Weeklog: En dan is er ook nog steeds een vluchtelingencrisis - Hoofdinhoud
Brexit, terreur in Nice, een couppoging in Turkije, de ontwikkelingen volgen elkaar zo snel op dat je bijna zou vergeten dat er ook nog steeds een vluchtelingencrisis is. Uit nieuwe cijfers van de Europese Commissie en de nietszeggende antwoorden van de bevoegde Eurocommissaris aan het Europees Parlement blijkt dat nog steeds tienduizenden mensen zonder of in onvoldoende opvang zitten, waaronder duizenden alleenreizende minderjarigen. Vooral in Italië gaat het niet goed.
Deze week kwam de voor het asielbeleid verantwoordelijke Eurocommissaris Avramopoulos naar het Europees Parlement om ditmaal de begrotingscontrolecommissie te informeren over de opvang van asielzoekers in de Europese Unie. Op mijn vraag wat de precieze indicatoren waren voor de kwaliteit van deze opvang, kwam een vaag antwoord: in Griekenland en Italië was de kwaliteit beter dan het jaar ervoor. Ja, veel slechter kon ook niet. Als we de schriftelijke rapportage van de Commissie erbij pakken, blijkt hoe erg het is: in Griekenland is er voor duizenden asielzoekers nog steeds geen opvang waar de basisvoorzieningen geregeld zijn. Wel worden mensen er inmiddels beter geregistreerd en zijn er meer reguliere overplaatsingen naar andere lidstaten. Daarentegen zijn er van de minimaal 2.000 alleenreizende minderjarigen slechts 29 overgeplaatst naar andere lidstaten, waarvan 9 in de afgelopen maand.
In Italië neemt de chaos steeds verder toe. Sinds medio juni zijn er een kleine 25.000 mensen in Italië aangekomen, waaronder veel Eritreeërs waarvoor de kans dat ze in de lidstaten als vluchtelingen worden erkend, meer dan 75% is. In dezelfde periode arriveerden meer dan 3.000 alleenreizende minderjarigen in Italië. Ter vergelijking: de opvangcapaciteit in de zogenoemde ‘hotspots’ in Italië raamt de Commissie op 1600. Door de achterstand in registratie zijn er naar andere lidstaten vanuit Italië nog geen alleenreizende minderjarigen overgeplaatst. Ook weigert Italië medewerking te verlenen aan veiligheidsscreenings door lidstaten die in principe bereid zijn asielzoekers vanuit Italië over te nemen.
Al met al lijkt het erop dat de Italianen nog steeds hopen op illegale doorreis van de mensen die in dat land aankomen. Gelet op de enorme aantallen waar het hier om gaat, is dat niet alleen een humanitair maar ook een veiligheidsrisico. Daarnaast is de positie van de alleenreizende minderjarigen ronduit precair: zij worden zonder bescherming al snel slachtoffer van kinderhandel.
Het gaat slecht met de Italiaanse banken. De Italiaanse regering wil ze een nieuwe kapitaalinjectie geven, maar dat kost tientallen miljarden. Het gevaar dreigt dan ook dat de broodnodige financiering voor betere opvang en registratie van asielzoekers juist in Italië zal stokken. In dat geval zal de chaos nog groter worden, vooral nu de aantallen snel toenemen. Tegen deze achtergrond was het optreden van Eurocommissaris Avramopoulos in het EP dan ook ronduit beschamend. Net als overigens de verklaring van Rutte tijdens de juli-sessie van het EP in Straatsburg, toen hij ‘zijn’ Turkijedeal bestempelde als het grootste succes van het Nederlandse Voorzitterschap. Het wordt tijd voor Europese politici die het als hun verantwoordelijkheid zien de basisopvang voor vluchtelingen in de EU de hoogste prioriteit te geven. Wat mij betreft mag niemand en zeker geen alleenreizende minderjarige verstoken blijven van dergelijke opvang. Totdat dit geregeld is, mag geen politicus spreken van ‘succes’ en zitten we nog steeds midden in de vluchtelingencrisis.