Maidenspeech Intensieve Veehouderij - Hoofdinhoud

Mevrouw de Voorzitter!

Tijdens de verkiezingscampagne was ik bij een debat in Deurne, waar 1100 mensen bijeen waren gekomen, omdat zij vreesden voor hun gezondheid als gevolg van de intensieve veehouderij. Er waren ook 200 boeren. Zij waren boos, omdat ze niet waren uitgenodigd.

De directeur van de Bloedbank toonde hoe hij aan het bloed van mensen kon zien of ze in een gebied woonden met intensieve veehouderij. De spanning in de zaal was voelbaar. Er was bewaking om het debat in goede banen te leiden. Ik dacht: als zulke tegenstellingen bestaan, dan heeft de politiek gefaald.

Als je terugkijkt, zie je hoe het zover heeft kunnen komen. De lokale politiek wil zijn handen er niet aan branden en heeft liever dat de landelijke politiek het debat over de intensieve veehouderij aangaat. En als de politieke wil bij provincies al aanwezig is om iets te doen, dan lijkt het instrumentarium daarvoor te ontbreken.

De landelijke politiek is sterk gepolariseerd. CDA, VVD en SGP behartigen de kortetermijnbelangen van de allerlaatste boer die ook nog moet kunnen meekomen. De PvdD doet alsof we helemaal geen boeren nodig hebben. Zelfs toen de melkveehouderijketen de laatste jaren de ambitie uitsprak om de meest duurzame keten ter wereld te zijn, werd zij door de VVD voor gek verklaard.

De sector zelf roept dat ze de problemen zelf zal gaan oplossen. Het verbond van Den Bosch dateert uit 2011 en afgezien van wat goedbedoelde acties, heeft het niet de noodzakelijke verandering gebracht. De Commissie Rosenthal is al van 2015. En ik weet zelf uit ervaring hoe moeilijk het is voor zelfs een goed georganiseerde keten als in de melkveehouderij om voldoende leiderschap te mobiliseren om een evident probleem (fosfaat) aan te pakken.

Het gevolg van deze manier van politiek bedrijven is stilstand, frustratie, angst bij mensen om hun gezondheid en een afkalvend verdienmodel voor de boeren. Het is een politiek zonder perspectief.

De politiek dempt de put met regels, issue voor issue. Ondertussen halen we de milieudoelen niet, maken mensen zich terecht zorgen over hun gezondheid en worden boeren opgezadeld met regels op regels. Daarom stel ik aan u, collega’s, de volgende vraag: bent u bereid om samen weer perspectief gaan bieden aan de land- en tuinbouw? Een perspectief binnen de kaders van milieu, natuur, dierenwelzijn en volksgezondheid, maar vooral een perspectief voor boeren en tuinders zelf?

Wat de fractie van D66 betreft ligt dit perspectief in kringlooplandbouw. We staan aan het begin van een nieuwe ontwikkeling die jonge boeren al oppakken en waar Wageningen Universiteit aan werkt. Laat onze voedselproductie meegaan in de kenniseconomie, de circulaire economie. Laten we samen een perspectief ontwikkelen en vervolgens:

• - 

  Onnodige wettelijke beperkingen wegnemen
• - 

  Innovatie stimuleren
• - 

  Boeren helpen om daar te komen in balans met hun omgeving.

De staatssecretaris heeft vorige week gezegd in de discussie over de toekomst van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) ook kringlooplandbouw te betrekken. Ter voorbereiding daarvan wil ik hem vragen om aan te geven welke wettelijke concrete wettelijke beperkingen er zijn om kringlopen op grote schaal te gaan sluiten.