die van mijn collega Jasper van Dijk, die uitspreekt dat de vervanger van de F-16, de JSF, geen nucleaire taak mag hebben.
Daarnaast neemt Nederland in de internationale discussie over ontwapening een afwachtende houding aan. De gedachte lijkt dat zolang Rusland niet ontwapent, van de Verenigde Staten en de NAVO niet verwacht kan worden dat zij eenzijdig ontwapenen.
Wat dit laatste betreft, voelt de SP veel meer voor het standpunt van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Ban Ki-moon, die wij vorige week nog in de Tweede Kamer ontvingen. Hij doet een indringend verzoek aan iedereen om de eerste te zijn die stappen zet en niet op anderen te wachten om te beginnen met ontwapening. Als zelf het voortouw wordt genomen, zullen anderen volgen, aldus Ban Ki-moon.
Voorzitter,
De SP spreekt voor de volle 100 procent steun uit aan het voorstel van PAX, het Rode Kruis en de ASN Bank voor een nationaal verbod op kernwapens.
Mijn partij vindt het de hoogste tijd dat Nederland breekt met het ongeloofwaardige beleid, dat niet tot resultaten heeft geleid. Wie pleit voor een kernwapenvrije wereld, moet ook zelf bereid zijn daartoe actie te ondernemen. Daarvoor zijn genoeg mogelijkheden - ook voor NAVO-landen. In het verleden zijn er al eerder kernwapens uit Europa naar de Verenigde Staten retour gezonden. Dat kan en moet Nederland ook doen. Is de minister bereid de discussie daarover met zijn Amerikaanse collega’s aan te gaan?
Ook kan Nederland zich aansluiten bij al die landen die een internationaal verbod op kernwapens willen, kan werk gemaakt worden van het terugbrengen van de rol van kernwapens in militaire doctrines en kan meer openheid worden gegeven over in Nederland aanwezige kernwapens. Ik hoor van de minister graag een reactie op deze voorstellen om een kernwapenvrije wereld, te beginnen in Nederland, dichterbij te brengen.