Deliveroo is niet eerlijk over de risico’s die zijn maaltijdbezorgers lopen - Hoofdinhoud

Alle risico’s liggen bij de werknemers, en de opbrengsten gaan naar Deliveroo.

De Amerikaanse president George W. Bush diende in 2003 een wet in die de industrie in de Verenigde Staten toestond om meer schadelijke stoffen uit te stoten. De naam van deze wet luidde ‘The Clear Skies Act’. Hypocriet? Het gebeurt vaker dan je denkt. Dit voorbeeld kwam bij ons weer ter sprake nadat wij het artikel van Mathieu de Lophem, general manager Benelux van maaltijdbezorgdienst Deliveroo, hadden gelezen.

Hij schreef dinsdag 12 september in Het Financieele Dagblad onder de titel ‘Platformeconomie daagt uit om te zoeken naar nieuwe arbeidsmodellen’ dat al zijn bezorgers stonden te springen om zelfstandige zonder personeel (zzp’er) te worden. Ze hadden er zelfs om gevraagd! Wat is er immers mooier dan flexibiliteit? Vrijheid voor iedere bezorger.

Het is een bekende truc. Je houdt een enquête onder de medewerkers van een bedrijf of instelling met de vraag ‘wat waardeer je het meest in je werk?’ En wat staat er vervolgens op één? Flexibiliteit. Vervolgens gebruik je de uitkomsten dit onderzoek als bewijs voor de diepgewortelde wens van alle bezorgers om schijnzelfstandige te worden. Iedereen die het met je oneens is ziet gewoon de mogelijkheden voor nieuwe ‘arbeidsmodellen’ die de ‘platformeconomie’ biedt niet: wat ouderwets! Maar wat is die ‘flexibiliteit’ precies?

In plaats van aan de directeur moeten we misschien eens om opheldering vragen aan de bezorgers van Deliveroo.

Deliveroo eist van al haar werknemers dat ze zzp’er worden. Vervolgens moeten ze in een zelf aangeschafte Deliveroo-jas en met een zelf aangeschafte Deliveroo-tas op hun eigen fiets maaltijden rondrijden. Alle risico’s liggen bij de werknemers, en de opbrengsten gaan naar Deliveroo. Over de risico’s die de bezorgers lopen is Deliveroo niet open een eerlijk. Voor Deliveroo is dat zeker flexibel. De onderneming kan iedere medewerker op ieder moment ontslaan. Als medewerkers ziek worden of een aanrijding krijgen en daar blijvende schade aan overhouden is dat niet het probleem van Deliveroo. En het bedrijf hoeft niet van die vervelende premies te betalen voor pensioenvoorzieningen of voor sociale zekerheid.

Maar voor de bezorger zelf? Is het onmogelijk je eigen tijd in te delen als je geen zpp’er bent, zoals general manager De Lophem beweert in zijn bijdrage in deze krant? En kan je echt alleen ook ergens anders werken als je zzp’er bent? Natuurlijk niet. En denk je als bezorger bij het woord ‘flexibiliteit’ aan een fiets die je zelf moet kopen? Of aan de kosten die allemaal voor jouw rekening zijn als je ziek wordt of een aanrijding hebt? Nee, net zo min als je bij ‘The Clear Skies Act’ van oud-president George W. Bush denkt aan een wet die zorgt voor meer uitstoot van schadelijke stoffen in de atmosfeer.

Maar zeg dat dan gewoon eerlijk, want daar kunnen we samen wat aan doen.

In plaats van aan de directeur moeten we misschien eens om opheldering vragen aan de bezorgers van Deliveroo. Zij hebben zich al verenigd in de Riders Union, een organisatie die opkomt voor hun belangen. Zij vragen een gelijke behandeling en zekerheid. Ze willen geen zzp’er worden. Wel willen ze een collectieve arbeidsovereenkomst, een ondernemingsraad en een vast contract. Gewoon hele normale zekerheden waar iedere Nederlander op moet kunnen rekenen.

Wij vragen Deliveroo om te stoppen met hun aan Orwell ontleende Newspeak. Met hun gladde marketingverhaal. Misschien dat Deliveroo bang is dat concurrent UberEats straks onder de kostprijs kan duiken en klandizie wegpakt. Maar zeg dat dan gewoon eerlijk, want daar kunnen we samen wat aan doen.

Thuisbezorgdoprichter Jitse Groen zei onlangs in Het Parool:‘Ik geloof niet in het model dat bezorgers hun eigen fietsen laat gebruiken.’ Ook Foodora erkende dat hun weigering koeriers als zpp’er in te zetten hen op achterstand kan zetten, maar dat ze gewoon het beste willen voor hun fietsers.

Als Mathieu de Lophem en zijn collega van UberEats zich daar nou eens bij aansluiten dan kunnen we de bezorgers gewoon de zekerheid bieden waar ze zelf om vragen.

Gijs van Dijk is Tweede Kamerlid voor de Partij van de Arbeid,

Daan Dorr is voorzittter van de Riders Union

Lieke Kuiper is voorzitter van de Jonge Socialisten, de jongerenbeweging van de PvdA.