Te ingewikkelde regels leiden tot schulden - Hoofdinhoud

Te ingewikkelde regels leiden tot schulden. Veel regels zijn voor een groeiende groep Nederlanders te ingewikkeld geworden. Zij lopen een verhoogd risico om in de schulden te raken. Dat blijkt uit een onderzoek van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS). “You don’t need a weatherman to know zich way the wind blows,” zou Bob Dylan zingen. Dat wisten we met andere woorden al lang. Waarom lukt het ons niet daar iets aan te doen?

Ik heb het al vaker geschreven. Voor je hulp krijgt moet je daar wel recht op hebben. We vinden het erg als mensen die dat nodig hebben geen hulp krijgen. Maar we vinden het nog veel en veel erger, wanneer mensen iets krijgen waar ze eigenlijk geen recht op hebben. Daar hebben we zo’n afschuwelijke hekel aan dat we er alles aan doen om dat te voorkomen. En dus timmeren we iedere voorziening dicht met een woud aan regels waar een mens aan moet voldoen.

Volgens de RVS hebben mensen met inkomensondersteuning te maken met gemiddeld dertien verschillende regelingen. Een knap man die daar nog wijs uit kan. Dat kan niet anders dan verkeerd gaan natuurlijk. Toch verzinnen we om armoede te bestrijden, rustig regeling nummer veertien en vijftien. Dat de manier waarop we zaken proberen op te lossen deel is van het probleem, komt niet in ons op. Het is eigenlijk bizar.

Naast de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, komen de Sociaal Economische Raad, de Kinderombudsman, het Sociaal Cultureel Planbureau, de Raad van Kerken, het college voor de Rechten van de Mens en nog een handvol (advies)organen tot vergelijkbare conclusies. Armoede en schulden zijn een schrijnend probleem. En de manier waarop we proberen te ‘helpen’, helpt niet.

Laten we eerlijk zijn. Een zoveelste oproep tot het versimpelen van regels zal echt niets veranderen. Net zo min als het herhalen van de conclusie dat we door de hoeveelheid regelingen niet meer weten waar we aan toe zijn. We zeggen dat we dat willen veranderen. Zou het? Zijn we echt in staat de regels te versimpelen en te accepteren dat er af en toe iemand iets krijgt waar hij geen recht op heeft?