Drie redenen waarom de overheid moet ingrijpen bij de Bitcoin - Hoofdinhoud
Het loopt helemaal uit de hand met Bitcoins en andere cryptomunten. De ontwikkelingen doen een stevige bubbel vermoeden.
De waarde van cryptovaluta is binnen een jaar gestegen van naar schatting 16 miljard dollar tot 660 miljard dollar. Cryptomunten verworden tot de internationale criminele witwas- en drugsvaluta. Toezicht ontbreekt en oplichting ligt op de loer. De wetgeving loopt helaas nog hopeloos achter. Dat kan zo niet langer. Daarom is er woensdag een hoorzitting in de Tweede Kamer.
Na de euforie over Bitcoins rond de kerst zit de schrik er nu goed in. De koers daalde deze dagen met enkele duizenden dollars. Niettemin doet het verhaal van de bitcoin denken aan een jongensboek. Waar in 2009 10.000 bitcoins werden betaald voor twee pizza’s, zou de waarde nu meer dan honderd miljoen zijn. Op zichzelf spectaculair en geen reden voor overheidsingrijpen. Toch wil ik dat om drie redenen wel.
1 Cryptomunten als crimineel betaalmiddel
Ten eerste ontpoppen cryptomunten als de Bitcoin, maar ook Ethereum en Dash zich als het internationale betaalmiddel voor criminelen. Tot voor kort werden drugstransacties veelal gefinancierd met de breed verhandelbare 500 euro biljetten. Het grootste dollarbiljet is slechts 100 dollar, 500 euro biljetten schelen heel wat koffers. In Zuid-Amerika bevinden zich dan ook voor vele tientallen miljarden aan 500 euro coupures. Gelukkig wordt om deze reden het 500 euro biljet door de ECB gestaag afgeschaft.
Cryptomunten zijn geen onschuldig speeltje van whizzkids en olijke beleggers!
Maar nu hebben criminelen dus een nieuwe mogelijkheid. Betalen in bitcoins, die het liefst tegen betaling ‘gemixt’ worden om de identiteit van de eigenaar te verhullen. Europol schat dat inmiddels in 40 procent van de criminele transacties bitcoins een rol spelen. Openbaar Ministerie en FIOD moeten hier dus optreden. Cryptomunten zijn geen onschuldig speeltje van whizzkids en olijke beleggers!
2 Voorkom oplichting en bedrog
Ten tweede is er geen toezicht op bitcoins. Hoewel AFM en DNB veelvuldig waarschuwen voor de risico’s van bitcoins, treden zij er niet tegen op. Cryptomunten worden niet gezien als betaalmiddel, ook omdat de waarde zoveel fluctueert. Dat is in technische zin wel terecht. Wie zou bijvoorbeeld z’n salaris of pensioen in bitcoins willen ontvangen als dat van de ene op de andere dag gehalveerd wordt en omwisselen lastig blijkt? Aan de andere kant kan niet ontkend worden dat de waarde van cryptomunten en de omvang van de betalingen een steeds grotere rol speelt. En daarmee neemt het maatschappelijk belang toe. Daarom is het nodig dat er toch toezicht gehouden wordt op cryptomunten en de verhandelplatforms. Om oplichting en bedrog te voorkomen. En wat gebeurt er als je wachtwoorden vergeet of je computer crasht, waar blijven de munten dan. Is netjes gewaarborgd dat je ze niet definitief kwijt bent?
3 Consumentenbescherming
Tot slot ontbreekt er consumentenbescherming. Als je via de bank belegt en met je gezin al je geld in een aandeel wil stoppen, verbiedt de zorgplicht van de bank hieraan mee te werken. Datzelfde moet gelden voor Bitcoins. Een heel gezin verkocht het hele hebben en houwen om te beleggen in de nieuwe munt. Dat las ik onlangs in de kranten, onverantwoord. Handelsplatformen moeten hier net als banken een verantwoordelijkheid in krijgen. Overigens moeten de munten gewoon bij de Belastingdienst worden aangegeven, er moet vermogensrendementsbelasting in box 3 over worden betaald. Al is natuurlijk de vraag in hoeverre dit in de praktijk gebeurt.
De stijgende koersen van cryptomunten leiden tot opwinding. We moeten de risico’s daarvan goed voor ogen houden. Uiteenspattende zeepbellen richten vaak schade aan bij de mensen die het laatst instapten. Consumentenbescherming moet beter worden geregeld. Er is toezicht nodig op handel in en bezit van bitcoins. En de criminele activiteiten en witwassen moeten verder bestreden. Tot slot kost ‘het delven’ van bitcoins enorm veel energie. Computers draaien overuren. Slecht voor het milieu en niet acceptabel in deze tijd. Een munt die echt de valuta van de 21e eeuw wil zijn, zou beter moeten kunnen. De Bitcoin is dat gezien de staat waarin zij verkeert nog lang niet.