Wie redt de democratie? - Hoofdinhoud

“Revenge of the deplorables”: zo heet het verontrustende rapport van The Economist over de gezondheid van de democratie wereldwijd anno 2016. De titel is een verwijzing naar een uitspraak van Hillary Clinton, die de achterban van Donald Trump een “basket of deplorables” noemde - misschien wel haar grootste fout tijdens de campagne, want het was juist de arrogantie van de elite die veel kiezers op Trump deed stemmen.

Het rapport van The Economist toont aan dat er overal op de wereld aan de democratie geknaagd wordt. Geen enkele regio boekte het afgelopen gemiddeld genomen vooruitgang. Dat zal niet iedereen verbazen, maar opvallend is dat juist de ontwikkelde democratieën achteruit hollen. De VS degradeerde van een “volle democratie” naar een “gebrekkige democratie” (onder het bewind van Obama welteverstaan), en van de in totaal 57 gebrekkige democratieën betreffen er maar liefst 17 EU-lidstaten, met name in Oost-Europa. Ook volle democratieën zoals Zwitserland en Nederland scoorden een slechter rapportcijfer dan vorig jaar.

Het rapport toetst democratieën onder meer op eerlijke verkiezingen, burgerlijke vrijheden en het functioneren van de overheid - zaken die Europa altijd hoog in het vaandel heeft gedragen. Het is goed nieuws dat nog altijd 10 van de 19 volle democratieën EU-lidstaten zijn, maar het betekent wel dat er werk aan de winkel is voor democraten. Volgens de onderzoekers is de achteruitgang van onze democratieën namelijk de oorzaak van verminderd vertrouwen in de politiek en de erosie van burgerrechten. Dat is een zichzelf versterkende spiraal. Juist politieke partijen moeten nu het goede voorbeeld geven. Gelukkig bleek uit recent onderzoek dat kiezers Emile Roemer betrouwbaar en integer vinden. Op naar 15 maart dus!