Nieuw actieplan moet regio's helpen de biodiversiteit te beschermen en van de economische voordelen van natuurbehoud te profiteren - Hoofdinhoud

De Europese Commissie i heeft een nieuw actieplan goedgekeurd om de bescherming van de natuur en de biodiversiteit in de EU te verbeteren ten voordele van de burgers en de economie.

Het plan bevat vijftien maatregelen die tegen 2019 in de praktijk moeten worden gebracht om de uitvoering van de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn, de kern van het EU-natuurbeleid, snel te verbeteren.

Dankzij de richtlijnen is het Natura 2000-netwerk tot stand gekomen, het grootste gecoördineerde netwerk ter wereld van beschermde gebieden met een grote biodiversiteit, dat 18 % van het land en 6 % van de zee in de EU bestrijkt. Deze beschermde gebieden alleen al zijn door de verrichting van ecosysteemdiensten zoals koolstofopslag, waterzuivering, bestuiving en toerisme goed voor 1,7 tot 2,5 % van het bbp van de EU. Het vandaag goedgekeurde actieplan is gericht op een beter beheer van deze gebieden, een grotere aansluiting tussen natuurbescherming en sociaal-economische activiteiten en het contact met nationale autoriteiten, belanghebbenden en jongeren.

Frans Timmermans i, eerste vicevoorzitter voor Betere Regelgeving i: "Wij hebben deze richtlijnen grondig geëvalueerd en zijn tot de vaststelling gekomen dat zij geschikt zijn voor het beoogde doel. Nu zorgen wij ervoor dat hun volledige potentieel voor de bescherming en het behoud van de rijke biodiversiteit van Europa kan worden bereikt. Dit is een belangrijk voorbeeld van de manier waarop betere regelgeving leidt tot een betere bescherming van de strenge milieunormen van de EU."

Jyrki Katainen i, vicevoorzitter voor Banen, Groei, Investeringen en Concurrentievermogen: "Dit actieplan bevat concrete maatregelen die de natuurrichtlijnen doeltreffender zullen maken. Het legt een stevige basis om de bescherming van de biodiversiteit en economische activiteiten met elkaar te verzoenen, onder andere door in ons natuurlijk kapitaal te investeren. Een intensieve samenwerking met belanghebbenden, en met name lokale en regionale autoriteiten, zal cruciaal zijn voor ons succes."

Karmenu Vella i, commissaris voor Milieu, Maritieme Zaken en Visserij: "In het actieplan zijn ambitieuze verbeteringen van de uitvoering van de natuurrichtlijnen in kaart gebracht. De beste manier om de toekomstige generaties te beschermen, is jongeren in te zetten. Dat is precies wat het nieuwe Europees Solidariteitskorps doet. De lokale en regionale overheden van de lidstaten kunnen het voortouw nemen bij de uitvoering van deze en andere beleidsmaatregelen die nodig zijn om ons natuurlijk erfgoed te beschermen."

Karl-Heinz Lambertz, vicevoorzitter van het Europees Comité van de Regio's i, die gezien de belangrijke rol die regionale en lokale autoriteiten bij de uitvoering van de richtlijnen spelen ook bij het opstellen van het actieplan betrokken was: "Het actieplan is een stap in de goede richting. Als de assemblee die de steden en regio's in Europa vertegenwoordigt, zullen wij de uitvoering van het actieplan ondersteunen en actief samenwerken met lokale en regionale autoriteiten zodat wij onze biodiversiteitsdoelstellingen voor 2020 halen."

De vijftien maatregelen, die tussen nu en 2019 zullen worden uitgevoerd, zijn opgedeeld in vier prioriteitsgroepen:

De richtsnoeren, kennis en samenhang met bredere sociaal-economische doelstellingen verbeteren

• - 

  De Commissie zal de lidstaten helpen de wetgeving doeltreffend toe te passen en van de economische voordelen te profiteren. Wij zullen ervoor zorgen dat richtsnoeren over bouwvergunningsprocedures en de bescherming en het beheer van soorten alsook sector-specifieke richtsnoeren over belangrijke onderwerpen zoals windenergie, waterkracht en aquacultuur worden bijgewerkt, ontwikkeld en actief gepromoot. Er zullen ook nieuwe richtsnoeren over de integratie van ecosysteemdiensten in besluitvorming worden verstrekt.
• - 

  De Commissie zal er mee voor helpen zorgen dat gegevens die voor de uitvoering van de richtlijnen noodzakelijk zijn (bv. satellietbeelden van het Copernicusprogramma), online toegankelijk zijn voor het publiek.

