Bijdrage debat over soepelere bijstandsregels in Amsterdam - Hoofdinhoud

Voorzitter,

Ik spreek mede namens de Christen Unie

Na het lezen van de brief van de staatssecretaris vroeg ik me af of dit debat nog doorgang zou vinden. Het CDA meende begrepen te hebben dat Amsterdam weigerde zich aan delen van de bijstands- dan wel participatiewet te houden. Maar, zo lees ik in het antwoord van de staatssecretaris, dat berust op een misverstand. Men houdt zich aan de wet. Maar de verplichte tegenprestatie voor bijstandsgerechtigden staat alleen niet in de verordening. Probleem opgelost zou ik zeggen. Gewoon aanpassen die verordening. En alsnog aansluiten bij de gemeenten die officieel experimenteerruimte krijgen. Dat zou niet alleen fijn zijn voor Amsterdam. Dat zou fijn zijn voor Amsterdamse bijstandsgerechtigden. En dit debat is niet eens meer nodig. Voor het CDA zijn drie uitgangspunten belangrijk:

• - 

  Iedereen houdt zich aan de wet. Zelfs Amsterdam.
• - 

  Maatwerk staat voorop. En het is uitdrukkelijk de bedoeling iedereen te helpen. En niemand ‘af te schrijven’. Zelfs niet als die persoon dat zelf graag lijkt te willen.
• - 

  Experimenteren graag! Over de inhoud van experimenten gaat wat ons betreft de gemeenteraad.

Graag een reactie van de staatssecretaris.

Voorzitter, dat gezegd hebbende het volgende;

Omdat gemeenten slechts beperkte middelen hebben om mensen aan het werk te helpen gaan ze nadenken over hoe de middelen het beste kunnen worden ingezet. Ze maken bijvoorbeeld een kwadrant. En plaatsen mensen in hokjes. Mensen met een grote kans op uitstroom zonder extra hulp gaan in het ene hokje. Mensen met kans op uitstroom met hulp gaan in een ander hokje. Mensen met een geringe kans op snelle uitstroom in een volgend hok. En kansloze mensen wat betaalde arbeid betreft in het laatste hokje. In het kader van schadelastbeperking (beeldt u zich in wat taal ook in dit geval met mensen doet) zetten gemeenten hun middelen in bij de meest kansrijke groepen. En helemaal niet meer bij de mensen die eigenlijk de meeste hulp nodig hebben. Het is veilig te zeggen dat gemeenten in de praktijk een hele grote groep mensen effectief met rust laten. Anderen zouden zeggen, in hun sop gaar laten koken. Behalve uiteraard wanneer er een vermoeden is van oneigenlijk gebruik of fraude. Dan zijn deze mensen snel gevonden. Maar zit je rustig in het laatste vakje van het kwadrant en val je verder niet op, dan zie je vrijwel nooit iemand van de gemeente of de sociale dienst. Dan ben je opgegeven.

Voorzitter,

Het is duidelijk dat de manier van werken die we nu hebben niet goed genoeg werkt. Mensen komen onvoldoende aan het werk. En hoe goed is het dat er ruimte komt om te bekijken hoe het beter kan. Veel gemeenten doen dat of willen dat. Ruimte zoeken binnen de wet. Uitgaan van stressreductie bij mensen. Zoeken naar maatwerk. Innovatief bezig zijn. Want als we er, zelfs in tijden van hoogconjunctuur, niet in slagen mensen aan het werk en een zinvolle dagbesteding te helpen, dan sluiten we grote groepen mensen definitief uit. En dat kan en mag nooit de bedoeling zijn.

Voorzitter,

Ik heb al eens aangegeven dat ik zou willen dat een overheid zich gedraagt als een goede buurman. Altijd bereid tot hulp. Maar onder voorwaarden. Dat de buurman doet wat hij kan om hulp niet nodig te hebben bijvoorbeeld. Dat hij zelf meewerkt aan een oplossing. En dat hij de deur niet dichtgooit als ik hem eens nodig heb. Het idee van een tegenprestatie is niet vreemd. Maar er zitten wel haken en ogen aan. Maatwerk is vereist.

Kan de staatssecretaris bevestigen dat dat precies de bedoeling is van Amsterdam?

Tenslotte,

Het CDA is groot voorstander van experimenteerruimte en het opzoeken van grenzen om te bereiken wat bereikt moet worden. Persoonlijk ben ik ook wel van de school dat het in sommige gevallen beter is achteraf vergiffenis dan vooraf toestemming te vragen. Maar door uitlatingen van de wethouder in de media kregen wij het idee dat de wet voor iedereen geldt, behalve voor Amsterdam. En dat Amsterdam het vragen van een tegenprestatie principieel weigerde uit te voeren. En dat is iets anders dan maatwerk.

Kan de staatssecretaris nogmaals bevestigen dat Amsterdam zich aan de wet zal houden?