Zonder identiteitscontrole vliegen binnen de EU? - Hoofdinhoud

Schriftelijke vragen van de leden Tellegen en Visser (beide VVD), Van Helvert en Van Toorenburg (beide CDA) aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu en de minister van Veiligheid en Justitie inzake paspoortcontroles door luchtvaartmaatschappijen.

• 1. 

  Bent u bekend met de berichten ‘Geen paspoort nodig voor vliegen binnen EU’[1] en ‘Zeker tien luchtvaartmaatschappijen checken de identiteit van hun passagiers niet’[2]?

• 2. 

  Kloppen de berichten dat als er geen bagage wordt ingecheckt bij vluchten binnen het Schengengebied een passagier nooit een identiteitsbewijs hoeft te laten zien? Was u ervan op de hoogte dat er geen identiteitscontroles (meer) plaatsvinden op Nederlands luchthavens? Zo ja, hoe oordeelt u hierover? Zo nee, waarom niet?

• 3. 

  Kunt u aangeven hoeveel luchtvaartmaatschappijen, actief op de Nederlandse luchthavens, de identiteit van hun passagiers niet checken? Kunt u daarbij aangeven om hoeveel passagiers het jaarlijks gaat? Zo nee, waarom niet?

• 4. 

  Wat vindt u van het feit dat er wel gecontroleerd wordt op bagage, maar dat de passagier die reist binnen Schengengebied niet wordt gecontroleerd op het identiteitsbewijs? Deelt u het ongemakkelijke gevoel van de leden van beide fracties dat men zo nooit zeker weet wie er precies aan boord is? Deelt u tevens de zorgen van beide fracties dat hiermee de mogelijkheden om terroristen en andere personen die zich schuldig maken aan ernstige criminaliteit op te sporen en aan te pakken niet benut kunnen worden? Zo nee, waarom niet?

• 5. 

  Wat zijn de (Europese) afspraken over identiteitsbewijscontroles bij vluchten binnen het Schengengebied? Welke partijen zijn precies waar voor verantwoordelijk, kunt u hierbij ingaan op de verdeling van verantwoordelijkheden tussen lidstaten, luchthavens, luchtvaartmaatschappijen en veiligheids- en handhavingsdiensten?

• 6. 

  In welke gevallen kunnen er wel identiteitsbewijscontroles binnen het Schengengebied worden ingevoerd? Kunnen lidstaten binnen het Schengengebied hier een eigen afweging in maken? Zo ja, op welke gronden en zo nee, kunt u dan ingaan op de Franse situatie?

• 7. 

  Welke regels, rollen en verantwoordelijkheden hebben luchtvaartmaatschappijen en luchthavens bij identiteitscontroles binnen het Schengengebied? Wat kunnen zij precies controleren?

• 8. 

  Welke afspraken zijn er met vliegtuigmaatschappijen en Nederlandse luchthavens gemaakt over de noodzaak om identiteitsbewijscontroles uit te voeren op vluchten binnen het Schengengebied? Welke eigen afwegingen kunnen zij hierin maken om al dan niet over te gaan tot identiteitsbewijscontroles? Wat is de taakverdeling tussen de Marechaussee en luchtvaartmaatschappijen bij de identiteitscontrole van luchtvaartpassagiers?

• 9. 

  Klopt het dat indien een luchtvaartmaatschappij het identiteitsbewijs controleren om te zien of die overeenkomt met de naam op de boarding pass dat zij een boete kunnen krijgen? Zo nee, wat zijn dan de regels en zo ja, hoeveel boetes zijn er in 2016 en 2017 uitgedeeld?

• 10. 

  Welke mogelijkheden zijn er om vliegtuigmaatschappijen ertoe te bewegen dat zij de identiteit van hun passagiers altijd moeten controleren, zoals in Frankrijk gebeurd? Welke consequenties brengt dat met zich mee en welke meerwaarde kan dat opleveren? Welke rol speelt het huidige dreigingsniveau hierin?

• 11. 

  Welke afspraken gelden er precies voor vluchten buiten het Schengengebied inzake identiteitscontroles? Welke partijen zijn precies waarvoor verantwoordelijk? Kunt u hierbij ingaan op de verdeling van verantwoordelijkheden tussen lidstaten, luchthavens, luchtvaartmaatschappijen en veiligheids- en handhavingsdiensten? Zo nee, waarom niet?

• 12. 

  Hoe ziet u het spanningsveld tussen het nemen van maatregelen om de identiteit te controleren om de veiligheid te borgen en het recht tot vrij reizen binnen het Schengenverdrag? Wat zijn de mogelijkheden om door middel van identiteitscontroles op luchthavens zicht te houden op bewegingen van personen die in beeld zijn van de veiligheidsdiensten? Wat zijn hiervan de consequenties voor de overheid, luchthaven en luchtvaartmaatschappijen? En welke andere mogelijkheden zijn er als identiteitscontroles niet tot de opties behoren?

• 13. 

  Welke rol speelt de implementatie van de Europese richtlijn inzake het gebruik van passagiersgegevens (Europees PNR) om de geconstateerde problemen op te lossen? Wanneer is de implementatie voorzien? Welke afspraken zijn hier binnen Europa over gemaakt? Op welke wijze wordt de richtlijn in Nederland geïmplementeerd en in hoeverre zijn luchtvaartmaatschappijen hierbij betrokken?

[1] https://www.bnr.nl/nieuws/mobiliteit/10330064/geen-paspoort-nodig-voor-vliegen-binnen-eu

[2] https://www.bnr.nl/nieuws/internationaal/10330394/zeker-tien-luchtvaartmaatschappijen-checken-de-identiteit-van-hun-passagiers-niet