Politieke betrokkenheid opbouwen en de naleving verbeteren

• - 

  De naleving zal verbeteren als duidelijkheid wordt geschept voor de belanghebbenden. De Commissie zal de lidstaten ondersteunen bij het instellen van de nodige beschermingsmaatregelen voor alle gebieden.
• - 

  De Commissie zal met nationale en regionale autoriteiten, grondbezitters en andere belanghebbenden samenwerken om de uitvoering te verbeteren en problemen op te lossen.

Meer investeren in Natura 2000 i en beter gebruikmaken van EU-financiering

• - 

  Binnen de algemene begrotingstoewijzing voor het LIFE-programma een verhoging met 10 % voorstellen van het LIFE-budget voor projecten die het natuurbehoud en de biodiversiteit ondersteunen.
• - 

  Investeringen in natuurprojecten door de particuliere sector stimuleren door middel van de faciliteit voor de financiering van natuurlijk kapitaal, een financieringspartnerschap tussen de Commissie en de Europese Investeringsbank voor leningen en investeringen op maat.
• - 

  Synergieën bevorderen met financiering in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid, waaronder het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling, bedrijfsadviesdiensten voor de landbouw en het Europees innovatiepartnerschap inzake productiviteit en duurzaamheid in de landbouw.
• - 

  Richtsnoeren verschaffen om het gebruik van groene infrastructuur te ondersteunen voor een betere connectiviteit tussen Natura 2000-gebieden, en op de natuur gebaseerde oplossingen ondersteunen met EU-financiering in het kader van het onderzoeks- en innovatiebeleid en Horizon 2020.

Betere communicatie en voorlichting en grotere betrokkenheid van burgers, belanghebbenden en gemeenschappen

• - 

  De uitwisseling van kennis met lokale en regionale autoriteiten ondersteunen door middel van een gemeenschappelijk platform met het Comité van de Regio's.
• - 

  Jongeren via het Europees Solidariteitskorps bij de uitvoering van de maatregelen betrekken, en daarbij het bedrag van 3,3 miljoen EUR dat bestemd is voor het inzetten van vrijwilligers voor het behoud van Natura 2000-gebieden ten volle benutten en door middel van EU-financiering bijdragen aan de mogelijkheden voor jonge Europeanen om grensoverschrijdend vrijwilligerswerk te doen of beroepservaring op te doen.
• - 

  Bewustmakingsinitiatieven ondersteunen, nieuwe technologieën gebruiken en het verband tussen het natuurlijk en het cultureel erfgoed versterken, in het bijzonder in de context van het Europees Jaar van het cultureel erfgoed (2018).
• - 

  21 mei uitroepen tot Europese Natura 2000-dag.

Achtergrond

De natuurrichtlijnen (de Vogelrichtlijn (1979) en de Habitatrichtlijn (1992)) vormen de hoeksteen van het biodiversiteitsbeleid van de EU. In het kader van het programma voor gezonde en resultaatgerichte regelgeving (Refit) van de Commissie zijn zij aan een geschiktheidscontrole onderworpen, waarbij hun doeltreffendheid en efficiëntie zijn beoordeeld. Bij die geschiktheidscontrole zijn alle belanghebbenden betrokken. Zo hebben tijdens de openbare raadpleging van de Commissie meer dan 500 000 burgers hun steun voor de richtlijnen uitgesproken — een recordaantal reacties.

De conclusies van de Commissie over de geschiktheidscontrole van de Vogel- en de Habitatrichtlijn zijn op 16 december 2016 gepubliceerd. Uit de geschiktheidscontrole is gebleken dat de natuurrichtlijnen geschikt zijn voor het beoogde doel, maar dat de uitvoering ervan zowel qua doeltreffendheid als qua efficiëntie aanzienlijk moet worden verbeterd om de doelstellingen van de richtlijnen te bereiken en hun volledige potentieel te benutten. Daarbij moet met verschillende groepen belanghebbenden in de lidstaten en in de hele EU worden samengewerkt om concrete praktische resultaten te behalen.

Op basis van de bevindingen van de geschiktheidscontrole is door een projectteam van tien leden van de Commissie een actieplan opgesteld; gezien de belangrijke rol die regionale en lokale autoriteiten bij de uitvoering van de richtlijnen spelen, was ook Karl-Heinz Lambertz, de vicevoorzitter van het Comité van de Regio's, hierbij betrokken.

Meer informatie

Actieplan voor de natuur, de mensen en de economie

Conferentie: "Een EU-actieplan voor de natuur, de mensen en de economie" — Brussel, 6 juni 2017

IP/17/1112