Welkom op het vasteland - Hoofdinhoud
Voor Europa én Nederland is de Britse keuze een klap. Maar tegen Britten en hun bedrijven die wél voor Europa kiezen, zeggen wij: welcome ashore!
Historisch en desastreus, dat is de ‘Brexit’ voor het Verenigd Koninkrijk. De keuze om zich buiten Europa te sluiten kost de Britten onder andere vrije handel met de 27 andere lidstaten. Schotland overweegt zich af te scheiden om wél in de Europese Unie te kunnen blijven. Wat honderd jaar terug nog het machtigste en grootste land ter wereld was, kiest nu voor melancholie en isolatie.
Ook voor Nederland is de Brexit slecht nieuws: we verliezen een sterke bondgenoot binnen de Unie, en de vrije toegang naar één van onze belangrijkste handelspartners.
Maar we kunnen de economische schade beperken. En wel door nu een vluchtoord te worden voor Britse bedrijven die (hoofd)kantoren bínnen de Europese Unie willen hebben. Amerikaanse banken die een hoofdkantoor binnen de Europese Unie willen, en bedrijven als GlaxoSmithKline en Vodafone. Londen is voor hen de bruisende metropool die een grote pool aan hoogopgeleide Engelstalige werkers levert, en dankzij het vrij verkeer van personen binnen de Europese Unie kunnen ze uit heel Europa medewerkers invliegen. Na een Brexit wordt het voor die bedrijven veel lastiger om buitenlands personeel in Londen te vestigen. Bovendien krijgt de Britse economie een flinke knauw van de Brexit, die zal volgens de Britse minister van financiën George Osborne moeten worden gecompenseerd met forse bezuinigingen of belastingverhogingen. Ook iets waar bedrijven niet van houden.
Door de Brexit zal Londen City voor bedrijven niet langer de toegangspoort zijn tot de Europese markt. Het bedrijfsleven moet zich gaan oriënteren op de concurrenten van Londen: Parijs, Frankfurt, Dublin én Amsterdam. Dat is zowel een kans als een bedreiging. Als we een flink aantal banken en bedrijven naar onze kant van de Noordzee weten te lokken, kan Amsterdam een sprong maken op de lijst van belangrijkste zakensteden. Dat vertaalt zich in een sloot nieuwe banen, en kansen om de leegstand van kantoorruimte verder terug te dringen.
Maar als Amsterdam de deuren sluit voor Londense bedrijven kan het tegenovergestelde gebeuren. Dan vragen ook bestaande hoofdkantoren zich af of ze nog wel in het centrum van Europa zitten. Bedrijven willen nu eenmaal graag hun hoofdkantoren hebben in een stad die groeit en internationale ambitie toont. Als Amsterdam relatief terrein inlevert kan dat leiden tot een verlies aan banen doordat meer bedrijven een verhuizing naar Parijs en Frankfurt overwegen.
We hebben veel te bieden. Nederland heeft meer Engelssprekenden op de arbeidsmarkt dan Frankrijk en Duitsland. Onze arbeidsmarkt is flexibeler dan de Franse, en wordt minder gefrustreerd door stakingen. Schiphol wordt jaar na jaar uitgeroepen tot beste luchthaven van Europa, en heeft de meeste verbindingen met China van het continent. Qua schoonheid hoeven we het over Frankfurt niet te hebben, en vinden we niet eigenlijk dat Amsterdam ook mooier is dan Parijs?
De impuls zou voor Amsterdam geweldig zijn. Het betekent snellere groei voor de Zuidoost en de Zuidas, meer klanten voor de vele creatieve bedrijven in de stad en meer belastingopbrengsten voor stad en land. Die verzachten de klap van minder handel met Engeland.
Nederland moet snel in actie komen om zoveel mogelijk bedreigingen van de Brexit af te wenden. Dat betekent bijvoorbeeld werk maken van de positie van Britse expats in Nederland. Vrijwel alle Britten in Nederland waren fel gekant tegen de Brexit. Velen zullen bevreesd zijn hun vrijheid om hier te werken te verliezen, en te moeten terugkeren naar Engeland. Dat zou zonde zijn: Britse expats vervullen belangrijke rollen in het bedrijfsleven, en leveren bijvoorbeeld ook veel docenten Engels op middelbare scholen en bij taalinstituten. Voor Britten die hier al lang aan het werk zijn moet een versneld pad naar Nederlanderschap openstaan, zodat ze volwaardig kunnen blijven bijdragen aan onze maatschappij. Daarnaast moet Nederland ijveren voor een snelle toetreding tot de Europese Unie van Schotland, als dat land ervoor kiest zich af te scheiden van het Verenigd Koninkrijk. Door de Brexit wordt het vele malen duurder voor Nederlandse jongeren om een tijd op een Britse school of universiteit te studeren. Sterke Schotse universiteiten als die van Edinburgh en St. Andrews kunnen goede alternatieven worden voor een buitenlands semester of hele studie.
Voor Europa én Nederland is de Britse keuze een klap. Maar tegen Britten en hun bedrijven die wél voor Europa kiezen, zeggen wij: welcome ashore!
Jan Paternotte en Kees Verhoeven zijn resp. fractievoorzitter in Amsterdam en Tweede Kamerlid voor D66