Film & Debat: The Propaganda Game

Is ons beeld van Noord-Korea niet net zo gekleurd als hun beeld van ons? Noord-Korea is hét voorbeeld van een absolute dictatuur. Het is ook het meest gesloten land ter wereld. Een gemiddelde inwoner van Noord-Korea krijgt niet of nauwelijks wat mee van de buitenwereld. Onder de bezielende leiding van Kim Jong-un, kleinzoon van Grote Leider en Eeuwig President Kim Il-sung, waakt de bevolking voor de kapitalisten die hun arbeidersparadijs omver willen werpen. De rest van de wereld kijkt met verbazing naar de beweringen van de Noord-Koreaanse staatstelevisie en wijst het af als propaganda.

Weten wij dan wel hoe het zit? De documentaire "The Propaganda Game" laat zien hoe ons beeld van Noord-Korea wordt gekleurd. In hoeverre zitten westerse media en wij, hun publiek, vast in bepaalde opvattingen? Hoe communiceren overheden naar hun burgers toe? Kleurt onze overheid ons beeld van Nederland, en waar ligt de lijn tussen voorlichting en propaganda? Over dit thema gingen Remco Breuker i (professor Korea Studies), Casper van der Veen i (freelance journalist en blogger over Noord-Korea) én de zaal op 8 september 2016 onder leiding van Hassnae Bouazza na de film in debat.

Film & Debat sloot met de Propaganda Game aan bij de Nacht van de Dictatuur.

1.

De film "The Propaganda Game"

Regisseur Álvaro Longoria toont ons beelden van Noord-Korea zoals we die in het Westen niet kennen. Naast de bekende massale parades en loftuitingen voor de Kim dynastie ook Noord-Koreaanse burgers die gewoon lijken te genieten van een dag vol sport en ontspanning in Pyongyang. Het beeld lijkt erg op het beeld dat de Noord-Koreanen zelf ook van hun land krijgen voorgeschoteld: een paradijselijk land om in te leven. Het lijkt in het geheel niet op het land dat in het Westen synoniem staat voor dictatuur en onderdrukking.

De donkere kanten van het regime komen niet in beeld. Longoria mocht alleen filmen onder het waakzame oog van vertegenwoordigers van de overheid, vrij opnamen maken was onmogelijk. Longoria ontkent niet dat er vreselijke dingen gebeuren, maar wijst zijn publiek er wel op dat er een kant is van Noord-Korea die wij hier niet kennen. Ons beeld van de werkelijkheid is ook gekleurd en de documentaire wijst fijntjes op de vooroordelen die de westerse media betrachten wanneer het over Noord-Korea gaat.

2.

Het debat: propaganda leidt af van de gruwelen

Concentratiekampen en dwangarbeid zijn in Noord-Korea een dagelijkse realiteit voor honderdduizenden mensen. Die kant van het verhaal over Noord-Korea lijkt soms meer en meer naar de achtergrond te verdwijnen. De westerse media berichten alleen over de nucleaire tests of de nieuwste capriolen van de Grote Leider. Dat was de ontnuchterende boodschap van Remco Breuker en Casper van der Veen.

Zowel Breuker als Van der Veen vinden dat Longoria teveel waarde hecht aan het beeld dat hem is voorgehouden tijdens het filmen in Noord-Korea. De regisseur is weliswaar sceptisch, maar Van der Veen benadrukte dat niet alle informatie van gelijke waarde is. Dat bleek ook wel toen westerse media berichtten dat Noord-Korea het bestaan van eenhoorns zou hebben bewezen. Het bleek om een vertaalfout te gaan, Noord Korea heeft die claim nooit gemaakt. Waarom trapten 'we' erin? Omdat we zo weinig zouden weten van het land, en omdat dat gekke Noord-Korea toch vaker van dat soort buitenissige claims maakt? De propaganda, de uitzinnige nieuwslezer, het is een show, voor binnen- en buitenlandse consumptie. Van der Veen ging vier jaar geleden als toerist naar Noord-Korea, maar heeft achteraf zijn bedenkingen. Toerisme spekt het regime met harde valuta en wordt gebruikt voor propagandistische doeleinden.

Dit alles leidt de aandacht af van de ernstige mensenrechtenschendingen en problemen in het land. Breuker stelt dat we heel veel weten over Noord-Korea. Alle verhalen van Noord-Koreanen en rapporten van de VN, Amnesty, Human Rights Watch etc. kun je niet zomaar negeren. Zelf werkte Breuker mee aan een rapport over arbeiders die door Noord-Korea naar de Europese Unie zijn uitgezonden om voor de staat harde valuta te verdienen. Er werken waarschijnlijk duizenden van deze Noord-Koreaanse dwangarbeiders in de EU. Maar niemand wil er van weten. Ook de EU en de overheden in Europa niet. Het beeld zou niet moeten winnen van de werkelijkheid.

3.

Film & Debat

Film & Debat is een samenwerking tussen Filmhuis Den Haag, het Montesquieu Instituut, de gemeente Den Haag, Internationaal Perscentrum Nieuwspoort en ProDemos - Huis voor democratie en rechtsstaat.

De Nacht van de Dictatuur

Logo Nacht van de Dictatuur © ProDemos

Deze film & debat was onderdeel van een breed programma rond de Nacht van de Dictatuur die plaatsvond van 9 op 10 september. De Nacht van de Dictatuur is als tegenhanger van de VN Dag voor de Democratie (15 september) in het leven geroepen om op een andere manier stil te staan bij de betekenis van democratie en rechtsstaat. De Nacht van de Dictatuur werd dit jaar voor de zesde keer georganiseerd.