De Wallenaanpak is vastgelopen - Hoofdinhoud
De erfenis van 6 jaar aanpak van het Wallengebied werd afgelopen week gepresenteerd in een evaluatie.
Het voornaamste middel dat de gemeente hanteert om mensenhandel tegen te gaan en verloedering tegen te gaan, is het aankopen van vastgoed om hier ateliers, winkels of woningen van te maken. Bijvoorbeeld op het Oude Kerksplein is het resultaat al goed te zien. Prostitutiepanden hebben plaatsgemaakt voor restaurants en winkels. Maar of de criminaliteit ook is verminderd, is een groot vraagteken. Hetzelfde geldt voor het lot van de vrouwen die werkten achter de verdwenen ramen. Er is geen aanwijzing dat zij massaal de prostitutie hebben verruild voor een ander bestaan. En het is niet ondenkbaar dat zij nu ondergronds, uit het zicht van welzijnswerkers en toezichthouders, aan het werk zijn. Uiterlijk kent de make-over van delen van De Wallen resultaat; er is een betere mix van winkels en horeca. Het is goed om te blijven inzetten op het verbeteren van de balans tussen wonen, werken en recreëren, zodat het Wallengebied weer volwaardig onderdeel van de stad wordt. Maar om dat mogelijk te maken, is het nu tijd voor een koerswijziging. Ten eerste is het essentieel dat de in De Wallen geïnvesteerde miljoenen in de toekomst effect houden. Daar is nu geen plan voor. Het college belooft al vier jaar een gespecialiseerde corporatie - de NV Wallen - op te richten, die moet zorgen dat aangekochte panden straks beheerd en verhuurd blijven. Nu doen gewone (woningbouw)corporaties dit, met elk hun eigen visie. Zij dreigen door hun nijpende financiële positie panden met veel waardeverlies weer te moeten afstoten zonder dat duidelijk is dat deze panden in handen komen van ondernemers die De Wallen de gewenste kwaliteitsverbetering kunnen geven. De NV Wallen moet dit alles voorkomen. De verwachting is dat die NV Wallen er voorlopig niet komt. Dat is niet verwonderlijk: de ambities zijn namelijk torenhoog. Tussen 2014 en 2018 wil de gemeente nog eens 100 prostitutieramen sluiten door ze op te kopen. Een investering van minstens tientallen miljoenen euro’s. De gemeente staat weliswaar garant voor 50 miljoen euro, maar andere investeerders zien desondanks geen heil meer in het opkopen van de ramen. Wat D66 betreft is dit het moment om af te stappen van de focus op raambordelen. Zolang we met het opkopen van ramen geen vrouwen helpen, maar wel tientallen miljoenen uitgeven, is deze aanpak niet meer maatschappelijk te verantwoorden. Het is tijd om De Wallen met meer maatwerk te verbeteren, zoals dat op de Zeedijk ook is gebeurd. Pand voor pand. Niet alleen gericht op het aankopen van “fout vastgoed”, maar ook op het behouden van wat nu goed is in het gebied. De NV Zeedijk houdt kantoor op de Zeedijk en ziet daardoor voortdurend wat er speelt en springt daar direct op in. Die scherpe focus mist nu in de aanpak op De Wallen. Het belangrijkste ingredient voor blijvend resultaat op De Wallen is een veel intensievere samenwerking met bewoners en ondernemers. . Zij vragen de gemeente om een samenwerkingsvorm waarin zij zelf meer verantwoordelijkheid krijgen. Maar de gemeente handelt in project 1012 top-down. De ondernemers voelen zich niet gehoord. Ze verwijten de gemeente alleen gericht te zijn op het aantrekken van nieuwe ondernemers. Bewoners voelen zich geen onderdeel van de Wallenaanpak. Project 1012 is begonnen met ronkende teksten over mensenhandel. Nu is het zaak voorbij die ronkende teksten een effectieve aanpak op te zetten. Niet door ramen te sluiten, maar door te zorgen dat er aangiftes komen, zodat we een zaak hebben tegen malafide pooiers of raamexploitanten. Door slachtoffers goed op te vangen, en een uitweg te bieden uit de prostitutie. Door een betere samenwerking tussen gemeente, politie en openbaar ministerie en een goede (inter)nationale samenwerking. Het sluiten van ramen helpt de politie niet: het zicht op de prostitutie vermindert, en de positie van de prostituees verzwakt. Exploitanten op De Wallen worden door minder concurrentie machtiger en vragen hogere huren. Daarnaast zijn er steeds meer signalen van illegale thuisprostitutie. D66 vindt dat prostitutiepanden slechts op basis van prioriteiten mogen worden gesloten, niet omdat het volgens het bestemmingsplan nu eenmaal kan. De gemeente moet initiatieven van prostituees om in eigen beheer ramenpanden te exploiteren maximaal faciliteren. Meer streetwise, minder pretenties. Dat is de verstandige route voor de aanpak van het Wallengebied, en voor versterking van de positie van de prostituee.
Dit artikel verscheen in verkorte versie in het Parool van 21 februari 2014. Jan Paternotte en Ariella Verheul zijn respectievelijk lijsttrekker en kandidaat-raadslid voor D66 Amsterdam.